Biden, Roosevelt'in izinden gidiyor! Amerika tamirata girdi ?

Pandemi sebebiyle milyonlarca Amerika Birleşik Devletleri vatandaşı işini kaybetti. Biden hükümeti ise çareyi ülkeyi büyük bir şantiyeye dönüştürmekte buldu. Biden’ın dün açıkladığı 2 trilyon dolar tutarındaki 8 yıllık altyapı planına göre ülke genelindeki 30 bin kilometre otoban modernize edilirken 10 bin köprü de 2030 yılına kadar yenilenmiş olacak. Aynı zamanda 2030 yılına kadar ülkenin 500 bin noktasına elektrikli araçlar için şarj istasyonları konulacak.

'HER KUŞAKTA BİR KEZ OLUR'

Biden yeni yatırım planıyla ilgili yaptığı açıklamada, “Böylesine bir paket her kuşakta bir kez açıklanır” değerlendirmesinde bulundu. Biden planın benzersiz olduğunu belirterek, “Uzay yarışından bu yana yaptığımız veya gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyor” diyor. Başkan II. Dünya Savaşı’ndan bu yana ülkedeki en büyük ekonomik atılımı yaptıklarını anlatıyor. Planın resmi adı ise Amerikan İş Planı (American Jobs Plan)

Tabii bu kadar harcanacak paranın bir kaynağı da olacak. İş dünyası vergi indirimlerinden dolayı Donald Trump yönetimini tutsa da Biden planını finanse etmek için zenginlerden ve şirketlerden daha fazla vergi almayı planlıyor. 

ABD'de milyonlarca insan pandemi sebebiyle işsiz kaldı. Fotoğraf: Reuters

400 BİN DOLARIN ALTINA ŞİMDİLİK DOKUNMAYACAK

Başkan plan için kongrenin desteğine ihtiyaç duyuyor. Şimdiden Cumhuriyetçilerin lideri senatör Mitch McConnell ile bir görüşme yaptı. Ülke ekonomisini ayağa kaldırmak için farklı fikirlere de ihtiyacı olduğunu söyleyen Bay Başkan, 400 bin doların altında yıllık kazancı olan kişiler için gelir vergisi artışı düşünmediklerini söyledi.

Sosyal yardımların da ön plana çıktığı planda kalem kalem harcama tutarları şöyle hesaplandı: 180 milyar dolar AR-GE, 115 milyar dolar yollar ve köprülerin yenilenmesi, 85 milyar dolar toplu taşıma, 80 milyar dolar demiryolları, 42 milyar dolar limanlar ve havalimanları, 100 milyar dolar internet altyapısı, 111 milyar dolar su altyapısı, 45 milyar dolar su altyapısı yenilenmesi için harcanacak.

Ülkedeki okul otobüslerinin yüzde 20’sinin 8 yıl içinde elektrikli olması bekleniyor. Ayrıca plan dahilinde 300 milyar dolar ülkenin gelecek pandemilere hazırlık için aşılama vb. ürünleri stoklaması için kullanılacak.

ABD Başkanı Joe Biden/Fotoğraf: Reuters

İKLİM KRİZİ İLE MÜCADELE

Tüm araçların yüzde 2'sinin elektrikli olduğu ABD'de, Biden'ın yeni planı iklim değişikliğini de önemli bir yere koyuyor. Öte yandan en son Texas’taki hava koşulları sebebiyle eyalette uzun süre elektriklerin gitmesi ülkede bir farkındalığa sebep oldu. Elektrik altyapısını güçlendirmek için 100 milyar dolar harcanacak. Planlanan yeni kanuna göre sıfır-karbon stratejisi kapsamında ‘Temiz Elektrik Standardı’ oluşturulacak ve eyaletlerde üretilen elektiriğin belli bir miktarının yeşil enerjiden elde edilmesi şart koşulacak. Son 20 yılda bu yolda atılan adımlar genellikle kongreden dönüyor.

AYNI 1929 KRİZİ GİBİ

ABD 1929 krizinden sonra da benzer bir yol izleyerek ekonomisini düzlüğe çıkarmıştı. Tarihe kara Perşembe olacak geçen (Black Tuesday) olayında radyo hisselerinin sürüklediği Wall Street’in çökmesinin ardından üç sene içerisinde 15 milyon insan (dönemin ABD nüfusunun yüzde 20’si) işsiz kalmıştı.

Başkan Hoover döneminde gerçekleşen krizin ardından Franklin D. Roosevelt’in başkan olarak seçilmesinin ardından, ‘New Deal’ (Yeni anlaşma) sloganı ile şimdi Biden’ın yaptığına benzer bir iş yaratma planı devreye alınmıştı.

32. ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt/Fotoğraf: Reuters 

Bu anlaşma kapsamında devlet tarafından yapılan hidroelektrik santralları, barajlar ve köprülerle 1935-1943 yılları arasında 8.5 milyon insana istihdam sağlanmıştı. 1933-1935 tarihleri arasında hükümet, 34 bin 599 kamu projesi için 3.3 milyar dolar harcadı.

1929 krizi sonrasında hükümetin iş yaratma alanlarından biri de San Fransisco'daki Golden Gate köprüsü oldu. İkonik köprünün inşaatı 1933 yılında başlayıp 1937 yılında tamamlandı. Fotoğraf: iStock

SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ YENİ KURULDU

1929 krizine kadar ABD’de sosyal güvenlik sistemi bugün bildiğimiz anlamda yoktu. Yani insanlara sakatlık, işsizlik ve emeklilik aylığı verilmiyordu. Ekonomik bunalım döneminde bu kavramların önemi ortaya çıktı ve 1935 yılında ABD’de bugünkü anlamıyla modern bir sosyal güvenlik sistemi kuruldu.

ABD’nin İkinci Dünya Savaşı’na girmeye hazırlandığı yıllarda da özellikle savunma sanayiinin ihtiyaçlarını karşılamak için büyük bir işe alım dalgası başlamış. Ülkede resmi işsizlik sıfır seviyesine yaklaşmıştı.

Kaynaklar: The New York Times, Reuters

Kaynak: Web Özel