Dikkat! Farkında olmadan yaz depresyonu yaşıyor olabilirsiniz...

Sizin için yaz ne demek? Mayonuzu giyip sahillere koşmak mı? Yoksa inceden esen bir akşamüstü balkonunuzda soğuk bir limonata içmek mi?

Kimi insan yazı kimi ise kışı daha çok sever. Fakat son yıllarda yapılan araştırmalar yazı sevmeyen insanların sadece kişisel tercihlerinden dolayı değil, psikolojik  sorunları olabileceğini ortaya koydu.

Gazeteci Kristen Ashly her yaz sanki üstünde bir perde var gibi depresyona giriyor. Pikniklere katılmıyor, tatile çıkmıyor ve uyuyamıyor. Öğleden sonraları uykusuzluktan kendini ‘zombi’ gibi hissediyor. Ashly’de mevsimsel duygu durum bozukluğu (İngilizce literatüre giren ismi SAD) var. Bu durum genelde kış ve sonbahar mevsiminde ortaya çıksa da yaz aylarında da görülebiliyor.

İLK KEZ 1984'TE KEŞFEDİLDİ

SAD, 1984 yılında psikiyatrist Norman E. Rosenthal tarafından ilk kez teşhis edilmiş. ABD’deki yetişkinlerin yüzde 5’inin SAD olduğu belirtiliyor. Uzmanlara göre kış ve sonbahar aylarında gün ışığını daha az görmek bu durumu tetikleyebiliyor. 

Doktor Rosenthal SAD teşhisini koyduğunda genellikle kış ve sonbaharda ortaya çıkan bir durum olduğunu düşünüyordu ama bir kişinin yaz aylarında şiddetli semptomlar gösterdiğini söyledi. Daha sonra yaptığı bir araştırmaya göre Mart-Ekim ayları arasında mevsimsel sebeplerden depresyona giren 12 kişi daha keşfetti.

İLGİLİ HABER

Anne sütünün faydaları saymakla bitmiyor!

Kış aylarında ortaya çıkan mevsimsel duygu durum bozukluklarında aşırı yemek ve aşırı uyumak semptomlardan biri olarak gözlenirken yazın ortaya çıkan versiyonunda insomnia (uykusuzluk) ve düşük iştah göze çarpıyor.

HORMANLAR VÜCUT SICAKLIĞINI MI ETKİLİYOR?

Vermont Üniversitesi’nden Kelly Rohan yaz aylarında ortaya çıkan depresyonun sebeplerini araştırdıklarını serotonin ve dopamin gibi hormonların vücut sıcaklığı ile ilgisine baktıklarını söyledi. Yazın SAD’den muzdarip olan insanlar aynı zamanda sosyal çevrelerinden sürekli ‘dışarıya çıkma’ baskısı da görüyorlar.

21 yaşındaki İrlandalı üniversite öğrencisi Blessing Dada, “ ‘Yaz geldi hadi biraz neşelen diyorlar’ böyle durumlar benim kendimi daha iyi hissetmeme neden olmuyor” diyor.

HAVA SICAKLAŞTIKÇA NEGATİF PAYLAŞIM SAYISI ARTIYOR

Psikolog Kelly Rohan 2009 yılında 2000 ergen ve çocuk üzerinde yaptığı deneyde mevsimlerin duygu durum değişikliği üzerine spesifik bir etkisini tespit edemedi. 2018 yılında yapılan bir araştırmaya göre Meksika ve ABD’de havalar ısındıkça sosyal medyada yapılan negatif içerikli paylaşımların sayısı artıyor. Başka bir araştırmaya göre küresel ısınma böyle devam ederken 2050’ye kadar 21 bin insan hava sıcaklığının 2.5 derece artmasından dolayı intihar edecek.

Maryland Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Teodor Postolache polenlerin de insanın modunu düşürebileceğini anlatıyor. Postolache polen alerjisi olan kişilerin sitoksin hormonu salgılayacağını bunun da depresyona sebep olabileceğini aktarıyor.

Vaktinin çoğunu dışarıda geçiren dini fanatik grup Amişler ile bir test yapan Postolache, 1300 Amiş’in kendilerini en kötü hissettiği dönemin polen zamanı olduğunu anlatıyor.

İLGİLİ HABER

Depresyon karın ağrısına sebep oluyor

DURUMLARI MEVSİMSEL Mİ DEĞİL Mİ? 

Uzmanlara göre insanlar değişen hislerini çabuk unutabildikleri için mevsimsel duygu durum değişimi tanısını kendi kendilerine koyamıyorlar. Psikologlara göre yaz aylarında daha sık depresyon belirtisi gösterdiğini düşünen insanlar bir günlük tutmalı ve gün gün nasıl hissettiklerini yazmalı, böylece durumlarının mevsimsel olup olmadığını anlayabilirler.

Uzman Psikolog Nazlı Kocabaşa 22-23 yaşlarında insanların mevsimsel duygu durum bozukluğunu daha fazla yaşadıklarını söylüyor. Uzman Psikolog Serra Kampeas durumun kadınlarda daha fazla gözlendiğini aktarırken intihar oranlarının yüksek olduğu kuzey ülkelerinde SAD'nin daha fazla olduğunu belirtiyor. 

Kampeas'a göre güneş ışığına daha fazla maruz kalmak, işyerinde günde 25-30 dakika mola vermek ve depresyon dönemlerinde çok yüksek kişisel hedefler koymamak en iyisi.

Kaynaklar: The New York Times, Mevsimsel Depresyon Nedir? Nasıl Baş Edilir?-Youtube