Hz. İsa'yla ilgili büyük keşif, "Tanrı'nın oğlu" yazan ilk mozaik

İsrail'in kuzeyindeki Megiddo kentinde yer alan ve bugünlerde Filistinlilere yapılan insanlık dışı işkencelerle gündeme gelen Megiddo Hapishanesi'nde; Hıristiyanlık tarihi ile ilgili önemli bir buluş gerçekleştirildi. Hıristiyan peygamberi Hazreti İsa'yı "Tanrı" olarak ilan eden bilinen en eski yazıt, hapishanenin taban döşemelerinin altında bulundu. "Megiddo Mozaiği" olarak bilinen antik Yunanca eserin, M.S 230 civarına ait olduğu tahmin ediliyor. Eserin erken dönem Hıristiyan uygulamalarına yönelik ilginç bir bakış açısı getirdiği belirtiliyor.

ULUSLARARASI EKİP BULDU

Söz konusu eserin keşfi yeni değil. Ancak eser üzerinde son dönemde yapılan incelemeler mozaik tabletin Hıristiyanlık tarihinde İsa'ya yönelik farklı yaklaşımların nasıl şekillendiğini ortaya koydu. Megiddo kentinde çalışan farklı ülkelerden arkeologlar, bölgede antik dönemdeki yerleşimciler tarafından yapılan duvar sıvalarının katmanlarının altında, şimdiye kadar keşfedilen en eski Hıristiyan mozaiği olduğunu düşündükleri yapıyı ortaya çıkardılar. Arkeolog ekibinden yapılan açıklamada "Bu yapı dünyanın en eski Hristiyan ibadethanesi olarak yorumlanıyor. Resmi din hale gelmeden önceki Hıristiyanlığın hikayesini anlatıyor" denildi. Greek Reporter'da yer alan haberde, "Dua salonu, İmparator Konstantin'in Hıristiyanlığa geçmesinden sonra 4. yüzyılda ortaya çıkmaya başlayan resmi kilise binalarından önce yapıldı. O zamanlar Hıristiyanlar ibadet için özel evlerde toplanırdı" deniliyor.

ÜÇ YAZIT YER ALIYOR

Mozaikte, ilk Hıristiyanların inancına dair ipuçları sunan ve antik Yunanca yazılmış üç yazıt yer alıyor. En dikkat çekeninin ise, "Tanrı seven Akeptous, masayı Tanrı İsa Mesih'e bir anıt olarak sundu" ifadesi olduğu belirtiliyor. Uzmanlar bunu İsa'nın Hıristiyan inancında yer alan "tanrısallığının" en erken onaylarından biri olarak görüyor. Tarihi kayıtlara göre "Bağışçı Akeptous", Hıristiyanlık tarihinde bir "Tanrı aşığı" olarak tanımlanıyor ve araştırmacılar onun zengin ve nüfuzlu bir kadın olduğuna inanıyor. Salonun ortasına yerleştirilen; Akeptous tarafından bağışlanan masanın, erken Hıristiyanlıkta önemli bir uygulama olan "Eucharist" ritüellerinde kullanıldığı tahmin ediliyor. Mozaikteki başka bir yazıt da, mozaik için fon sağlayan bir Roma yüzbaşısı olan ve Porphyrius olarak da bilinen Gaianus'a atıfta bulunuyor. Üçüncü yazıt ise topluluk için önemi belirtilen dört kadını; Primilla, Cyriaca, Dorothea ve Chreste'yi anlatıyor.

BİZANS'A DİNİ UYUM

Megiddo'daki alan, Roma ve Bizans dönemlerinde kültürlerin ve dinlerin bir arada yaşadığına  dair bilgiler sunuyor. Arkeologlar, kazılarda Roma askeri kampının yakınında bulunan ve  Samiri sakinlerin yaşadığı bir köye ait olduğunu düşündükleri bazı kanıtlar buldu. Habere göre bu yakınlık, farklı gruplar arasında bir hoşgörü ve barışçıl etkileşim düzeyi olduğunu gösteriyor. Uzmanlar "Kazılar sayesinde Samiriler, Yahudiler, putperestler, Hıristiyanlar arasındaki tüm bağlantıları öğrendik" dedi.

MOZAİĞİN SEMBOLİZMİ

Mozaikte ayrıca erken Hıristiyanlığın önemli bir sembolü olan balık tasvirleri de yer alıyor. Balık için kullanılan Yunanca kelime olan ΙΧΘΥΣ (Ichthys), “İsa Mesih, Tanrı'nın Oğlu, Kurtarıcı”nın kısaltmasını oluşturuyor.

Tablette bu ifadeler şöyle açıklanıyor:

I = Iesous = İsa
CH = Christos = Mesih
TH = Theou = Tanrı
Y = Yios = Oğul
S = Soter = Kurtarıcı

Megiddo Mozaiği Washington'daki İncil Müzesi'nde sergileniyor. Sergi, 6 Temmuz 2025'e kadar açık olacak.

[email protected]

Kaynak: Web Özel