Sağlıklı dondurma nasıl olmalı?

Özellikle yaz aylarının vazgeçilmez lezzeti dondurmanın sağlığa faydasının büyük olduğuna dikkat çeken KBB uzmanı Prof. Dr. Sefa Dereköy, ideal bir tatlı alternatifi olan dondurma hakkında bilgi verdi.

Tonsillektomi sonrasında yani bademciğin alınması ameliyatından sonra ağızdan ilk alınan gıda genel olarak dondurmadır. Başlı başına temel bir besin kaynağı olan dondurma, bu ameliyat sonrasındaki erken dönemde soğuk ve ağızda erimiş yumuşak haliyle ameliyatta hasar görmüş bölge için en uygun gıdadır. 

Ayrıca dondurma serotonin artışına neden olarak mutluluk hissi oluşturur. Besleyici özelliği kanıtlanmıştır. Kalsiyum, potasyum ve magnezyum içerir. Enerji deposudur. A ve B vitamini içerir. Doğurganlık çağındaki kadınlar için yararlı, bağışıklığı artırıcı ve probiyotik özelliktedir. Ancak en güzel dondurmanın katkı maddesi en az olanı olduğu unutulmamalıdır.

EN DÜŞÜK KALORİ MARAŞ DONDURMASINDA

Dondurmanın içindeki yağ ve şeker oranına da dikkat çeken Prof. Dr. Dereköy, “Dondurmanın hakiki olanı yalnızca sütün saleple karıştırılması ve toz şeker ilavesiyle hazırlanır. Kaliteli bir dondurmanın yüzde 60’ı su, yüzde 20’si karbohidrat, yüzde 12’si yağ, yüzde 4’ü protein ve yaklaşık 200 kaloriden ibarettir. Maraş dondurmasının farkı süt, yağsız süt tozu ve sahleple yapılması ve yağ oranının düşüklüğüdür” dedi.

SANAYİ TİPİ DONDURMALARA DİKKAT

Marketlerde ve ticari işletmelerde satışa sunulan çok farklı sanayi tipi dondurmalar konusunda da açıklama yapan Dereköy, şu bilgileri paylaştı:

“Bu ürünler, farklı katkı maddelerine sahiptir. SARS, MERS ve nihayet koronavirüsle gündeme gelen gıda güvenliği bu konuda büyük önem taşıyor. Donmuş gıdalarda koronavirüs dahil pek çok zararlı etken varlığını devam ettirmektedir. Dondurma sektöründe satışa sunulanların ambalajlarında su, buz, şeker, süt kreması, glikoz şurubu, bitkisel yağ, yağsız süt tozu, soya, peynir altı suyu tozu, kıvam artırıcılar (nişasta, guar zamkı), sahlep, emülgatör (mono ve digliseridler) aroma, vanilin, stabilizörler (sodyum aljinat, jelatin, pektin ve sellüloz vb.) renklendiriciler, zerdeçal, klorofil, çeşitli aromalar içerdiği yazmaktadır. Tüketiciler aslında dondurma niyetine ‘buzlu soğuk katkılı yiyecek’ satın almaktadır. Piyasada şirin dükkanlarda sıralar beklenerek yenilen ve renk renk satışa sunulan bu buzlu yiyeceklerin içeriğinde ne var çok iyi incelemek gerekir. Bu konuda kendi ülkemizde yıllardır üretimi yapılan bildiğimiz dövme dondurma markalarını ayrı bir yere koymak gerekiyor. Özellikle ithal ürünlerin içeriği çok daha fazla öneme sahip.”

"FAZLASI KEMİK ERİMESİNE YOL AÇIYOR"

İçerdiği kalsiyum oranıyla kemik sağlığına da faydalı olduğunu konusunda halk arasında yanlış bir kanı olduğunu söyleyen Prof. Dereköy, “Birkaç toptan fazla dondurma yemek ile yüzlerce kalori, LDL kolesterolü artıran onlarca gram doymuş yağ, bir günde ihtiyacımız olan şekerin tamamı alınabilmektedir. Şekerin fazlasının diyabet hastalarında, kalp ve damar hastalığı olanlarda ve osteoporoz denilen kemik erimesi hastalarına zararlara yol açtığı çok iyi bilinmelidir. Vücuttaki glukoz dengesini bozan şeker, hücrelere gerekli vitamin emilimini azaltırken kalsiyumu kemiklerden çekmektedir. Dondurmaya eklenen diğer karbonhidratlar da diyabet riskini artırmaktadır. Yine tatlandırıcı olarak kullanılan suni şeker trehaloz gıdaların donma noktasını da azaltır” bilgisini verdi.

“LİSTERİA ENFEKSİYONU RİSKİ VAR”

Raf ömrü uzun dondurulmuş ürünlerin tüketimiyle ilgili de konuşan Dereköy sözlerini şöyle tamamladı: "Uzun süreli dondurulmuş ürünlerde trehalozun oranının yüzde 11’lere ulaştığı saptanmıştır. Bilimsel çalışmalarda trehalozun normalde bağırsaklarda bulunan Clostridium diffisil denilen mikropların yol açtığı ölümcül enfeksiyonlarla ilgisi kanıtlanmıştır. Listeria enfeksiyonu da dondurma tipi ürünlerle ortaya çıkan diğer bir hastalıktır. Dondurmanın raf ömrünü uzatan katkı maddelerine dikkat çekmek gerekir.” DHA