Dişlerimizi en çok ne çürütüyor?

Sağlık Haberleri Web Özel
Dişlerimizi en çok ne çürütüyor?
Tükettiğimiz her gıda dişlerimize aynı zararı vermiyor ama uzmanlar şekere karşı uyarıyor. Fotoğraf: Shutterstock

Şekerin dişlerimizi çürüttüğü ve düzenli tükettiğimiz gazlı içeceklerin diş minesine zarar verdiği çocukluğumuzdan beri kulağımıza çalınıyor. Fakat yediğimiz ya da içtiğimiz her şey dişlerimizi aynı oranda çürütmüyor. Mesela portakal, muz, patates ve pirinç...

Pek çoğumuzda gün içerisinde ana öğünlerin yanı sıra, ara ara şekerli ve tuzlu atıştırmalıklar yemek gibi bir alışkanlık var. Ya da canımız sıkıldığında elimiz hemen bir kutu gazlı içeceğe gidiyor. Bilinçsizce tükettiğimiz yiyeceklerin ve içeceklerin diş minesini ne kadar aşındırdıklarını, diş yüzeyine nasıl zarar verdiklerini ve hangi noktada çürümeye neden olduklarını biliyor muyuz? Dişlerimize en çok zararı hangi gıdalar veriyor?

Uzmanlar, ağız sağlımızı koruyabilmemiz için bazı küçük fakat önemli ipuçlarını aklımızda tutmamızı tavsiye ediyor. Ama öncesinde dişlerdeki çürümenin ve ağız hastalıklarının nasıl oluştuğuna kısaca değinelim.

Kuzey Carolina Üniversitesi'nde oral mikrobiyom çalışmaları yürüten diş hekimi Dr. Apoena de Aguiar Ribeiro, bir yemeğin, atıştırmanın, tatlının ya da içeceğin diş sağlığı için ne kadar kötü olduğunu değerlendirirken iki konunun öne çıktığını söylüyor: Bileşim ve kalite...

ÇÜRÜK NASIL OLUŞUR?

Ağzımızda bazısı yararlı, bazısı da zararlı olmak üzere 700 türden fazla bakteri yaşıyor. Zararlı bakteriler yiyecek ve içeceklerden aldığımız şeker yoluyla oluşuyor ve şeker aracılığıyla ağzımızda asit üretiyor. Bu asit de zamanla dişlerimizdeki mineralleri yok ederek, çürümelere yol açıyor.

Ağız hijyenine dikkat etmediğimizde de bu bakteriler çoğalarak, diş üzerinde plaklara dönüşüyor ve dişlerin maruz kaldığı asidi artırıyorlar. Bu durum da bakterilerin üremesi için daha uygun bir ortam yaratılması anlamına geliyor. Plaklar da büyüdükçe ve sertleştikçe tartarlara dönüşüyor ve diş etlerine zarar vererek, diş eti iltihabına yol açıyor.

Dişlerimizi en çok ne çürütüyor? - Resim : 1
Birçok işlenmiş gıda, çay şekeri olarak da bilinen sakkarozu içeriyor. Fotoğraf: Shutterstock  

EN ZARARLI YİYECEKLER HANGİLERİ?

Ribeiro'ya göre bu konuda ilk sırayı şekerli gıdalar çekiyor. Ribeiro, bakterilerin üremesine yol açtığı için özellikle çay şekeri olarak bilinen sakkaroza işaret ediyor.

Sakkaroz, şekerlemeler, pastalar ve meyveli gazlı içecekler gibi işlenmiş gıdalarda ve içeceklerde yaygın şekilde kullanılıyor.

Rochester Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Dr. Dorota Kopycka-Kedzierawski'nin verdiği bilgilere göre de turunçgiller, patates, pirinç ve hatta muz gibi meyveler, sebzeler ve nişastalı gıdalar da dişlere zarar veriyor. Fakat bu gıdalar besleyici olduğu için aslında dişlerimize fayda sağlıyor. Dr. Kopycka-Kedzierawski, dişlerimizi günde en az iki kere fırçaladığımız ve düzenli olarak diş ipi kullandığınız sürece bahse konu gıdaların tüketilmesinde hiçbir sakınca olmadığının altını çiziyor.

Sakız, işlenmiş kuru meyve ve şerbetler gibi yumuşak ve şekerli gıdalar da dişlerimiz arasındaki boşluklara ve ağzımızdaki kuytulara yerleşebilir. Bu da zararlı bakterilerin söz konusu şekerli gıdaların içinde çoğalmaları ve tükettiğimizden saatler sonra bile asit üretmeleri anlamına gelir.

Şekerli gazlı içecekler, meyve suları, enerji içecekleri ve milkshakeler de yukarıda bahsi geçen gıdalarla aynı etkileri yaratıyor. Uzmanlar, bu içecekleri tüketirken dişlerimizi “şekerli solüsyonlarla yıkadığımızı” vurguluyor. Şekerli karışımlarla hazırlanmış kahve ve alkollü içkiler de dişlere aynı zararı veriyor.

ÇÜRÜMEYİ ENGELLEYECEK DİĞER İPUÇLARI

Dişlerimizi günde en az iki kere fırçaladığımız ve düzenli olarak diş ipi kullandığımız sürece temel diş bakımını uygulamış oluruz. Bunların dışında diş bakımızı kolaylaştırarak, ağız sağlığımızı iyileştirmemize yardımcı olacak başka adımlar da mevcut.

Küçük atıştırmalardan kaçının: Tükürük, ağız sağlığını en iyi koruyan unsurlardan biri. Tükürük, ağızda kalan yemek parçalarının arındırılmasına, yeni mineraller oluşturulmasına ve diş minesinin güçlendirilmesine yardımcı olur. Ayrıca, ağızdaki asidin de dengesini korur. Fakat, herhangi bir şey yediğimiz ya da içtiğimiz zaman ağızda tekrar tükürüğün koruyucu unsurları oluşturması 20-30 dakika sürer. Bu nedenle sürekli atıştırmaktan uzak durmak gerekiyor.

İçtiğiniz çayın türüne dikkat edin: Araştırmalar, florür içerdiği için siyah ve yeşil çayın dişleri koruduğunu gösteriyor. Fakat Dr. Ribeiro uyarıyor: Çayınıza şeker koymayın...

Düzenli kontrollere gidin: Genelde dişimiz ağrıdığında diş hekimine danışırız ve halihazırda çürüme başlamış olur. Fakat en az 6 ayda bir kere diş kontrolüne gitmek, çürüklerin ciddileşmeden tedavi edilmesini sağlar.

*Söz konusu haberde, The New York Times'ta "The Worst Foods and Drinks for Your Teeth" başlığıyla yayımlanan makaleden faydalanılmıştır. 

Kaynak: Web Özel

diş sağlığı şeker