Aşı üreticisi Rusya neden yeteri kadar aşı yapamıyor?

Derleme: Haberglobal.com.tr

Aşı üreticisi birkaç ülke dışında aşıya erişimi olan toplumların hemen hemen hepsinin gözü yeni sevkiyatlarda. Hatırı sayılır nüfusları olan ABD ve İngiltere aşı üreticisi ülkeler olmalarının avantajıyla hızlı bir şekilde vatandaşlarını aşılıyor ve yeni doz bulmakta sorun yaşamıyorlar. Sputnik V aşısı ile aşı pazarında önemli oyunculardan biri olan Rusya’da ise aşılama hızı oldukça düşük. Öyle ki 145 milyonluk nüfusa sahip ülke Ağustos ayından bu yalnızca 8.9 milyon insana aşı yapabildi.

Rusya kendisi bir aşı üreticisi olmasına rağmen aşılama hızında rakibi güçlere göre oldukça geride. Vatandaşlara en az bir doz aşı yapma oranı ABD’de yüzde 26, AB’de yüzde 10 Rusya’da ise yüzde 4.4 seviyesinde. Peki ya Rusya neden bu kadar yavaş aşılama yapıyor? 

İLGİLİ HABER

Korona mutasyonu türünü belirleyecek test kitleri üretiliyor

KENDİ AŞILARINI İTHAL EDİYORLAR

Rusya ülkesinde yeteri kadar aşılama tesisi olmadığı için Güney Koreli GL Ralpha isimli bir şirkete ulaştı. Geçen aralık ayında bu şirket iki kargo uçağı ile Sputnik V aşılarını ülkeye teslim etti. Sputnik V aşısı aynı zamanda Hindistan’da da üretilecek.

Rus Varlık Fonu’nun Hindistan’da anlaştığı Virchow Biotech isimli şirket Rusya Varlık Fonu ile imzaladığı sözleşme sonucu bu yılın sonuna kadar 200 milyon doz aşı üretecek. Öte yandan Rusya Varlık Fonu Çinli firmalarla yaptığı anlaşma sonucu da 60 milyon doz aşının bu yıl sahibi olacak.

Üstüne Güney Koreli GL Ralpha’nın da üreteceği 150 milyon doz hesaba katılırsa Rusya’nın elinde yıl sonuna kadar 410 milyon doz aşıya sahip olması bekleniyor.

Rusya'da bazı vatandaşlar kendileri için hazırlanan klinik trenlerde aşı oluyor. Fotoğraf: Reuters

İHRACAT YASAKLARI KIZIŞTI

Öte yandan ülkeler arasında aşı milliyetçiliğinin de yükseliyor olması bir problem. Hindistan geçen günlerde Serum Institute of India isimli şirketin ürettiği 2.4 milyon dozluk AstraZeneca aşısına el koymuştu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron kıtanın bu kadar ihtiyacı varken Avrupalı üreticilerin deniz aşırı ülkelere ihracat yapmasını eleştirerek, “Naifliğin sonuna geldik” demişti. Bürokratik engellerin de etkisiyle Fransa da Avrupa’da en yavaş aşılama yapan ülkelerden biri.

Aşı konusunda deyim yerindeyse kıvranan İtalya’nın Güney Campania bölgesinde yerel yönetim Avrupa İlaç Ajansı’nın (EMA) henüz onay vermemesine rağmen Sputnik V aşısı için Rusya ile sözleşme imzaladı. İtalya Başbakanı Mario Draghi aşının ellerine ulaşmasının daha zaman alacağını belirterek, “Eğer her şey yolunda gitse bile bu yılın yarısına kadar Rus aşısını kullanamayacağız” ifadelerini kullandı. İtalya’da salgının başından bu yana 106 bin vatandaş hayatını kaybetti.

Rusya’da aşı üretmek ise başlı başına bir problem. Hem ülkede yeterli medikal tesis yok hem de bu tesisleri kurmak için Çin’den gelmesi gereken bioteknoloji cihazları temin edilemiyor.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin geçen hafta aşı oldu. Fotoğraf: Kremlin

Sputnik V aşısının tanıtıldığı internet sitesinde “Bütün dünya için aşı” sloganı yer alsa da Rusya’nın yurt dışına ne kadar aşı ihraç ettiği bilinmiyor.  

TÜRKİYE GÖRÜŞMELERE BAŞLADI

Salgın süresince her aşıyı titiz bir şekilde inceleyen Sağlık Bakanlığı en son SinoVac aşısı üzerinde karar kılmış üstüne de 4.5 milyon doz Pfizer-Biontech aşısı almaya karar vermişti.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın geçen hafta yaptığı açıklamaya göre Sputnik V aşısının tedariği için Rusya ile görüşmelere başlandı. Koca, “Sputnik'in tedariki için ilk görüşmelere başlanmıştır. Bu aşı, uygunluğunun kesinlik kazanmasına dönük test sürecinden sonra yaygın kullanıma alınabilecek. Dünyada kullanımda olan diğer aşılarla ilgili olarak da girişimlerimiz devam etmektedir” ifadelerini kullandı.

ÜRETİM TÜRKİYE'DE YAPILACAK, ZAMANI BELLİ DEĞİL

Öte yandan Rus aşısının Türkiye’de üretilmesi de gündemde. Sputnik V aşısının Türkiye’de üretilmesi için Rusya Doğrudan Yatırım Fonu (RDIF) yetkilileriyle anlaşma imzalayan VisCoran İlaç Sanayii A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Öztürk Oran 4 Şubat 2021 tarihinde aşının, iki ülke arasındaki teknoloji transferinin ardından üretimine geçileceğini söylemişti. Oran, üretimin başlaması içinse henüz kesin bir tarih verilemediğini belirmişti. Oran ayrıca üretilecek Rus aşısının öncelikle Türkiye'nin ihtiyacı için kullanılacağını belirterek, "Öncelikle ülkemizin ihtiyacını karşılayacağız. Sonra ihracat düşünülecekse buna birlikte karar vereceğiz." diye konuşmuştu.

Öte yandan Sputnik V aşısının tek doz testleri için de çalışmalar geçen hafta başladı.

*Yukarıdaki haberde yer alan bilgilerin önemli bir bölümü The New York Times'ta Andrew E. Kramer imzasıyla yayımlanan, "Russia Trumpets Vaccine Exports, While Quietly Importing Doses" (Rusya sessizce aşı ithal ederken aşı ihracatı yaptığını ilan ediyor) isimli makaleden alınmıştır.

Ek kaynaklar: Sputnik, Reuters, Anadolu Ajansı

Rus halkının ve diğer ülkelerin aşıya erişimde yaşadığı sıkıntı daha önce Haber Global ekranlarında böyle yer almıştı.?