Size tıpatıp benzeyen biri orada bir yerlerde!

Charlie Chasen ve Michael Malone (yukarıda), 1997 yılında Atlanta'da bir tesadüf eseri tanışmış. Malone'un Charlie Chasen'in grubunda konuk vokal olarak yer aldığı etkinlikte, etraftakiler bu ikilinin fark edemediği bir şeyi görmüş: Chansen ve Malone'nun ikizlik derecesindeki benzerliği! Fakat bu ikilinin arasında hiçbir akrabalık ilişkisi mevcut değil. Charlie Chasen'in ailesinin kökleri Litvanya ve İskoçya'ya, Michael Malone'nin ailesinin kökleri ise Dominik Cumhuriyeti ile Bahamalar'a dayanıyor. Bu ikili ve birbirine tıpatıp benzeyen yüzlerce kişi, Kanadalı sanatçı François Brunelle'nin fotoğraf sergisinde yer alıyor. Brunelle'nin kendi 'kopyasını' bulması neticesinde esinlendiği ve 1999'da başlattığı sergisi, sosyal medyada ve birçok internet portalında büyük ilgi topladı.

Dünyanın farklı bölgelerinde doğup büyüyen ve birbirine tıpatıp benzeyen bu kişiler, aynı zamanda genetik bilimi uzmanlarının da dikkatini çekti. Sergi, bir genetik araştırmanın konusuna dönüştü.

İspanya'daki Josep Carreras Leukaemia Araştırma Enstitüsü'nden Dr. Manel Esteller, sergiyi gördükten sonra, daha önce tek yumurta ikizleri üzerinde yürüttüğü fiziksel benzerlik çalışmalarının tam tersini hayata geçirmeye karar vermiş. Esteller ile ekibinin, “Bu benzerliğin açıklaması ne olabilir” sorusuyla yola çıktığı araştırmada, sergide fotoğrafı yer alan 32 'ikiz' incelendi.

Kısa süre önce Cell Reports dergisinde sonuçları yayımlanan araştırma kapsamında, birbirinin kopyası olan çiftlerden DNA örnekleri alındı ve bu kişilere yaşam tarzlarına ilişkin bir anket sunuldu. Araştırmacılar, yüz tanımlama yazılımı kullanarak, katılımcıların yüzlerindeki benzerlikleri saptadı. 32 'ikizden' 16'sı aynı yazılım tarafından incelenen tek yumurta ikizleriyle benzer genel skor elde etti.

Dr. Esteller, yazılımın benzer bulduğu 16 'ikizin', birbirine daha az benzeyen 'ikizlere' göre ciddi ölçüde daha fazla gen paylaştığını gördü. “Bu insanlar birbirine benziyor çünkü genomlarının ve DNA dizilimlerinin önemli kısımları aynı” diye konuşan Esteller, bu kişilerin paylaştığı genlerin daha fazla olması halinde birbirlerine daha çok benzeyebileceklerini söyledi.

SADECE DNA DİZİLİMLERİNDE ORTAKLIK MEVCUT

Tabii benzerliği açıklamaya sadece DNA yetmiyor. Kısaca, "DNA dizilimindeki değişikliklerin dışında kalıtsal olarak aktarılan genetik özellikler" şeklinde ifade edilen epigenetik de bazı genlerimizin baskın olup olmayacağını etkileyebiliyor. Mikrobiyom ise, insan vücudunda bakteri, mantar ve virüsler tarafından oluşan mikroorganizmalar topluluğuna verilen isim. Mikrobiyom genelde çevreden ediniliyor.

Araştırmacılar, bu 'ikizlerin' genomlarının aynı olduğunu fakat epigenetiklerinin ve mikrobiyomlarının farklı olduğunu ortaya koydu. Bu farklılık, araştırmadaki 'ikizlerin' büyüdükleri ortamdan ziyade, DNA konusunda ortak noktaları olduğu anlamına geliyor. Esteller, araştırmaya başlamadan önce daha çok çevresel etki görmeyi umduğunu dile getiriyor.

Esteller, 'ikizlerin' benzerliklerinin bu kişilerin (ve atalarının) benzer hayat tecrübelerinden çok, paylaşılan ortak genlere dayanmasından dolayı, bu benzerliklerin popülasyonun genişlemesi sırasında yaşanan bazı durumlardan kaynaklandığını dile getiriyor. "Yeryüzünde bir çok insan yaşamakta ve sistem de kendini tekrar etmekte” diyen Esteller, dışarıda bir yerlerde bir 'ikizimiz' olduğunu düşünmenin pek de mantıksız olmadığını vurguluyor.

“İnsanlar birbirlerine bu kadar çok benzeyecek kadar ortak gen paylaşıyorsa, benzer hastalık eğilimleri de paylaşıyor olabilirler” diyen Esteller, çalışmalarının ileride doktorlara bazı hastalıklara teşhis koyma konusunda yardımcı olmasını ümit ettiğini aktarıyor.

Araştırmaya katılan ve New York Cornell Üniversitesi bünyesindeki Englander Enstitüsü'nde çalışmalar yürüten Olivier Elemento ise, “Genetik açısından, birbirine benzeyen ve aynı zamanda benzer genom profillerine sahip iki birey yapan oldukça güçlü bir şey var gibi görünüyor” demekte.

'BULGULAR KULLANILIRKEN DİKKATLİ OLUNMALI'

Tıp üzerine çalışan Stanford Merkezi'nden Daphne Martschenko ise, konuyu biyomedikal etik açısından ele alıyor. Martschenko, bulguları adli tıp alanında kullanırken dikkatli olunması gerektiği uyarısında bulunuyor. 

Martschenko, "Mevcut yüz algoritmalarının, barınma, işe alma ve suç profili oluşturma gibi konularda ırksal önyargıyı desteklemek için nasıl kullanıldığına dair birçok örneğe şahit olduk" diyor.

*Bu haberdeki bilgilerin çoğu, The New York Times'ta "Your Doppelgänger Is Out There and You Probably Share DNA With Them" başlığı ile yayımlanan makaleden derlenmiştir.