İngiltere diş çürükleri için neden sulara flor karıştırıyor?

Sarı ve çürük dişler, ABD'de popüler kültürün İngilizler hakkında en çok kullandıkları şaka olarak öne çıkıyor. 2015'te Radio Times'a konuşan Britanyalı doktor Chris van Tulleken “Kabul edelim, artık kahverengiye dönmüş sorunlu dişler bizi rahatsız etmiyor” ifadelerini kullanmıştı. Manchester'da kliniği bulunan Dt. Lance Knight ise bu klişenin geri kaldığını söylemişti.

Lakin bu klişenin yok yere ortaya çıkmadığını da ifade etmek gerek. Raporlar, yetişkin Birleşik Krallık vatandaşlarının sadece yüzde 6'sının doğal dişlere sahip olmadığını gösteriyor. 1978'de bu oran yüzde 37 seviyesindeydi.

DİŞ OPERASYONUNA EN YATKIN 2. ÜLKE

Ayrıca Avrupa genelinde yüzde 72'yle dişinden operasyon geçirme olasılığı en yüksek 2. ülke Birleşik Krallık. İlk sırada yüzde 79'la Hollanda geliyor.

Özellikle kozmetik açıdan “kusursuz” bir gülüşe sahip olmanın her geçen gün daha popüler olduğu bu dönemde, ülkenin ağız sağlığı konusunda bir gelişim yaşadığı açık. Boris Johnson hükümeti ise bunun yanında keskin bir çözümle problemi büyük oranda ortadan kaldırmak istiyor.

ÇÖZÜM YOLU FLOR!

Bunun yolu ise 'flor' uygulamasından geçmekte. Ülkenin sağlık otoriteleri içme suyuna florid eklenerek diş çürümesi riskinin azaltılacağını ifade ediyor. Özellikle çocuklarda etkili olması beklenen bu uygulamayla yüksek gelir grubuna mensup çocuklarda çürüklerin yüzde 17, orta ve düşük gelir grubuna mensup çocuklarda ise yüzde 28 azalacağını vurguluyor.

Perşembe günü konuya ilişkin yayınlanan bir makalede ülkenin sağlık otoriteleri şu ifadeleri kullandı:

“Tıp ve halk sağlığı hakkındaki her şeyde olduğu gibi ortada bir risk ve fayda dengesi var. Birleşik Krallık'ta çürükler, tartışmasız bir sorun ve bu sorun noktasındaki köklü eşitsizliğin ele alınması gerekiyor. Suyu florlanması bu yaygın sorunu azaltabilir.

Dengeli bir biçimde suyun florlanmasının, Birleşik Krallık genelinde diş çürümesinin tekrarlanma sıklığını azaltmak ve diş sağlığındaki eşitsizliği düzeltmek için etkili bir halk sağlığı uygulaması olduğuna dair güçlü bilimsel kanıtlar var. Bu, flor kullanımını artırmaya yönelik diğer etkili yöntemlerin yerini almamalı, tamamlayıcı bir strateji olarak görülmeli.”

Diş çürükleri, 5 ile 9 yaş arası çocukların hastaneye yatış sebeplerinin en başında gelmekte. 2019'da İngiltere'de ilkokul 1. sınıf öğrencilerinin yüzde 23.4'ü, İskoçya'da ise yüzde 26.5'i dişlerinden bir hasar oluşmuş.

Bununla birlikte su kaynaklarına flor eklenip eklenmeyeceğine ilişkin nihai kararı yerel yetkililer verecek. Öte yandan İngiltere'de, 5.8 milyon insan bazıları doğal olarak ortaya çıkan floridli su içmekte. ABD, Brezilya, Avustralya, Kanada, İspanya, Güney Kore ve Yeni Zelanda da dahil olmak üzere pek çok ülkede floridli sular oldukça yaygın.

TARTIŞMALI KONU

Lakin florid uygulaması ve flor, tartışmalı konulardan biri. Hemen her konuda rastlanan komplo teorilerine bu konuda da rastlamaktayız. Flor kullanımının çeşitli sağlık sorunlarına ve zeka geriliğine yol açtığı iddia edilmekteydi. Bunu ispata yönelik çalışmalar da yapılmıştı.

Ancak yakın zamanda pek çok farklı araştırma bu iddiaların doğru olmadığını ortaya koydu. Örneğin 2016'da Avustralya'nın sağlık ve tıbbi araştırmalarda lider enstitüsü 3 binin üzerinde çalışmayı analiz etti ve florun içme suyuna katılmasının IQ düşürmeyeceğini ya da başka sağlık sorunlarına yol açmayacağını ortaya koydu.

Aynı zamanda yine Avustralya'da yerli çocuklar arasında yapılan araştırmada florsuz bir toplulukta yaşayan çocuklarda çürük oranı yüzde 70 olarak tespit edilirken, Queensland genelinde ise tüm çocuklar arasında yüzde 55'lik bir çürük oranı tespit edildi.

TÜRKİYE'DEN FLOR RAPORU

Türk Dişhekimleri Birliği ve Türk Pedodonti Derneği de 2016'da florun sağlığı tehdit ettiği ve zeka geriliği yaptığına dair iddiaların bilimsel kanıtlara dayanmadığını ve gerçeği yansıtmadığını ortaya koyan bir rapor yayınlamıştı.

Dünya Sağlık Örgütü de florlama için normal olarak kabul edilen seviyelerin yaklaşık iki katı kadar güvenli bir sınır önermekte.

Diş hekimleri florid uygulaması ile çocuklarda düş çürümesi riskini oldukça azaltıyor. Çocuğun diş sağlığı durumuna göre 3-6-12 aylık aralıklarla dişe genel olarak flor jeli uygulanıyor. Çürüğe karşı direnci artıran flor, diş macunlarında da az miktarda yer alıyor.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

*The Guardian (Fluoride will be added to UK drinking water to cut tooth decay), BBC (The myth of bad British teeth), Türk Dişhekimleri Birliği ve Türk Pedodonti Derneği Florür Durum Raporu

Kaynak: Web Özel