Milyarderlerin paralarını emanet ettikleri CEO'lar da pandemide kâr etti ?

Derleme: Haberglobal.com.tr

Dünyanın en zengin insanları pandemide servetlerine servet katarken, işlerini emanet ettikleri CEO’lar da 2020’yi boş geçmedi. Türkiye’de ve dünyada pek çok insanın işsizlikle kimilerinin açlık tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı 2020 bazı patronlar için oldukça olumlu geçti.

Wall Street Journal'ın analizine göre ABD’nin en büyük 300 şirketinin CEO’larının ortalama 2019 yılında aldığı ücret 12.8 milyon dolarken 2020 yılında rekor seviyeye ulaşarak 13.7 milyon dolara yükseldi.

CEO’ların ücretlerinde artışların şirketlerin değişen ödeme modelleri veya pandemiden sonra belirledikleri yeni performans kriterleri olduğuna vurgu yapılıyor. Söz konusu yılda pek çok CEO’nun maaşından kesinti yapıldığı da düşünülürse bazı genel müdürlerin oldukça yüksek zam aldığı bunun da ortalama CEO maaşını yukarı çektiği düşünülebilir.

ORTALAMA YÜZDE 15 ZAM

Wall Street Journal tarafından yapılan hesaba göre ABD'nin en büyük 300 şirketinde 2020 yılında görev yapan 322 CEO ortalama yüzde 15 zam alırken listede bulunan bazı şirketlerin uzun süredir kâr açıklamadığı da gözden kaçmadı.

Apple’a geçilerek dünyanın en büyük şirketi unvanını kaybeden Exxon, Omnicom Group ve Intel 2019 yılında olduğu gibi 2020 yılında da hissedarlarına kâr payı dağıtmadı.

Turizmin durduğu yılda dünyanın en büyük cruise turizmi şirketlerinden olan Norwegian Cruise Line Holdings’in CEO’su Frank Del Rio’nun bir yılda aldığı para iki katına çıkarak 36.4 milyon dolara yükseldi. Firmanın 2020 yılında elde ettiği gelir ise 2019’a göre yüzde 80 daha az!

Firma tarafından yapılan açıklamada CEO Del Rio’nun bu dönemde şirket için attığı adımların firmanın lehine olduğu vurgulandı ve “Yönetim ekibimiz çabuk davranarak maliyetleri hızlıca azalttı” değerlendirmesinde bulunuldu.

MAAŞTAN FERAGAT EDİYOR AMA...

Aslında pandemide pek çok CEO şirketlerinden aldıkları maaştan feragat etmişlerdi fakat Wall Street’te biliniyor ki CEO’ların maaşları yıllık ücretlerinin ortalama yüzde 10’luk bir kısmını oluşturuyor. CEO’ların geri kalan ücretlerini prim ve diğer yan hakları oluşturuyor.

TransDigm isimli havaclılık şirketinin CEO’su Kevin Stein bu yıl için 1.08 milyon dolarlık ikramiyesi ve 117 bin dolarlık maaşından vazgeçti ama yıl içinde şirketten aldığı toplam nakit 13.1 milyon dolardan 22.1 milyon dolara çıktı.

Örneğin Paycom Software’in CEO’su Chad Richison geçen yıl için ödeme olarak 211 milyon dolar değerinde şirket hissesi aldı.

REKOR SAYIDA MİLYARDER ORTAYA ÇIKTI

Pandemi dünyada büyük bir gelir adaletsizliği yarattı. Uzaktan çalışma ve dijital hizmetlerin ağırlık kazanması ile birlikte geçen yıl 493 kişi daha Forbes’un milyarderler listesine adını yazdırdı. Her 17 saatte yeni bir milyarder ortaya çıkarken bu yıl Forbes listesine adını yazdıran yeni milyarderlerin ortalama servetinin 2 milyar dolar olduğu hesaplandı. 2020 yılında milyarder olan isimlerin 205’i Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşı oldu.

Yeni milyarder sayısında Çin’i 98 milyarder ile ABD izledi. Apple’ın CEO’su Tim Cook da geçen yıl 1.3 milyar dolarlık serveti ile listeye adını yazdırdı. En fazla servete sahip olan yeni milyarder ise eşi öldükten sonra büyük bir kumarhane imparatorluğunu devralan Miriam Adelson oldu. Adelson’un 38.2 milyar dolarlık serveti bulunuyor. Bu yıl Almanya listeye 26 yeni milyarder, Hindistan 19 yeni milyarder verdi.

Çiçeği burnunda milyarderler listesinin en genç ismi ise ailesinden miras aldığı eczane zinciri dm-drogerie’nin sahibi Kevin David Lehmann (26) oldu.

KRİPTO PARA MİLYARDERLERİ

Pandemiden kaynaklı dolar, euro gibi rezerv para birimlerine olan talep azalırken 2020 kripto paraların yılı oldu. Bitcoin 2020 Mart ortasından 2021 yılının mart ayına kadar yüzde 800, Ripple ise yüzde 200 değer kazandı. Hal böyle olunca kripto para işi ile uğraşanlar da listeye girdi.

Geçen yıl milyarder olan Sam Bankman-Fried’ın serveti 8.7 milyar dolara ulaşırken kripto paralar için kurduğu aracı şirket Alameda 32 milyar dolarlık Bitcoin ticaretine aracılık ediyor.

SAĞLIK SEKTÖRÜ MİLYARDERLERİ

Tabii ki pandeminin yarattığı milyarderler arasında sağlık sektöründe iş yapanlar da var. Forbes’a göre bu yıl 61 yeni milyarder sağlık sektöründen geliyor. 61 sağlık sektörü milyarderinin 40’ı direkt olarak Covid-19’a ilişkin çalışıyor.

Örneğin 1.9 milyar dolar servete ulaşan İtalyan Sergio Stevanato aşılar için camdan şırıngalar üretirken Hindistan’da özel hastane zinciri sahibi olan Prathap Reddy, ülkedeki diğer hastanelere göre hızlı Covid-19 tanısı koyan bir hastane düzeni yarattığı için 1.5 milyar dolarla milyarderler listesine girdi.

Türkiye doğumlu Almanya vatandaşı olan Uğur Şahin, Pfizer ile yapılan işbirliği sonrası servetini 4 milyar dolara çıkardı. Aşıyı bulan bir başka şirket olan Moderna’nın Fransız CEO’su Stephane Bancel’in serveti bu yıl 4.3 milyar dolara çıktı.

İLGİLİ HABER

Türkiye'nin en zengin 26 ismi belli oldu

YÜZ BİNLERCE İNSANA İŞ GEREKİYOR

Küresel tabloya göre patronlar şirketlerinin bu süreci en az yara alarak atlatması için CEO’larına iyi ücretler ödemeye devam ederken dünyada işsizlik çok büyük bir küresel sorun haline geldi. Los Angeles ve New York gibi metropollerde bile işsizlik yüzde 10’a yaklaştı. Yapılan bir araştırmaya göre 2020 yılında ABD’de pandemi kaynaklı 22 milyon iş kayboldu. Ülkede aşılama geniş bir kesime yayılmaya başlarken söz konusu iş kayıplarının sadece 12 milyonu yerine konabildi. Biden yönetiminin önümüzdeki dönemde 10 milyon kişiye iş yaratması gerekiyor.

Peki ya Türkiye’de durum ne? 2020 yılında istihdam edilenlerin sayısı 1 milyon 268 bin kişi azaldı. İstiham oranı ise 2,9 puanlık azalış ise yüzde 42,8 oldu. İş gücüne katılan nüfustaki azalma sebebiyle işsizlik oranı ise 0,5 puanlık azalış ile yüzde 13,2 seviyesinde oldu.

Kaynaklar: The Wall Street Journal, Forbes, Reuters, TÜİK