Savaş alanında iki ateş arasında kalmak… Haber Global Savaş Muhabiri Mehmet Altunışık anlatıyor

Savaşta taraflardan birinin askeriyle hareket etmek sizce taraf olmak mıdır? Muhabir için tarafsız olmak mümkün mü?

Bana göre savaş bölgesinde taraflardan biriyle hareket etmek habercilik acısından sakıncalı bir durum değildir. Bu durum taraf olmak anlamına gelmez. Nihayetinde haberi yazan muhabir, fotoğrafı çeken foto muhabiri, kamera kaydını başlatan ve açısını belirleyen kameraman… Asker değil… Gazeteciliğin en büyük ilkesi tarafsız olmaktır. Savaşta veya barışta. Çarşıda, pazarda, sahilde toplumsal bir olayda, takip edilen bir davada herhangi bir haberde asıl hakikat tarafsızlıktır. Duygusal bir taraf her insanda olduğu gibi muhabirde de olabilir. Bunu haberine yansıtmadığı sürece bana göre hiçbir sakıncası da yoktur. Sonuç itibariyle ben bir muhabirim. Takip ettiğim her savaşta aynı zamanda bir tarihe tanıklık ediyorum. Bunu önce dünyaya, sonrasında geleceğe aktarabilmem için tarafsız olmak zorundayım. Bu aynı zamanda bir sorumluluktur. Çünkü biraz güç olsa da tarafsız bir muhabirin bir gazetecinin ortaya koyacağı veri ve haberlerle belki devam eden savaşı değil ama gelecekte bir savaşın önüne bile geçebilir. Tarafsızlık işte bu kadar önemli ve değerlidir.

Savaş bölgesinde göreviniz bitip normal hayatınıza döndüğünüzde uyum sağlamakta zorlandınız mı? Neler yaşadınız?

Bir savaş takip ediyorsunuz. Günleriniz bazen aylarınız kan ve gözyaşı içinde geçiyor. Hayatını kaybeden, yaralanan, sakat kalan, yazın sıcağında kışın soğuğunda hayatta kalabilmek adına göç yoluna düşen insanların dramına tanıklık ediyorsunuz. Bu normal hayatınıza döndüğünüzde kolay alışabileceğiniz, yaşanmamış sayabileceğiniz veya kolaylıkla üstesinden gelip psikolojinizi sağlam tutabileceğiniz bir durum değildir. Ama her sürecin bir sonu var. Yaşananlar kolay olmasa da ve hafızada derin yaralar bıraksa da zaman her şeyde olduğu gibi sizin de “zorunlu alışmanıza” ilaç oluyor.

Muhabirliğiniz sırasında aklınıza kazınan ve asla unutmayacağınızı düşündüğünüz bir olay var mı?

Birçok olay var. Mesela 2012 yılında Suriye’nin Halep şehrinde iki ateş arasında kaldım. İçinde bulunduğum araç delik deşik oldu. Kuzey Irak'ta üzerine bastığım mayın. Mısır'da boynuma dayanan kılıç ve beni o kılıcın pençesinden kurtaran bir taksi şoförü... Her defasında “Sanırım yolun sonuna geldim, buradan çıkış yok!” deyip bir şekilde çıktım. Ama bunların hepsi bir anı, asıl iz bırakan çok daha masum bir olaydı. Şöyle düşündüğünüzde “Bir meyve suyunun insan hayatı üzerinde ne kadar etkisi olabilir ki?”, ne kadar anlamsız ve manasız geliyor değil mi? Ama benim hayatımın üzerinde çok etkisi var. Savaş alanlarında sayısız ölüme, sayısız göçe tanıklık ettim. Her biri hafızada bir yara bıraktı. Ama en büyük iz 2016 yılında Halep'te buz gibi havada, insan hayatının bir lira kadar değer görmediği o topraklarda, sivillerin tahliyesinde kaldı. Gece saat 02:20 sularıydı. Hava buz gibi. Hayatta kalmak adına göç yoluna düşen sivilleri taşıyan otobüsler Halep kırsalına girdi. Otobüsten kadın, çocuk, yaşlı yüzlerce kişi indi. Açlar, üşüyorlar kısaca perişanlardı. 3 yaşındaki bir çocuk dikkatimi çekti. Belli ki açtı, susuzdu, üşüyordu ve sürekli ağlıyordu. Yanına yaklaştım. Çantamdan bir meyve suyu ve yiyeceklerimden verdim. Meyve suyunu muhtemelen daha önce defalarca içmişti. Tadını biliyordu. Ama elimden öylesine alıp içmeye başladı ki, gözlerime inanamadım. Günlerdir yoldaydı ve öylesine susamıştı ki, o meyve suyunu kana kana içti. O anlar hayatım boyunca aklımdan çıkmayacak şekilde zihnime kazındı.

Savaş muhabirliğinin ciddi bir psikolojik tarafı var. Ölüme ve yıkıma haber merkezinden şahit olmak bile zorken siz bizzat şahit oluyorsunuz. Bu durum psikolojinizi nasıl etkiliyor?

Savaş bölgesinde o kadar acı ve ölüme tanıklık ettikten sonra normal bir hayata dönmek elbette o kadar kolay olmuyor. Döndükten sonra geceleri uyuyamama, yemek yiyememeyle birlikte, sokakta, yolda, kafede, iş yerinde ve hatta evde karşı karşıya kaldığın her şeyin çok anlamsız geldiği bir süreç yaşıyorsunuz. Her gürültüde bir patlama olacak hissi yaşıyorsunuz. Çocuklar maytap patlatsa siper alma ihtiyacı duyuyorsunuz.

Kameraman Hakan Tarhan:

"2022 Nisan ayının başından Mayıs ayına kadar Kiev'de görev yaptım. Rusya ordusu Mart ayında Kiev'in 10 km yakınına kadar gelmişti. Ukrayna ordusu Rus kuvvetlerini bu bölgelerde etkisiz hale getirdikten sonra biz geride kalan yıkılmış şehirleri, toplu mezarları ve Ukrayna halkının yaşadığı dramı haberleştirdik. Bizim klasik bir günümüz yoktu. Çünkü gece boyunca çalan sirenler bir günü bitirmeden yenisini başlatmamıza neden oluyordu. Bir süre sonra o sirenlere alışsak da şehrin yakınlarına düzenlenen füze saldırıları bizi tedirgin ediyordu. Son 80 yılın Avrupa'daki en büyük yıkıma sebep olan bu savaşta görev yapmak, meslek hayatımın en unutulmaz tecrübesi diyebilirim. "

Kaynak: Haber Global TV