Yoko Ono: Beatles'ı bozmayan kadın

Peter Jackson'ın efsanevi “Let It Be” albümünün yapım sürecini aktardığı yaklaşık sekiz saatlik “The Beatles: Get Back” adlı belgeselinin başlarında grup, film stüdyosunun bir köşesinde ufak bir çember oluşturmuş oturuyor... Neden bilinmez ama Yoko Ono da orada. (Yukarıdaki fotoğraf) John Lennon'ın uzanabileceği bir mesafeye tünemiş ve yüzü, güneşi takip eden bir çiçek gibi John'a dönük vaziyette...

Paul McCartney, I've Got a Feeling adlı parçayı çalmaya başladığında Ono dikiş dikiyor. Grup, Don't Let Me Down'ı çalarken Yoko Ono'yu gazete okur vaziyette görüyoruz. Lennon piyanonun başına oturduğunda Ono da omzunun dibinde...

Grup, sıkış tıkış bir şekilde kayıt kabinine girdiğinde Yoko Ono da orada Lennon ve Ringo Starr'ın arasına sıkışmış, tek kelime konuşmadan Lennon'ın parmaklarının arasında sakızıyla oynuyor. Ono'nun belgeselin her yerde bulunması tuhaf hatta sinir bozucu geliyor. Neden orada? Orada ne işi var? 

Ama kayıtta saatler geçiyor ve Ono hala orada. Bir şövalede resim yapıyor, hamur yoğuruyor, bir Lennon hayran dergisi karıştırıyor. Sonra izlerken dayanıklılığından etkileniyorsunuz, varlığının kışkırtması büyülüyor ve nihayetinde performansıyla gözleriniz kamaşıyor.

Zira dünyanın gelmiş geçmiş en ünlü grubunun son performansına hazırlanırken çekilmiş ve daha önce hiç görülmemiş görüntüleri izlerken Yoko Ono'nun bir köşede hiçbir şey yapmadan oturuyor olmasına kilitlenmek oldukça sıra dışı.

BU GRUBU ONO DAĞITMADI

The Beatles: Get Back bazıları için Ono'nun The Beatles'ı dağıtmadığının kanıtı. Jackson, yaklaşık 60 saatten fazla görüntüden derlenen belgeseli hakkında “60 Minutes” adlı programda yaptığı açıklamada “Yoko, grubun yaptığı şeylere dair en ufak bir fikir dahi belirtmiyor” diye konuşuyor: “Varlığı oldukça iyi huylu, iyi niyetli ve en ufak bir müdahalede bile bulunmuyor.”

Dizide McCarthy'nin ta kendisi Ocak 1969'da -grubun dağılmasından bir yıl önce- The Beatles'ın “Yoko bir amfinin üzerinde oturuyor diye” dağılacağı fikriyle dalga geçiyor.

Dizi belgeselin yapımcıları arasında yer alan Yoko Ono'nun varlığı nazik, sessiz ve gösterişsiz olarak tanımlanıyor. Yine de Ono'nun sessiz ve göze çarpmayan bir şekilde stüdyoda durduğunu öne sürmek pek doğru değil. Elbette stüdyoda sürekli bulunuyor olması rahatsız edici. Kayıtları doğrudan etkilemek için orada olmaması, davranışını sadece daha gülünç hale getiriyor.

HARKULADE BİR ANDA SIRADAN BİR İŞ

Ono, kendisinin grup işini yaparken “sıradan” işler yaptığını öne süren bir makaleyi Twitter'da paylaştı. Lakin en başından beri Ono'nun varlığı gayet kasıtlı gözüküyor. Paul McCartney, Let It Be'yi yazmaya çalışırken burnunun dibinde “sıradan bir iş” yapmak en hafif tabirle tuhaf! Bu işleri 21 gün boyunca sürdürmek ise çok enteresan!

Belgeselin süresi göz önüne alınınca Ono'nun provokasyonu tüm yoğunluğuyla gözler önüne seriliyor. Performansı sanki bir maraton gibi...

Jackson, dizisini “belgesel hakkında bir belgesel” olarak tanımlıyor ve orijinal “Let It Be” belgeselinin de yapım süreci işleniyor. Yani grup aslında bir belgesel için kamera önünde olduklarının farkında.

Kendisinden 7 yaş küçük John Lennon'la 1966'da bir sanat galerisinde karşılaşan Ono zaten o günlerde başarılı bir performans sanatçısıydı. Ve alanı bulunmaması gereken yerlerde bulunmaktı.

Kimilerine göre; Ono'nun grubu mahvettiği fikri kadın düşmanlığı olduğu kadar ırkçılık da kokmakta. Yıllarca “cehennemden gelen hayran”, “ejderha kadın” ve “hipnoz edici bir cadı” gibi ifadelerle tanımlandı.

Evet, Yoko grubu “parçalamadı” ama araya girdiği açık. Belgeselde McCartney, Lennon'la şarkı yazarken Ono'nun her yerde bulunmasının kesintiye uğramasından kibarca şikayet ediyor. O aslında “ünlü rockçının eşi” kalıbını yerle bir ediyor.

BU NASIL BİR BAĞLILIK? 

Ono kenara çekilmeyi reddediyor ama aynı zamanda klişeleri canlandırmaya da direniyor; ne çok naif ne de iğneleyici bir meşguliyet... Bunun yerine, rock dehası adamların alanına giren kadın algısına dair tüm beklentilerine meydan okuyan bir tür pasif direnişle meşgul.

Bu performanslar devam etti. “Let It Be” oturumlarını “Abbey Road” kaydı izledi ve stüdyonun mühendisine göre Ono bir trafik kazasında yaralandığında Lennon stüdyoya bir yatak getirtti; Ono yatarken, arkadaşları ziyaretine geliyordu! Grotesk bir bağlılık...

*Bu haberdeki bilgilerin büyük bir kısmı The New York Times'ta Amanda Hess imzasıyla ve "The Sublime Spectacle of Yoko Ono Disrupting the Beatles" başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel