İnsanların anlamadığı bir dil: Kedi mırıldaması... Kediler neden mırıldar?

Kedilerin, mutlu olduklarında mırıldadığı kulaktan kulağa aktarılan bir bilgi. Kedimizi mutlu ettiğimizi, o yüzden mırıldadığını düşünmek çok insani bir yaklaşım ama kedilerin tek mırıldama nedeni mutluluk olmayabilir... Kedilerin neden mırıldadığı henüz bilimsel olarak netleştirilmiş bir konu değil. Bazı kediler sürekli mırıldıyor, bazılarıysa zaman zaman; neticede bilim insanları bu meseleyi tam olarak açıklığa kavuşturmuş değil.

San Francisco merkezli Hayvanlara Zulmü Önleme Derneği'nden hayvan davranışı uzmanı Wailani Sung'ın kedi mırıldaması tanımı oldukça romantik... Sung, “Kedi mırıldaması sıcak bir çay, fırından yeni çıkmış bir kurabiye, yumuşak bir sarılma ve akşamüstü içilen kahve gibi... Mırıldama bizim kedimizi mutlu ettiğimize dair bir işaret” diyor.

KEDİLERİN NEDEN MIRILDADIĞINI BİLMİYORUZ

Ancak mırıldama hayvanlar aleminde gizeminin hala tam aralanmadığı bir davranış. İsveç Linköping Üniversitesi'nden ses ve dil bilimci Robert Eklund, mırıldamanın tam olarak ne olduğunu henüz kimsenin bilmediğini söylüyor. Eklund, kedilerin mutlu ve endişeli olduklarında, korktuklarında, doğum yaptıkları sırada ve hatta ölürken bile mırıldadığını aktarıyor. Bu nedenle mırıldamanın işlevinin henüz netleştirilmediğini dile getiren Eklund, “Kediler, evlerimize kabul ettiğimiz en esrarengiz canlılar ve mırıldama da onların çıkardığı en esrarengiz ses” değerlendirmesinde bulunuyor.

Mırıldama konusunda her ne kadar net bir açıklama olmasa da araştırmalar, mırıldamanın kısmen içgüdüsel kısmen de bilinçli bir davranış olduğunu gösteriyor. Nefes alış ve veriş sırasında kesintisiz şekilde süren bir uğuldama olarak tarif edilebilecek kedi mırıldaması, aynı zamanda kedilerin ağzı tamamen kapalıyken duyuluyor.

1960'lı yıllarda yürütülen araştırmalar, kedi mırıldamasının anatoplardamarda kan akışıyla alakalı olduğunu iddia etmişti; fakat bu tez sonradan çürütüldü. Günümüzde genel kanı, mırıldamanın gırtlak ile ilişkili olduğu yönünde. Yaygın tez, beynin elektrik sinyallerini ses tellerine taşıdığı ve sinyallerin ses tellerini kaslardan yapılmış kapılar gibi açıp kapatarak gırtlakta bir çırpınma oluşturduğu doğrultusunda. Mırıldamanın, ses tellerinin uzunluğu, şekli ve kalınlığı ya da ses tellerinin etrafındaki bezlerin yapısı gibi faktörlere bağlı olduğuna ilişkin savlar da mevcut. 

HEM KÜKREYİP HEM DE MIRILDAYAMIYORLAR

Ayılar ve bazı kemirgenlerin mırıldama benzeri sesler çıkardığı biliniyor ancak ev kedilerine benzer mırıldamayı, genet ve vaşak gibi bazı küçük kedigiller çıkarabiliyor. Eklund, ayrıca çitaların da mırıldadığına işaret ediyor. Öte yandan kaplan, jaguar ve aslan gibi kedigiller mırıldayamıyor. Bilim insanları henüz hem mırıldayıp hem de kükreyen bir kedigil türü tespit edebilmiş değil.

Bazı çalışmalar mırıldamanın mekanik temeli olarak, dil kemiğinin baskılanmasını ya da kedilerin boğazında asılı olan U şeklinde bir kemiği gösteriyor. Neticede mırıldama, hakkında çalışmalar yürütülmesi kolay bir davranış değil, çünkü kediler laboratuvarlarda etraflarında bir sürü araştırmacı varken pek de mırıldamaktan yana tavır sergilemiyor.

RAHİMDE MIRILDAMAYA BAŞLIYORLAR

Mekanik temeli henüz bilinmese de mırıldamanın kedilerde anne karnında başladığı biliniyor. Kediler, anne karnına düştükten sonraki birkaç günde, yani henüz gözleri ve kulakları yokken mırıldamaya başlıyor.

Öte yandan, kedi yavrularının anneleriyle iletişim kurmak için mırıldadığı da düşünülüyor. Veteriner ve hayvan davranışı uzmanı Hazel Carney, kedilerin “Acıktım” ve “Anneciğin burada” gibi önemli mesajları iletebilmek için mırıldadığını, bunun bir iletişim kurma şekli olduğunu vurguluyor. Carney, bunun aynı zamanda mırıldamanın neden büyüdükçe kaybolmayan bir davranış olduğunu ve kedilerin insan dostlarının yanında da neden mırıldadığını açıkladığına dikkat çekiyor.

'O kadar tatlı ki ısıracağım' hissi neden olur?Yaşam

Bir hipotez de mırıldamanın bir iyileştirme eylemi olduğu yönünde... Bu teze göre ise, mırıldamayla oluşan titreşimler fiziksel yenilenmeye yardımcı oluyor. Bu da stres gibi duygulardan sonra kedilerin kendi kendini iyileştirebildiği fikrine bir dayanak oluşturuyor. Baskı anlarında kemiklerin sertleşmesi nedeniyle 20-150 hertz aralığındaki frekansların kemikleri geliştirdiği iddia ediliyor.

Kaynak: The Atlantic, BBC, newscientist.com

Kaynak: Web Özel