Tükenmişlik sendromu nedir, neden meydana gelir? İşte tükenmişlik sendromu belirtileri ve tedavisi

Çoğunlukla yoğun iş hayatının bir sonucu olarak gelişen tükenmişlik sendromu, kişilerin yaşam kalitesini etkileyebilen ciddi bir durumdur. Tükenmişlik sendromu henüz bir hastalık olarak nitelendirilmese de uzun süreli durumlarda doktora danışılması önerilir. Bu içeriğimizde Tükenmişlik sendromu nedir, neden meydana gelir? İşte tükenmişlik sendromu belirtileri ve tedavisini sizler için derledik.

TÜKENMİŞLİK SENDROMU NEDİR?

Tükenmişlik sendromu, genellikle iş hayatında sıkça karşılaşılan bir durumdur ve uzun süreli stres, yoğun iş temposu, duygusal ve zihinsel tükenme sonucunda ortaya çıkar. Bu sendrom, kişinin iş yerinde verimliliğini azaltır, duygusal olarak yorgun hissetmesine ve işe olan bağlılığını kaybetmesine neden olabilir.

Tükenmişlik sendromunun belirtileri arasında sürekli yorgunluk, işe karşı ilginin azalması, değersizlik hissi, duygusal kopukluk, sürekli gerilim ve huzursuzluk yer alabilir. Bu belirtiler, iş ve kişisel hayat arasındaki dengeyi sağlamakta güçlük çeken kişilerde daha sık görülür.

TÜKENMİŞLİK SENDROMU NASIL ANLAŞILIR?

Tükenmişlik sendromunun tanısı konulabilmesi için hastanın detaylı bir şekilde öyküsünün dinlenmesi gerekir. Psikiyatr ve psikologlar tarafından yapılacak olan görüşme ve muayeneler sonucunda semptomların olduğundan şüphelenildiği durumlarda tükenmişlik sendromu testi olarak da bilinen Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MBI) uygulanır.

Başarısızlık, duygusal tükenmişlik hissi, çevreye karşı duyarsızlaşma gibi konuların test edilmesini ve ölçülmesini sağlayan bu envanter, cevapların puanlandırılması ile belirli bir skor elde edilir. Elde edilen skor sayesinde kişide tükenmişlik sendromu olup olmadığı, varsa da hangi düzeyde olduğu anlaşılır. Bu nedenle psikolojik muayenenin detaylı bir şekilde yapılması gerekir. Tedavinin doğru yapılması ve amacına ulaşabilmesi için hastaların kendilerine yönlendirilen soruları tam ve eksiksiz bir şekilde doğru cevaplandırması gerekir.

TÜKENMİŞLİK SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?

En yaygın olarak görülen tükenmişlik sendromu belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

- Bedensel tükenmişlik hissi

- Duygusal tükenmişlik hissiyatı

- Kişiyi esir alan olumsuz düşünceler

- Karamsarlık

- Basit işleri bitirmekte zorlanma

- İşten soğuma

- Umutsuzluk

- Kendini değersiz hissetme

- Azalmış mesleki özgüven

- Unutkanlık ve dalgınlık

- Sürekli yorgunluk ve bitkinlik hissiyatı

- Dikkat dağınıklığı

- Uyku problemleri

- Kabızlık ve ishal gibi sindirim sistemi düzenine ilişkin bozukluklar

- Kalp çarpıntısı ve solunum güçlüğü

- Baş, sırt ve bacaklar olmak üzere vücudun belirli bölgelerinde ağrılar

Bu nedenlerin haricinde tükenmişlik sendromunun daha pek çok kişiye özgü semptomu ile karşılaşmak mümkündür. Bu nedenle yukarıda verilen belirtilerden birkaçını kendisinde gören kişiler mutlaka tükenmişlik sendromuna ilişkin testlerden geçmelidir.

TÜKENMİŞLİK SENDROMU TEDAVİSİ

Tükenmişlik sendromunun kabul edilmiş bir ilaç tedavisi henüz bulunmamaktadır. En iyi tedavi yöntemlerinin günlük hayatı düzenlemek ve kişinin kendine vakit ayırması olduğu söylenebilir. Bunun için çalışanlar kendilerine ufak molalar ayarlayabilir, iş dışı hobiler edinerek iş ve özel hayat dengesini sağlamaya çalışabilirler. Sağlıklı beslenme düzenine sahip olmak, bol su içip sebze meyve tüketmek de tükenmişlik sendromunun gelişmesini engellemeye yardımcı olabilir.

Kendi çabalarıyla tükenmişlik sendromuyla başa çıkmakta zorlanan bireyler psikoterapiye başlayabilir. Kişi psikoterapi ile kendi düşünce döngülerini ve temellerini keşfederek tükenmişlik sendromundan kurtulabilir. Psikolojik destek kişinin mevcut durumda göremediği seçeneklerin varlığını fark etmesine yardım edebilir.

TÜKENMİŞLİK SENDROMU EN ÇOK KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Tükenmişlik sendromu, genellikle uzun süreli stres ve yoğun iş yükü altında çalışan kişilerde görülür. Özellikle aşağıdaki gruplar tükenmişlik sendromu için yüksek risk altındadır:

- Sağlık Çalışanları

- Öğretmenler

- İş Dünyası Profesyonelleri

- Sosyal Hizmet Uzmanları

- İlk Müdahale Ekipleri

- Yardımseverlik Sektörü Çalışanları

- Ünlüler