Yeşilçam'ın Ferit'i ölüm yıl dönümünde anılıyor! Tarık Akan kimdir?

Asıl adı Tahsin Tarık Üregül olan sanatçı, 13 Aralık 1949'da İstanbul'da dünyaya geldi. Subay olan babası Yaşar Üregül'in görevi dolayısıyla Erzurum Dumlupınar İlkokulu'nda başladığı eğitimini Kayseri'de tamamladı.

Babası emekli olduktan sonra ailesiyle Bakırköy'de yaşamaya başlayan ve Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü'nde okuyan Akan, eğitimi süresince cankurtaranlık ve işportacılık yaptı.

Tarık Akan, 1970'te "Ses" dergisinin açtığı "Sinema Artist Yarışması"nda birinci olunca, Makine Mühendisliği bölümünden ayrıldı ve Gazetecilik Yüksek Okulu'na girdi.

YER ALDIĞI FİLMLER

Sinemaya geçmeden önce bir süre düğün salonlarında müdürlük, sandal kiralama gibi işlerle uğraşan Akan, "Solan Bir Yaprak Gibi" adlı film ile 1971'de sinemaya adım atıp Tarık Akan adını kullanmaya başladı.

Sanatçı, aynı yıl Sadık Şendil'in kaleme aldığı, Orhan Aksoy'un yönettiği "Emine" filminde ise Filiz Akın ile başrolü paylaştı.

Türkiye'nin Altın Portakal'da 7 ödüle sahip tek erkek oyuncusu olan Akan, ilk ödülünü "Suçlu" adlı filmdeki rolüyle 1973'de aldı.

Yönetmenliğini Ertem Eğilmez'in yaptığı 1973 yapımı "Canım Kardeşim" ile 1974 yapımı "Hababam Sınıfı"nda başrol oynayan sanatçı, 1970-1975 arasında, yılda 12 filmde rol alarak Türk sinemasının unutulmaz isimlerinden biri haline geldi.

Filmlerinde sıklıkla "Ferit" adını kullanan başarılı sanatçı, bu dönemde Türk sinemasının ünlü kadın sanatçıları Gülşen Bubikoğlu ile "Ah Nerede", Emel Sayın ile "Mavi Boncuk", Hülya Koçyiğit ile "Sev Kardeşim", Hale Soygazi ile "Gece Kuşu Zehra" filminde rol aldı.

Tarzıyla 1970'li yıllara damgasını vurarak Yeşilçam'ın jönleri arasına giren Akan, 1977'de Zeki Ökten'in yönetmen koltuğuna oturduğu "Sürü" filminin ardından politik filmlerde rol almaya başladı.

Tarık Akan, 1978'de Cüneyt Arkın ile başrolü paylaştığı "Maden" filminin sonrasında, 1979'da zorunlu askerlik görevini yedek subay olarak Denizli'de tamamladı.

"Maden" filmini bir söyleşide anlatan Akan, yapımında da emek harcadığı filmden şu sözlerle bahsetti:

"O dönemde Türkiye'nin en çok seyredilen filmi ve benim de o dönemde en çok para kazandığım filmdir. O dönemde tüm sendikaların, işçi sendikalarının her yerinde, dağ başlarına kadar çıkartılıp oynatılan bir filmdir. Görevini çok güzel yerine getirmiştir. Sendikacılık, işçilik, işçi olmak, emek, sermaye nedir, açık ve net olarak altı çizilmiş olarak veren filmlerden biridir."

Senaryosunu Yılmaz Güney'in yazdığı, Şerif Gören ile Güney'in yönettiği 1982 yapımı Altın Palmiye ödüllü "Yol" filminde de rol alan Akan, 1990'da Rıfat Ilgaz'ın aynı adlı eserinden uyarlanan "Karartma Geceleri"nde başrolde yer aldı.

ALDIĞI ÖDÜLLER VE YAZDIĞI KİTAP

Sanatçı Akan, 1985'te Berlin Uluslararası Film Festivali'nde mansiyon, 1992'de Adana Altın Koza Film Festivali'nde "En İyi Erkek Oyuncu", 1996'da Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde "Yaşam Boyu Onur Ödülü", 2006'da Sinema Yazarları Derneği "Onur Ödülü", 2007'de ise Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği'nde "Sinema Emek Ödülü" kazandı.

Tarık Akan, 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından 1981'in başlarında, Almanya'da yaptığı bir konuşma yüzünden Türkiye'ye dönüşünde tutuklandı. 12 yıl hapis istemiyle yargılanarak 2,5 ay hücre hapsi cezası alan sanatçı, hapishane günlerini ve darbe sürecini 2002'de yayımlanan "Anne Kafamda Bit Var" kitabında kaleme aldı.

Barış Zeki, Yaşar Özgür ve Özlem isimli üç çocuğu bulunan usta oyuncu, 16 Eylül 2016'da akciğer kanseri tedavisi gördüğü hastanede yaşama veda etti.

Sanatçının ölüm haberini, yöneticisi olduğu Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı şu ifadelerle duyurmuştu:

"Sanatçı olmanın dünyaya güzellikler sunmak olduğunu gösteren güzel insan, efsane filmlerin unutulmaz oyuncusu, Anne Kafamda Bit Var'ın yazarı, ülkesinin ve halkının barış, demokrasi, özgürlük mücadelesinin militanı, ekmek, gül ve özgürlük günlerinin yorulmaz savaşçısı, ülkesinin güzel yarınlarına kucak kucak emek taşıyan, Nâzım Hikmet sevdasını, Nâzım Hikmet Vakfı'nın kuruluşundan bugüne yönetim kurulunun her dönem en aktif üyesi olarak gösteren Sevgili arkadaşımız Tarık Akan, 16 Eylül 2016 Cuma sabahı aramızdan ayrılmıştır. Işıklı anısı önünde saygıyla eğiliyoruz. Halkımızın başı sağ olsun."

ÖLÜMÜYLE İLGİLİ KİM NE DEDİ?

Akan'ın vefatının ardından sinema oyuncusu ve eski milletvekili Ediz Hun, "Çok çok üzücü bir haber. Çok kıymetli ve çok başarılı bir aktördü. Hem komedi türünde hem aşk türünde hem macera türünde çok değerli filmlere imza attı. Tarık'ı, çok genç sayılabilecek bir yaşta kaybettik, üzüntümüz çok büyük. Aramızdan ayrılması, gerek biz arkadaşları gerekse Türk sineması adına çok büyük bir kayıp." açıklamasında bulundu.

Türkan Şoray'ın hakkında "Sinemaya ve ülkesine aşık, onurlu bir duruşu olan" biri olarak tarif ettiği Akan için Filiz akın ise "Öğrendiğimde resmine bakakaldım. Hiç ihtimal vermiyordum. O savaşçıdır, tedavi süresinde kendini göstermek istemedi ama kısa zamanda sağlığına kavuşacaktır diye düşünürken. Bu habere halen inanamıyorum. Nurlar içinde yat. Mekanın cennet olsun." ifadelerini kullandı.