ABD'de tüketiciler kazandı: Apple, Samsung... Hepsi mecbur!

Yıllardır süren bir mücadelenin ardından ABD'nin New York eyaleti elektronik ürünlerde onarım hakkı yasasını geçiren ilk eyalet oldu. Böylece ABD genelinde tüketiciler ve küçük atölyeler için tarihi bir kazanım elde edilirken ülkedeki teknoloji yazarları yasanın, tüketiciler ve elektronik üreticileri arasındaki güç dengesini derinden sarsıp değiştirme potansiyeline sahip olduğunu dile getiriyor.

Peki nedir bu tamir hakkı? Firmalar, son kullanıcılar ve küçük tamir atölyelerinin onarımı kolaylaştırabilmeleri için kılavuz vermek ve yedek parça ile onarımın gerçekleştirileceği aletleri satmak zorunda kalacak.

EZİCİ ÇOĞUNLUKLA GEÇTİ!

Tasarı 4'e karşı 59 oyla New York Eyalet Senatosu'ndan geçerken Eyalet Meclisi'nde ise 1'e karşı 145 oy toplamayı başardı. Vali Kathy Hochul'un ezici bir çoğunlukla kabul gören yasanın altına imza atması bekleniyor. Hem tüketicilerin hem de tüketici hakları derneklerinin uzun süredir devam eden kampanyaları sonucunda ortaya çıkan yasa, ABD'nin yakın tarihindeki en kapsamlı tüketici hakları yasalarından biri olarak kabul ediliyor.

Dijital Adil Onarım Yasası (DFRA: Digital Fair Repair Act) olarak adlandırılan mevzuat tüketicilerin satın aldıkları tüm elektronik ürünlerini kapsıyor. Buna göre şirketler onarım için gerekli parçaları ve araç gereçleri satmak ve tüketicilere “adil ve makul koşullar” altında onarım belgeleri sağlamak zorunda olacak. Apple ve Samsung gibi dev şirketler, tıbbi cihaz sağlayıcıları, video oyunu şirketleri ve elektronik firmaları New York'ta ve ABD genelinde bu tür yasalara karşı lobi faaliyetleri gerçekleştirmek için yıllardır yüklü miktarda para harcamaktaydı.

ABD Başkanı Joe Biden'ın son günlerde, büyük teknoloji şirketlerinin önemli bir çoğunluğunun mevcut politikalarını, “illegal ve tekelci” olarak nitelendirmesiyle Apple, Microsoft, Samsung ve Valve yarı gönüllü bir şekilde onarım kitleri ve kılavuzları satmaya başlamıştı. Ancak özellikle teknoloji gündemine damga vuran Apple'ın “Self Service Repair” programı olağanüstü derecede zorlayıcı.

BİR PİL İÇİN 36 KİLOLUK BAVUL!

Örneğin Apple, iPhone 13 pilini değiştirmek isteyenler için gerekli tüm parçaları müşterisinin kapısına kadar kargo ile gönderiyor. Kargo 36 kg ağırlığında iki büyük bavuldan oluşuyor. Telefonu açmaya ve yeniden kapatmaya yarayan aletler ağırlığın büyük kısmını oluştururken Apple size tüm ürünleri bir haftalığına 49 dolara kiralıyor.

Fakat iş burada bitmiyor! Bu ekipmanların çalınması ya da hasar görmesi ihtimaline karşın Apple, kullanıcılardan 1200 dolar depozito alıyor. Ekipmanlar geri verildiğinde bir hafta için depozitonuz geri yatırılıyor. Pil için ise 69 dolar ödüyorsunuz. ABD'de Apple servisinde pil değiştirmek isterseniz her şey dahil ödeyeceğiniz bedel de 69 dolar...

Cep telefonu alacaklar dikkat! Apple ve Samsung peş peşe duyurduEkonomi

Apple COO’su Jeff Williams, “Orijinal Apple parçalarına daha geniş erişim imkânı sunarak onarım gerektiğinde müşterilerimize çok daha fazla seçenek sunuyoruz. Geçen üç yılda Apple, orijinal Apple parçalarına, araçlarına ve eğitimlerine erişebilen servis noktalarının sayısını neredeyse iki katına çıkardı. Şimdi ise kendi onarımlarını yapmak isteyenlere yeni bir seçenek sunuyoruz” ifadeleriyle programı tanıtmıştı.

HIZLA ÜLKE GENELİNE YAYILIR...

Teknoloji yazarları ve bu alandaki içerik üreticilerinin büyük bir çoğunluğu Apple'ın sunduğu bu hizmeti anlamsız, haddinden fazla büyük ve avantajsız olarak değerlendiriyor. Dijital Adil Onarım Yasası'nın bu tarz programları da optimize etmeye çalışması bekleniyor.

US PIRG, iFixit ve Repair.org gibi onarım hakkı savunucuları ise bu politikaların doğru yönde atılmış bir adım olduğunu, ancak Dijital Adil Onarım Yasası'nın ülke geneline yayılması gerektiğini ifade ediyor. Muhtemelen bu gerçekleşecek.

Zira söz konusu yasa, 2012'de Massachusetts'te kabul edilen ve otomobiller için geçerli olan benzer bir yasaya göre modellendi. Bu yasanın yürürlüğe girmesinden sonra, otomobil üreticileri farklı eyaletlerde tekrar tekrar aynı yasanın versiyonlarını imzalamakla uğraşmamak için yasayı ulusal bir politika haline getiren bir mutabakat zaptı imzaladı. Parçaların ve kılavuzların diğer eyaletlere gitmesini engellemenin neredeyse imkansız olması nedeniyle yasanın hızlı bir şekilde geçmesi bekleniyor.

*Bu haberdeki bilgilerin büyük bir kısmı Vice'ta (New York Passes Nation's First Electronics Right-to-Repair Law) The Verge (Apple Shipped Me A 79-Pound iPhone Repair Kit To Fix A 1.1-Ounce Battery)

Kaynak: Web Özel