Riva'daki kara lekenin sorumlusu kim?

ELA SEZEN – ÜNSAL ÇAKİN/HABER GLOBAL 

İstanbul'da günlerdir öne çıkan haber başlıklarından biri  Riva Deresi. Yine katran siyahı akan dere, yer yer köprüyor, etrafa ağır koku yayıyor.

Aslında bugünün değil, 15 yıl öncesinin kirliliği bu. Zamanla çevresindeki fabrika sayısı ve o fabrikaların kaçak atıklarını topladıkça dere nefes alamaz duruma geldi, canlı yaşamı neredeyse tükendi. Köylüler yıllardır olduğu gibi yine çözüm istiyor ama bu kez kesin olsun diyor.

Yetkililer ise sorumluluk kabul etmiyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi sorumlu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı diyor, bakanlık büyükşehri işaret ediyor. 

"ÇOCUKLUĞUMDA YÜZERDİK"

Bozhane köyü sakini Atilla Özsoy çocukluğundaki Riva deresini şöyle anlatıyor: Biz çocukluğumuzda bu derede yüzerdik, billur gibi suyu vardı. Balık tutardık kıyıdan. Dipteki balıkları görürdük de öyle olta atardık. Şimdi rezil ettiler dereyi. 

DERENİN KİRLİLİĞİ GÜNLÜK HAYATI DA ETKİLİYOR

Riva deresinin geçtiği köyler daha çok tarım ve hayvancılıkla uğraşıyor. Köy sakinleri dere suyunun kirlenmesiyle tarım alanlarını sulayamadıklarını, hayvanlarının dereden su içemediğini söylüyor. Dere çevreye de ağır bir koku yayıyor ve özellikle yaz aylarında sinek yapıyor. Ömerli'den başlayan dere kirleniyor, kirleniyor Riva plajına akıyor. Ve yine yaz aylarında birçok kişi kirli suyun aktığı denizde yüzüyor. 

İSKİ ÇALIŞMALARINI SÜRDÜRÜYOR

İstanbul Büyükşehir Belediyesi geçen sene başlattığı temizlik çalışmalarını periyodik aralıklarla sürdürüyor. Kepçeyle dip çamuru çıkarılıyor, kamyonlara yükleniyor. Bu dereyi bir nebze olsun rahatlatsa da köylüler artık kesin bir çözüm istiyor.

DEREYİ KİM KARARTIYOR?

Dereyi siyaha çeviren neden çevresindeki fabrikalar. Arıtma ünitesini maliyetli gören firmalar atıklarını kaçak olarak dereye boşaltıyor. Yıldız Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği bölümünden Prof. Dr. Kaan Yetilmezsoy "Buradaki atıklar derenin dibinde büyük bir tortu meydana getiriyor, çökelti oluşturuyor. Bu da canlıları tehlike altına alıyor, oksijeni tüketiyor. Aynı zamanda biriken çözelti derenin debisini daraltıyor. Deredeki birçok atık çeşitli reaksiyonlara girmekte ve dere ortamında kirletici parametrelere dönüşmekte" diyor.

KİMİN KİRLETTİĞİNİ BULMAK ÇOK KOLAY

Dere çevresindeki bazı fabrikalar atıklarını göz göre göre dereye boşaltıyor. Bazılarının kaçak deşarjı ise fark edilmiyor. Oysa sudan düzenli olarak alınacak numune çevreyi kirleten firmanın kolaylıkla bulunmasını sağlıyor. Prof. Dr. Yetilmezsoy "Belirli noktalara numune alma istasyonları kurulmalı. Alınan numune örnekleri kimyasal, biyolojik, katı madde öernekleri, amonyak gibi örnekler bize bu atıkların hangi firmalardan atıldığını gösterecektir. "diyor.

YETKİ KİMDE?

Çevreyi kimin kirlettiğini bulmak bu kadar kolaysa kim denetim yapmıyor. Çözüme giden yol tam burada düğümleniyor. Çünkü kimse sorumluluk kabul etmiyor. İstanbul Büyükşehir belediyesi,  Marmara ve İstanbul Boğazı'na akan derelerin büyükşehir kontrolünde Karadeniz'e akan derelerinse Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kontrolünde olduğunu söylüyor. Yine de 'instiyatif alarak Riva Deresi'nin temizliğini üsteleniyoruz' diyor. Fabrika denetimlerinden de yine bakanlığın sorumlu olduğunu belirtiyor. İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ise özel işletmelerden çıkan her türlü kanalizasyon ve atık için İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ni işaret ederek "Sorumlu onlardır" diyor.