Neden daha az varyant duymaya başladık? 'Bitmedi hızı kesildi'

Koronavirüs Mart 2020’den bu yana yoğun bir şekilde hayatımızda. Virüsle ilgili olarak bahsedilmeyen ne kaldı bilmiyoruz. Aşılar etkili mi? Virüs eskisi kadar öldürücü değil mi? Hava ısındığı zaman virüs kaybolacak mı? O kadar çok şeyden bahsettik ki artık koronavirüsü konuşmaktan biraz da yorulduk. Hatta Bakan Fahrettin Koca dün halkın tedbirlerden de biraz yorulduğundan dem vurarak ‘tedbir yorgunluğu’ ifadelerini kullandı.

Geçen sene bu zamanlarda İngiltere’de çıkan varyant ortalığı kasıp kavurdu, bunu sırasıyla Güney Afrika, Hindistan, Kolombiya gibi çeşitli varyant türleri izledi. Türkiye’de en son biraz da korkarak Kolombiya varyantını konuştuk. (Dünya Sağlık Örgütü daha sonra bu varyantlara Yunan alfabesinden isimler verdi)

Uzun bir süredir yeni varyantlara ilişkin gelişmeler kulağımıza gelmiyor. Peki varyantlar bitti mi? Cevap: Hayır. Varyantlar bitmedi ama uzmanlar virüsün mutasyona uğrama hızının azalmış olabileceğini konuşuyor.

Fred Hutchinson Araştırma Merkezi’nde doçent olarak görev yapan Trevor Bedford virüsün evrimleşmek için artık duvara çarptığını söylüyor. Oldukça bulaşıcı olan Delta varyantının şu an başkalaştığı, ondan çıkan yeni mutasyon AY.4.2’nin ise daha tehlikeli olmadığı yorumları yapılıyor.

2020 yılının ekim ayında Hindistan’da ilk kez tespit edilen Delta varyantı dokuz ay içerisinde dünyadaki en baskın virüs tipi olmuştu. Bunun sebebi ise Delta’nın oldukça hızlı bulaşması.

İNGİLTERE MUTASYON YUVASI MI?

AY.4.2 uzmanlar tarafından çok yakından izleniyor. Şu ana kadar 39 ülkede görüldü fakat virüsün yüzde 94’ü İngiltere’de. Dr. Jeremy Barrett mutasyonların neden İngiltere’de dünyanın diğer noktalarından daha çok görüldüğünü merak ediyor.

Popülasyonun durumu sebebiyle mi ülkenin çok göç almasıyla mı bilinmez İngiltere tam bir mutasyon yuvası. 23 Ekim’de ülkedeki vakaların yüzde 11’i Delta varyantı iken bu oran 6 Kasım itibarıyla yüzde 15’e çıkmış. 1918 yılında İspanyol gribi dünyayı kırıp geçerken virüslerin böyle mutasyona uğrayabileceği bilimsel olarak kanıtlanmamıştı.

BİRAZ DA ARAŞTIRMA İŞİ

Öte yandan bir virüsün farklı varyanta yol açıp açmadığını tespit etmek de ciddi bir inceleme işi. Belki de dünyanın farklı noktalarında yeni varyantlar var ama bu varyantlar tıbbi araştırmaların ileri seviyede olduğu ülkelere uğramadan veya oralarda çıkmadan adları konmuyor.

Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde 40.5 milyon vakanın yüzde 2.3’ündeki virüsün genom sıralaması biliniyor. Bu sebepten eldeki datanın çokluğu varyantları anlamak veya yeni varyantları keşfetmek anlamında önemli.

Pittsburgh Üniversitesi’nde mikrop evrimi üzerine çalışan Vaughn S. Cooper, “Gelecek varyant kesinlikle Delta varyantının kardeşi olacak” açıklamasında bulunuyor.

TÜRK BİLİM İNSANLARI NE DİYOR?

Geçen aylarda Haberglobal.com.tr’nin sorularını yanıtlayan Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği (EKMUD) Erişkin Bağışıklama Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. İftihar Köksal, “Virüs sürdükçe yeni mutasyonlar meydana gelecektir. Dünyanın birçok yerinde hala virüse karşı kontrol sağlanmadı” derken İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Haluk Eraksoy, “İnsanlar arasında virüsün barınmasına, insandan insana geçmesine engel olacak bir düzeyde bağışık kılabilirsek o zaman mutasyon bir biçimde sona erer” ifadelerini kullanmıştı.

Virolog Semih Tareen geçmiş aylarda Haberglobal.com.tr'ye yaptığı açıklamada dünya çapında 30 bine yakın varyant olduğunu söylemişti. 

Bilim Kurulu Üyesi Dr. Hasan Tezer, geçen şubat ayında TRT'ye yaptığı açıklamada Türkiye’ye has mutasyonların olduğunu ancak bu varyantların nasıl etki edeceklerini henüz bilmediklerini ifade etmişti.

Kaynak: Web Özel