Zamların hızı düşüyor, 65 bin lira maaş neden yetmiyor?

Ekonomideki dalgalı seyir sürerken, Türk-İş'in "Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması" ile TÜİK'in son enflasyon rakamları kafa karışıklığına neden oldu. Türk-İş'in araştırmasına göre eylül ayında 4 kişilik aile için "açlık sınırı" 19 bin 830 lira, "yoksulluk sınırı" ise 64 bin 595 lira olarak hesaplanırken, bekar bir çalışanın "yaşama maliyeti" ise aylık 25 bin 706 lira olarak duyuruldu. Gıda, giyim, konut, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı 64 bin TL'ye çıkarken, çalışanların nasıl geçineceği ise merak konusu olmuş durumda. Türk-İş'in yayımladığı araştırmaya göre, Ankara'da yaşayan dört kişilik ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış, bir önceki aya göre yüzde 2.9 olurken yıllık ortalama artış yüzde 71.2'yi buldu.

SEBZEDEKİ ARTIŞ 10 TL

Araştırma sonuçlarına göre, eylül ayında süt, yoğurt, peynir ürünlerinin bulunduğu grupta fiyat değişikliği tespit edilmezken, dana etinin kilogram fiyatın 26 lira, kuzu etinin kilogram fiyatı ise  12 lira azaldı. Palamut, hamsi, levrek, çupra gibi balık çeşitlerinin kilogram fiyatları 150 ile 450 lira arasında değişirken, sebze fiyatlarında da ortalamada 10 liralık artış görüldü. Ayçiçek yağının kilogram fiyatı 5 lira artarken, zeytinyağı, tereyağı ve margarin fiyatları sabit kaldı. Yeşil zeytin kilogram fiyatında 7 lira artış, siyah zeytinde ise 4 lira düşüş yaşandı."

MAAŞ YETMİYOR 

Ekonomistler ve sendika temsilcileri, hem Türk-İş hem de TÜİK'in açıkladığı rakamların vatandaşın beklentilerini karşılamadığına dikkat çekerken, Eylül ayı enflasyonu rakamının  yüzde 2.9 ile yüksek olduğu da vurgulandı. Türk-İş'in raporunu değerlendiren Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı Önder Kahveci, "Ortalama memur maaşının 41 bin 563 TL, en düşük dereceli memur maaşının ise 34 bin 169 TL olduğuna dikkat çekerken, "En düşük memur emekli aylığı ise 17 bin 650 TL. Buna göre kamuda çalışan ve emeklilerimizin yoksulluk ve açlık sınırının altında maaş aldığı görülmekte. Öyle ki, bir memur aylık zorunlu harcamalarını ancak iki aylık geliri ile sağlayabilirken, birçok memur emeklisinin maaşı ise açlık sınırının bile altında kalıyor" dedi.

YAVAŞLASA DA ARTIYOR

TÜİK tarafından açıklanan eylül ayı enflasyon rakamlarına da değinen Kahveci; "Her ne kadar enflasyonun düşüş eğilimine girdiği ifade edilse de; zorunlu harcamaların enflasyonun üzerinde arttığı bir gerçek. Ayrıca enflasyonun düşmesi, maalesef fiyatların düştüğü anlamına gelmiyor. Zam oranlarını hızı düşse de, fiyatlar artmaya devam ediyor. Yani enflasyon düşse bile harcamalar artıyor. Çalışanın ve emeklinin alım gücü düşüyor, maaşlara düzenleme yapılması gerekir" diye konuştu.

YANLIŞ HESAPLANIYOR

Ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin ise tüketicinin beklediği enflasyon ile gerçek enflasyon arasında makas olduğuna dikkat çekyi. Asgari ücretin ocak ayında açlık sınırını geçeceğini dile getiren Prof. Dr. Alkin, "Ancak bu yeterli olmayacak. Bu rakamlar, insanların zorunlu ihtiyaçlarını güçlükle karşıladıklarının tablosu" ifadelerini kullandı. Bekar çalışanların masraf hesaplamasına da değinen Alkin, şunları söyledi: "Bu rakama ne tiyatro, ne sosyal etkinlikler, ne tatil gibi rakamlar eklenmemiş. Dolayısıyla yapılan değerlendirmelerin  tam anlamıyla gerçek durumu yansıttığını düşünmüyorum."

ZAM REKORU KONUTTA

Öte yandan TÜİK'in açıkladığı rakamlara göre, tüketici fiyatları eylül ayında aylık bazda yüzde 2,97 artarken, yıllık enflasyon ise yüzde 49.3'e geriledi. TÜİK verilerine göre enflasyon ağustos 2023'ten beri ilk kez yüzde 50'nin altına gerilemiş oldu. Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 26.6 ile ulaştırma olurken, artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 97.8 ile konut oldu. TÜİK verilerine göre  2024 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre azalan ana grup yüzde 0.8 ile haberleşme, artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 14.2 ile eğitim olarak dikkat çekti. 

[email protected]

Kaynak: Web Özel