Amerika neden tekrar Ay'a gidiyor ki?

NASA aya ayak basma projesinin 2024 mayısından 2025 yılına ertelendiğini duyurdu. Ne NASA yeniden aya mı gidiyor dediğinizi duyar gibiyiz. 1969 yılında halihazırda bunu yapmışlardı.

Trump, kendi döneminde NASA’nın Mars’a insan göndermesi konusunda kuruma ciddi baskı yaparken yeni ay projesinde Ay’a ayak basan ilk kadın ve beyaz ırka mensup olmayan ilk kişi konusuna odaklanıldı.

Beyaz Saray’ın Artemis projesi verilen aya ikinci kez ayak basma projesine destek verdiği biliniyor. NASA direktörü Bill Nelson 1969’dan daha gelişkin bir teknoloji ile aydan toplanan parçaların önemli olacağı görüşünde, buradan elde edilecek bilgilerin Mars görevlerinde de işe yarayacağını düşünüyor.

NASA 1972 yılından bu yana Ay’a gitme projesi yürütmüyor. Kurumun bu uzay görevinde kullanmak istediği ve 2007 yılında geliştirmeye başladığı astronot kıyafetinin 2025’e hazır olmayacağı söyleniyor.

Amerika eskisi gibi uzay çalışmalarına kaynak ayırmıyor. Neil Armstrong’un ‘kendisi için küçük dünya için büyük bir adım attığı’ günlerde Soğuk Savaş rüzgarları esiyor ve ABD gerisinde kaldığı Sovyetler Birliği’ne uzay yarışında büyük bir gol atmak istiyordu. Uzaya insan gönderen ilk devlet Sovyetler Birliği olmuştu.

Şu an ülkenin böyle bir motivasyonu yok ve NASA’nın halkın bütçesinden yüzde 4.5 aldığı günler çok geride kaldı.

Apollo 11 görevine de katılan uzay tarihçisi John Logsdon 50 yıl önceki uzay şevkinin, bugün halkta da karşılığı olmadığı görüşünde. Bugün ABD’nin hala uzaya yatırım yapmasının arkasında eski ve yeni bazı motivasyonlar var. Bunlar; prestij, jeopolitik güç, ekonomik fırsatlar ve yeni keşifler olarak özetlenebilir.

ORTAM 69'DAN FARKLI

Kimileri ise uzaya taşınan Soğuk Savaş rekabetinin şu an Çin ile olabileceğini düşünüyor. Fakat şimdi uzay projelerinin çoğu ulusal işbirlikleri ile yapılıyor ve özel şirketler de oyunda. Yani atmosfer 1969’dan çok farklı.

Uluslararası Uzay İstasyonu’na astronotların yerçekimsiz ortamda makarna pişirmek dışında bir şey yapmadığını düşünenler de var. Artemis programının arkasında Donald Trump’ın güçlü iradesi vardı. Başkan yeniden aya giden ABD lideri olarak anılmak istiyordu.

Yapılan bir kamuoyu anketine göre halkın sadece yüzde 8’i için Ay’a insan göndermek bir öncelik. Yüzde 7’si de Mars için aynı şeyi düşünüyor. Pek çok ABD’li uzay harcamalarını israf olarak görüyor. 1970 yılında Gil Scott Heron’un “Whitey Ay’da” isimli şarkısının sözlerine bir göz atalım:

🎵Doktor faturasını ödeyemiyorum

🎵Ama Whitey’ler Ay’da

🎵Bundan 10 yıl sonra hala ödüyor olacağım

🎵Whitey’ler de hala Ay’da olacak

NASA yöneticileri ise her proje öncesinde halk desteğini arkalarına aldıklarından emin olduklarını belirtiyorlar. NASA Direktörü Bill Nelson Soğuk Savaş günlerine nazire yaparak Çin'in kendilerini geçmesinden de endişe ettiklerini söylüyor. Özel şirketler şu an için uzaya yolcu göndermeye başladı ancak Ay'a indirmek gibi bir planları şimdilik yok. Geçen günlerde Jeff Bezos'un Blue Origin şirketi NASA'nın Artemis roketinin iniş teknolojisi üzerinde Elon Musk'ın SpaceX'iyle çalıştığı için NASA'yı dava etmişti. Bezos davayı kaybetti. 

NASA'nın Artemis projesi hakkında hazırladığı tanıtım filmine buradan göz atabilirsiniz👇

YOLCULUK NASIL YAPILACAK?

Astronotlar için Ay'ın yüzeyinde bir kamp kurulacak. Ayın yörüngesine fırlatılan bir uydu aracılığı ile bu kamp Dünya ile haberleşecek. 

*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin büyük bir bölümü The Atlantic'te Marina Koren imzasıyla yayımlanan 'The Uncomfortable Truths of American Spaceflight' isimli makaleden alınmıştır.

Kaynak: Web Özel