Sürüngenler yok oluyor! Bu sandığımızdan daha büyük bir problem

İklim değişikliği, doğadaki tahribat ve aşırı avlanma yüzünden bazı hayvan türlerinin soyları tehlike altında. Birçok memeli ve kuş türü için tehlike çanları çalmaya başlarken, arı türlerinin üçte birinin bu yüzyıl sonuna kadar yok olacağı tahmin ediliyor. Dünya üzerindeki canlı yaşamının devamlılığı için çok önemli olan sürüngenler de tehlike altında.

'EKİNLERİ KORUR, HASTALIKLARI ÖNLER' 

Sürüngenler, sabit vücut sıcaklıkları olan, akciğer solunumu yapan, yumurtlama ile çoğalan, vücutları genelde keratinden pullarla ya da levhalarla kaplı, yere yakın omurgalı hayvanlar. Kertenkeleler, yılanlar, timsahlar da bu türe giriyor.

Sürüngenlerin varlıkları ekosistem için önemli. Örneğin yılanlar, doğadaki besin zincirini dengeler. Böcekler ve fare gibi kemirgenler ile beslenerek hem ekinleri korur hem de hastalıkların yayılmasını önler.

Ancak İngiltere merkezli bilim dergisi Nature'da yayımlanan bir araştırmaya göre; insanların yaşam alanlarını tarım, kentsel gelişim ve ağaç kesimi için ellerinden alması nedeniyle sürüngen türlerinin yaklaşık yüzde 20'si yok olma riskiyle karşı karşıya. Sürüngenlerdeki yok olma riski kuşlardan (yüzde 13'ü yok olma tehdidi altında) fazla iken memelilerden (yüzde 25) biraz daha az olduğu ortaya çıktı. Amfibi (hem denizde hem karada yaşayabilen canlılar) türleri de önemli ölçüde tehdit altında. 

Sürüngenlerin yok olma istatistiğinin çıkarılması maddi zorluklar yüzünden 15 yıldan fazla sürdü. 1000'e yakın kişiden oluşan ekip, 10 bin 196 türü değerlendirdi. Çalışma, kertenkelelerden kral kobraya kadar, kertenkeleler, yılanlar, kaplumbağalar ve timsahlar da dahil olmak üzere en az 1.829 sürüngen türünün tehdit altında olduğunu ortaya serdi.

Bir koruma ve araştırma grubu NatureServe'de kıdemli bir bilim insanı olan Bruce Young, “Bu, ekolojik felakete giden yolda başka bir davul sesi” dedi. Çalışmaya göre; ekosistemdeki böyle bir çöküş insanları tehdit eder çünkü sağlıklı ekosistemler, verimli toprak, tozlaşma ve su kaynakları gibi yaşam için gerekli olan ihtiyaçları sağlıyor.

Araştırmaya göre; en çok timsah ve kaplumbağalar için tehlike çanları çalıyor. Timsah türlerinin yarısı, kaplumbağaların da yüzde 60'ının yok olma riski var. Habitat tahribatına ek olarak, her iki grup da avcılık ve balıkçılık nedeniyle tükenmekte.

HAKLARINDA ÇOK AZ ŞEY BİLİNİYOR

Araştırma öncesi bilim insanları, memelilere, kuşlara ve amfibiyenlere kıyasla sürüngenlerin yok olma riski hakkında çok daha az şey biliyorlardı. Sürüngenlerin diğer türlere göre farklı koruma yöntemlerine ihtiyaç duydukları için nesillerini koruyamamaları doğanın dengesi için endişe verici. Ancak araştırmacılar sürüngenlere yönelik tehditlerin diğer hayvanlara yönelik tehditlerle örtüştüğü düşünüyor. Bu durum sürüngenlerin de diğer hayvanlar ile aynı yöntemle korunabileceğini gösterdiğinden bilim insanlarını rahatlattı.

Dr. Young, "Sürüngenleri korumak için ihtiyacımız olan tüm araçlara sahibiz" dedi ve ekledi:

"Tropikal ormansızlaşmayı azaltın, yasadışı ticareti kontrol edin, tarımda verimliliği artırın, böylece tarım alanlarımızı genişletmek zorunda kalmayalım. Tüm bu şeyler sürüngenlere yardımcı olacak, tıpkı birçok başka türe yardımcı olacağı gibi." 

Açık olan şu ki, çoğunlukla fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanan sera gazı emisyonlarını yeterince dizginlenemezse, sürüngen ve benzeri iklim değişikliği kurbanlarının önümüzdeki yıllarda çarpıcı biçimde artacağı bilinen bir gerçek. Geçen Eylül ayında dünyanın en büyük kertenkelesi olan Komodo Ejderi, iklim değişikliğinin neden olduğu yükselen sıcaklıklar ve deniz seviyeleri nedeniyle büyük ölçüde tehlike altında olarak sınıflandırılmıştı.

Bu yıl, dünya ülkeleri biyolojik çeşitlilik kaybıyla mücadele etmek ve yok olan türleri kurtarmak için için yeni bir küresel anlaşma üzerinde çalışıyorlar. Geçen ay Cenevre'de türleri korumak yapılan toplantıdan bir sonuç çıkmaz iken Haziran'da Çin'de iki toplantı daha düzenlenecek. Çalışmaya katılan bilim insanlarından biri olan Neil Cox, "Artık her sürüngen türünün karşı karşıya olduğu tehditleri bildiğimize göre, küresel bir politika anlaşma ile ciddi biyolojik çeşitlilik krizini tersine çevirmeye yatırım yapılabilir" dedi.

Kaynaklar: The New York Times, National Geographic 

Kaynak: Web Özel