Marmara Denizi için tehlike çanları çalıyor! İstilacı türler kapıya dayandı

İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saadet Karakulak, önlemlerin alınmaması durumunda Marmara Denizi’ni büyük bir tehlikenin beklediğini söyleyerek, “Ekosisteme yabancı türler girerse Marmara Denizi’ndeki tüm biyoçeşitliliği kaybedebiliriz” dedi.

Küresel ısınmayla birlikte denizlerdeki canlıların çeşidinde ve yaşam alanlarında büyük değişimler görülmeye başlandı. Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla birlikte de Doğu Akdeniz’de daha önce bu sularda rastlanmayan yeni türler ortaya çıktı. Bu türlerden bazılarının Doğu Akdeniz’de her geçen gün çoğaldığı ve yerel biyoçeşitliliği tehdit etmeye başladığı tespit edildi. Bununla birlikte, istilacı tür olarak tabir edilen bu deniz canlılarının Doğu Akdeniz üzerinden Ege Denizi’ne de ulaştığını ve burada da yayılım gösterdiği belirlendi. Uzmanlar ise istilacı türlerin bir sonraki adresinin Marmara Denizi olabileceğini ve böyle bir durumun Marmara Denizi’ndeki tüm biyoçeşitliliğin kaybedilmesine yol açabileceğini söyledi. Konu ile ilgili konuşan İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saadet Karakulak, ekosisteme yabancı türlerin girmesinin son derece tehlikeli sonuçlar doğuracağını belirterek, bu bağlamda alınabilecek önlemlerden bahsetti.

“Önlemler alınmazsa Marmara Denizi’ni büyük bir tehlike bekliyor”

Akdeniz ve Ege’de görülmeye başlanan istilacı türlerin Marmara’ya girmesi halinde yaşanacakları anlatan Prof. Dr. Saadet Karakulak, “Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla uygun ortam bulunduğunda yeni türlerin görülmesi mümkün. Şu an 63 balık türünün Akdeniz’e girdiği ve Akdeniz’den Ege Denizi’ne yayıldığının kaydı yapılmış. Şu an Marmara Denizi’ne Ege ve Akdeniz’den gelmiş yaklaşık 10 balık türünün giriş yaptığı kaydedildi. İleride de eğer su sıcaklıkları artıyorsa, onlar için uygun ortam varsa, yeni türlerin gelmesi de mümkündür. İstilacı türlerden en fazla konuşulanı balon balığı ve aslan balığı. Balon balığının da 10 yıl önce Çanakkale Boğazı’ndan kaydı verildi. Fakat şu an Marmara Denizi’nde yayılım göstermedi. Ama bu olmayacağı anlamına gelmiyor. Zaten Marmara çeşitliliğinde insan baskısı fazla, biyoçeşitlilikte ciddi azalmalar var. Yeni türlerin girmesi ve onların çoğalması kendi biyoçeşitliliğimiz açısından ciddi problemlere yol açabilir. Eğer ekosisteme yabancı türler girerse Marmara Denizi’ndeki tüm biyoçeşitliliği kaybedebiliriz. Gerekli önlemler alınmazsa Marmara Denizi’ni büyük bir tehlike bekliyor” dedi.

“Ekosistem iyi izlenmeli, yabancı gemilerin balans sularını karasularımıza boşaltması önlenmeli”

Prof. Dr. Saadet Karakulak, yabancı türlerin ekosisteme girmesini engellemek için alınması gereken önlemlerden bahsederek, “Böyle durumlarda mutlaka ekosistemin iyi izlenmesi lazım. Ekosistemde yeni bir tür tespit edildiğinde onun çoğalmadan ekosistemden alınması, avcılığının yapılmasının teşvik edilmesi gerekiyor. Her bir tür Süveyş Kanalı’ndan değil, geminin balans sularıyla da giriş yapabilir. Geminin balans sularıyla her tür canlının, yavru bireyinin, erginin gelmesi mümkündür. Daha önce bunlar yaşandı. Geminin balans sularıyla Karadeniz’e gelen bir taraklı medüz, hamsi stoklarının çöküşüne yol açtı. Aynı şekilde 1950’li yıllarda bir geminin balans sularıyla gelen deniz salyangozu, Karadeniz’deki midyelerin azalmasına yol açtı. Mutlaka balans sularının kontrol edilmesi ve kendi karasularımızda boşaltılmasının önlenmesi lazım” ifadelerini kullandı.