Doomer olmak: Dünya çapında bir fenomen! 'Umutsuzluk, çaresizlik...'

İnternet ortamı her türlü ilginçliğin kendisini ifade edebildiği ve destek toplayabildiği bir ortam... Dil barajını aşmayı başarırsanız kolayca bir topluluğun parçası olabilirsiniz. Dünyanın dört bir yanındaki 67 Chevrolet Impala sevdalılarına ulaşabileceğiniz gibi ortak ruh halini paylaştığınız insanlarla da bir araya gelebilirsiniz.

“Yalnız değilmişim” hissinin insana duygularıyla baş ederken güç katacağı kuşkusuz. Peki yalnızlıkta, umutsuzlukta “yalnız” olmamak?

DOOMER KAVRAMI...

Bir süredir internette kendilerini “Doomer” olarak adlandıran bir kitle mevcut. Sayıları giderek artıyor. Bir “meme” sayesinde yani bir internet şakası olarak doğmuş bir kavram Doomer kavramı. Bu kavramın doğuş noktası ise kuşak çatışmasından geçiyor.

İkinci Dünya Savaşı ile Soğuk Savaş arasında doğan Baby Boomer yaşlılara işaret ediyor. Z Kuşağı ise “Zoomer” olarak ifade ediliyor. Peki Doomer ne oluyor? Doom, “kıyamet” anlamına geldiği gibi “kara talih” anlamı da taşıyor. Doomer, 2018'de dünyanın en ünlü görsel tabanlı forumlarından biri olan 4chan'de Wojak adıyla bilinen karikatür karakterinin bir versiyonu olarak ortaya çıktı.

Çağımızı “umutsuzluk çağı” olarak tanımlayan, 20'li yaşlarda olmasına rağmen çabalamaktan vazgeçmiş, tıkılıp kaldığı bir işte çalışan, yalnız, depresif, gece yaşamayı seven, aldatılmış, nihilist ve dünyanın korkunç bir yer olduğuna inanan bir tip Doomer.

Fakat basit bir arketip olarak hayat bulan Doomer, giderek popülerleşti. Bu bakış açısına sahip gençler Nietzsche ve Schopenhauer gibi filozoflarla fikirlerine yön verdiler. ABD'de, Rusya'da, Türkiye'de, Doğu Avrupa'da, dünyanın pek çok noktasında Doomer'lar birbirlerinin varlığından haberdar. Hatta müzik zevklerini de bu felsefe şekillendiriyor.

DOOMER'IN FAVORİSİ: RUSÇA POST-PUNK!

Doomer'ların YouTube'daki müzik listelerinde; lo-fi rock, alternatif rock, Rusça post-punk gibi tarzlar ağırlıkta. SSCB'nin son yıllarında başlayan bir şekilde ciddi bir ekonomik kriz ve toplumsal çöküntü yaşayan Rusya'da post-punk o günlere fon müziği olmuştu. Şimdi ise hem eski parçalar hem de Molchat Doma gibi yeni Rus grupları YouTube'da arama butonuna “doomer” yazarak ulaşılabilecek milyonlarca kez tıklanmış listelerde mutlaka kendilerine yer buluyor.

Peki bu akımın nedeni ne olabilir? Klinik Psikolog Şebnem Yüksel Sevindik, “Tüm dünyada 20'li yaşlardaki gençler Rusya-Ukrayna savaşıyla aslında bir dünya savaşının kapıda olabileceği ihtimaliyle yüzleşti” diyor. Bunu destekler nitelikte New York Magazine'de Max Read, 1 Ağustos 2019'da yayınlanan yazısında aslında Doomer'ın tanımını yapıyordu.

Buna göre Doomer, aşırı nüfus, petrol üretimi, iklim değişikliği ve kirlilik gibi küresel sorunlardan endişe duyan insanları tanımlamak için kullanılıyor.

Sevindik, savaş öncesi de dünyanın bir salgın yaşadığına dikkat çekerek adeta, gençlerin dizilerde heyecanla izledikleri distopyaların yavaş yavaş gerçeğe dönüştüğünün altını çiziyor ve “Gençler, dünyanın asla düzelmeyeceğini, düzelmesine izin vermeyecek bir yüzde 5'lik çok zengin bir kesim olduğunu ve bunların kontrolü altında olduğu düşüncesi ve endişesini de hissediyor” diye konuşuyor.

Bunun yanında bu çıkar ve güç ilişkilerinin getirdiği güven eksikliğinin ikili ilişkilere de yansıdığını aktaran Sevindik bunun bir hayal kırıklığı yarattığının altını çiziyor ve ekliyor:

“O zaman hayatın anlamı ne? Bu çok kaotik bir şey. Bunun boşluğu ve üzüntüsü içinde olduklarını görüyorum. Ben bir psikolog olarak söyleyebilirim ki umutsuzluk, çaresizlik, kabuğa kapanma, hayattan bir şey beklememe hali çokça arttı. Ve bu belirli etiketlerle de bağlı değil. Çok iyi okullarda okuyan, başarılı gençler de böyle hissedebiliyor. Ülkecek onların hayalleri ve hayatları için neler yapabilirizi düşünmek zorundayız.”

Şebnem Yüksel Sevindik, bu grupların bir araya gelmesinin bazen umutsuzluğu da körükleyebileceğine dikkat çekiyor.

ÜMİTVAR BİR DOOMER...

2.08 milyon takipçili YouTube kanalı Pursuit of Wonder'ın kurucusu ve Notes from the End of Everything adlı kitabın yazarı Robert Pantano ise Doomer karikatürünün ümitvar versiyonu Bloomer'a işaret ediyor. Schopenhauer'ın felsefesinden örnek veren Pantano, mutlak acı ve kaçınılmaz kaosun varlığını bilip, yaşamı bunlardan beslenen bir bilgelikle yönlendirmenin mutluluk getireceğini vurguluyor. Bloomer, ne olursa olsun, yaşamın güzel ve mucizevi olduğu hissini taşıyan bir karakter. Her Doomer'ın günün birinde Bloomer olabilmesi dileğiyle...

[email protected] 

Ek kaynaklar: YouTube, Reddit, New York Magazine, Post-Punk.com

Kaynak: Web Özel