Akla takılan sorular ve cevapları... Bu kuş gribi türü insanlara geçti! Endişelenmeli miyiz?
Dünya yine Çin'den gelen bir virüs haberi ile sallandı. İnsana ilk kez bulaşan bu kuş gribi türü ölümcül mü? Endişelenmeli miyiz? Türkiye'de 2005-2006 yılları arasında yaşanan kriz nasıl yönetilmişti?
Daha Covid-19’un travması geçmeden Çin’den gelen yeni bir virüs haberi ile dünya kısa bir süreliğine de olsa panik geçirdi.
Çinli yetkililer resmi kayıtlara göre ilk kez H10N3 olarak bilinen bir kuş gribi türünün hayvandan insana bulaştığını duyurdu. Çin’den çıkan virüslerle ilgili son olaylar hafızamızda taze iken yaşanan bu gelişme kısa süreli de olsa paniğe neden oldu.
23 Nisan tarihinde Jiangsu kentinde hastaneye yatırılan adamın şu an sağlık durumunun iyi olduğu ve taburcu olmaya hazırlanıldığı öğrenildi. Şimdi bu hastalıkla ilgili akla takılan bazı sorular var…
İNSANA NASIL BULAŞTI?
Sağlık komisyonu bulaşma şekli hakkında bilgi vermedi. Komisyon hastalık belirtisi gösteren tavuklardan uzak durulması tavsiyesinde bulundu.
KUŞ GRİBİ ÖLÜMCÜL MÜ?
Evet ölümcül. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre ölüm riski yüzde 60’a kadar çıkabilir. Kuş gribinin yine de hayvanlardan insanlara geçişinin çok kolay olmadığı ifade ediliyor.
KUŞ GRİBİ SALGINI YAYGIN MI?
Geçen yıl Çin’de birkaç kez kuş gribi salgını yaşandı. Bu salgınlar sonucunda 4.500 tavuk yaşamını yitirdi. 18 bin tavuk ise itlaf edildi. Yine geçen yıl kuş gribinin bir başka türünün (H5N8) Tibet’te binlerce vahşi kuşun ölümüne sebep olduğu anlaşıldı.
Aynı anda koronavirüs ve domuz gribine yakalanan iki çocuk annesi, 24 haftalık gebe Fatma Yıldız (34) geçen ay Gaziantep Üniversite Hastanesi’nde gördüğü tedaviyle tekrar sağlığına kavuşmuştu.
YETKİLİLER ENDİŞELİ Mİ?
Çin’e göre koronavirüs benzeri bir salgının buradan çıkması 'çok düşük bir ihtimal'. Jiangsu bölgesinde bir insan dışında başka vakaya rastlanmamış.
UZMANLAR NE DİYOR?
New York’ta çalışan mikrobiyoloji uzmanı Profesör Adolfo Garcia-Sastre kuş gribinin insanlara bulaşmasının yaygın olmadığını ama mümkün olduğunu açıkladı.
Profesör, “Bunun daha farklı sonuçları olacağını sanmıyorum. Yine de emin olmak için nadir görülen vaka üzerinde iyi çalışmak gerekir” ifadelerini kullandı.
Çin koronavirüsün başlangıcı zamanlarında da elindeki verileri dünya ile yeteri kadar paylaşmadığı için eleştirilmişti.
HAYVANCILIĞIN YOĞUN OLDUĞU BÖLGELERDE...
Kirby Enstitüsü’nün biogüvenlik bölümünden sorumlu Raina MacIntyre, “Eğer hali hazırda grip olan birisi kuş gribini de kaparsa iki virüs genetik kodlarını birbirleri ile paylaşırlar. Bu yüzden hayvancılık ile içli dışlı olan toplumlarda salgın yükselişi riskini daha fazla taşırsınız” diyor.
Çinli adama virüsün H10N3 tipi bulaştı. Dünya Sağlık Örgütü bu tipin 2002 yılından beri görüldüğünü kuşları için ölümcül olmadığını ve çok ciddi hastalıklara da sebebiyet vermediğini açıkladı.
Dünya Sağlık Örgütü yine de Çin’de yaşanan olayın ardından, “Virüsün hayvanlardan insanlara bulaşması şaşırtıcı değil ama bir grip pandemisini tehdidinin kalıcı olduğunu anlayabilirsiniz” ifadesini kullanıyor.
Kuş gribinin H7N9 versiyonu 2016-2017 yılları arasında 300 kişinin ölümüne sebebiyet vermişti.
UĞUR DÜNDAR REKLAMLARDA OYNAMIŞTI
Türkiye’de kuş gribi vakaları 2005-2006 yıllarında görülmeye başlamış, hayvanlar toplu olarak itlaf edilmiş bunun üzerine vatandaşta beyaz et yeme üzerine ciddi çekinceler başlamıştı. Tavuk eti üreticileri bu ciddi güven krizi içerisinde bir çıkış yolu arıyordu.
Dönemin önde gelen siyasileri beyaz etin güvenilir olduğunu kanıtlamak için Meclis’te kalabalık bir topluluk ile piliç eti yemişti. Sağlıklı Tavuk Platformu üyesi 19 şirket ortak bütçe oluşturarak bir reklam filmi çekmiş bu filmde de Türkiye’nin önemli gazetecilerinden Uğur Dündar oynamıştı.
Dündar oynadığı reklam filminin ardından bir plaket almıştı.
Dündar, kampanyada yer almasıyla ilgili şunları söylemişti:
"Kuş gribinin sadece tavuk sektörünün değil bütün ülkenin sorunu olduğunu ve sonuçlarından doğacak zararları bütün ulus olarak yaşayacağımızı gördüğüm için, ulusalcı bir yaklaşımla, halkı bilinçlendirme kampanyasında gönüllü olarak yer almayı, kamuoyunu bilgilendirme ve bu krizi en az zararla atlatma konusunda üzerime düşen görevi seve seve yapmayı toplumsal sorumluluk gereği kabul ettim"
Kaynaklar: The New York Times, The Wall Street Journal, Reuters, CNN Türk