Balıkların mide ve bağırsaklarında bulundu: İnsan sağlığını tehdit ediyor!
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Su Ürünleri Fakültesi tarafından Van Gölü'ndeki kirliliğin tespitine yönelik başlatılan çalışma kapsamında çarpıcı veriler elde edildi. Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Ataman Altuğ Atıcı, hem balık popülasyonunu, hem de insan sağlığını tehdit eden bulguları açıkladı.
Van Gölü'nde kirlilik oranını belirlemek ve önlemek için YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Ataman Altuğ Atıcı başkanlığında, Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Fazıl Şen ve Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Sepil'in yer aldığı projeyle gölde bir yıl önce çalışma başlatıldı. YYÜ'ye ait gemiyle yapılan çalışmalarda, gölün dibinde yüksek miktarda atık plastikler tespit edildi. Dünyada sadece Van Gölü'nün tuzlu ve sodalı suyunda yaşayabilen inci kefalinin yaşam alanlarında yapılan çalışmalarda ise gölün dibinde 5 milimetreden az mikroplastikler tespit edildi. Balığın, plankton yerine zaman zaman bu mikroplastikleri yuttuğu da analizlerde ortaya çıktı.
"VAN GÖLÜ'NDE CİDDİ ANLAMDA PLASTİK ATIK VAR"
YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Ataman Altuğ Atıcı, Van Gölü'nde ciddi anlamda plastik atık tespit ettiklerini söyledi. Çalışmalarında elde edilen mikroplastikleri analiz ederek onun ne tür bir malzemeden ayrışabileceğini tahmin edebildiklerini kaydeden Doç. Dr. Atıcı, "Diğer önemli sorun ve asıl konumuz ise mikroplastik yoğunluğunun fazla olduğu Van Gölü'nde yaşayan inci kefallerinin mikroplastikle kontamine olmasıdır. İnci kefallerinin beslenme özelliğine bakıldığında 'plankton' adını verdiğimiz, gölün yüzey sularında yayılım gösteren küçük boyutlu canlılar oluşturmaktadır.
Bununla birlikte mikroplastikler hafif ve yüzücü özelliğinden dolayı, planktonik canlılar ile aynı bölgede yayılım göstermektedir. Bu çalışmayla inci kefalleri, Van Gölü'nde en çok avcılığı yapılan Van Körfezi ve Dağönü açıklarından temin edilmiş ve daha sonra fakülte laboratuvarımıza getirilmiştir. Çalışma sonucunda inci kefallerinin, planktonla birlikte aynı boyutta olan mikroplastikleri de ayırt edemeyerek yuttukları belirlenmiştir. Çalışma kapsamında inci kefallerinin sindirim sistemleri incelenmiş, mide ve bağırsaklarında yüksek miktarda mikroplastik bulunmuştur (birey başına ortalama 34 ± 13 adet mikroplastik). Bulunan bu yüksek miktar dışında kimyasal madde içeren mikroplastikler inci kefallerinin sindirim sisteminde çözünmeye uğrayarak toksik etkilerini inci kefallerinin bünyesine geçirebilmesi tehdidi de bulunmaktadır.
İNSAN SAĞLIĞI İÇİN TEHLİKELİ
Yani sevilerek tüketilen inci kefalleri, insan sağlığı açısından tehdit oluşturabilmektedir. Van Gölü'ndeki plastik kökenli kirletici kaynaklar, göldeki ve kıyılardaki turizm faaliyeti, akarsularla taşınan plastik malzemeler, balıkçılık faaliyetleri. Yapılan bu çalışmalar mikroplastikle ilişkili önemli bilimsel dergilerde makale olarak yayımlanmıştır. Tandırda geleneksel yöntemle pişirilen inci kefallerinin tüketimi sırasında iç organlarının çıkarılmasıyla mikroplastiklerin et dokusuna bulaşma riskinin bulunması da dikkat edilmesi gereken bir konudur" dedi.
