Etin de sütün de fiyatını etkiliyor... Saman fiyatları nereye gidiyor?

Et ve süt ürünleri üretim maliyetlerindeki artı üreticileri etkilemeye devam ediyor. Bu durum da vatandaşın cebine yansımakta. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, daha önce kurumun internet sitesi ile et ve süt sektöründe yaşanan sıkıntılarla ilgili başta yem olmak üzere elektrik, mazot, gübre ve işçilik gibi birçok maliyette ciddi artışlar olduğunu ilerleyen zamanlarda süt ve et üretiminde sorunlar yaşanabileceğini söylemişti.

Et üretimi maliyetlerindeki yükselişin nedenlerinden biri, yem yapımında veya yem olarak kullanılan saman fiyatlarındaki artış. Samanın ton fiyatı 400 TL'den 2400 - 2700 TL'ye kadar çıkmış durumda. Uzmanlar saman fiyatlarındaki yükselişin birçok nedeni olduğunu altını çiziyor. Bunların başında kuraklık, nakliye masrafları, buğday üretimindeki azalış ve başka ürünlerin ekimi geliyor. 

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre Türkiye'de 2019 yılında 26 ton, 2020 yılında 6 bin 434 ton ve 2021 yılında 204 ton sap/saman ithalatı gerçekleştirildi. Bakanlığın verdiği bilgiye göre Türkiye'de yılda ortalama 25 milyon ton saman üretiliyor. Bazı uzmanlar bu saman ithalatını eleştirirken bazıları da piyasayı dengelediğini söylüyor.

KURAKLIK SAMAN FİYATINI ARTIRIYOR

Ziraat Mühendisi, besici ve Kırmızı Et Üreticileri Eski Başkanı Mustafa Demir bir büyük baş hayvanın günde ortalama 2 kilo saman yediğini söylüyor. Demir "Hesapladığınız zaman sezonluk ortalama bir hayvanın sezonluk saman masrafı 1500 lira arttı" demekte.

Samanın tonunun 2700 lira seviyelerine çıktığını söyleyen Demir, saman fiyatlarının artmasında kuraklık ve bu sene baklagil ekiminin fazla olmasının etkili olduğunu söyledi. Mustafa Demir bankadan yüzde 1.5-2 faizle kredi alanların samanları stoğa koyduğunu, yıl da kurak gittiği için günü birlik samanın fiyatının artırıldığını söylüyor.

NAKLİYE MASRAFLARI SAMAN KITLIĞINA YOL AÇIYOR

Türkiye'nin önde gelen saman üreticilerinden olan Yozgat'ın Ziraat Odası Başkanı İsmail Açıkgöz, stokçuluk iddialarına katılmadığını söylüyor. Açıkgöz "Stokçuluk olsa İç Anadolu'da olur. Her sene köylüler kışın saman çadırlar ama bu sene köylerde saman yok" diyor. Samanın stok yapılmadığından fiyatlarının arttığını söyleyen Açıkgöz, "Samanın tonu bu sene 400 lira ile başladı talep çoğalınca tonu 2400 liraya kadar çıktı. Yoncanın kilosu 4 lira mısır slajı 2.4 lira" diye sözlerine devam etti.

İç Anadolu'da bu sene kuraklık olduğunu sözlerine ekleyen Açıkgöz, Güney Doğu Anadolu Bölgesi'nde üretilen samanın bölgeye yettiğini, nakliye fiyatlarından dolayı diğer bölgelere saman gönderemediğini ifade ediyor. Başkan Açıkgöz "Bir tır saman 35 40 bin liraya gidiyor. Bir tır 22-23 ton saman götürüyor. Nakliye maliyetleri artınca diğer bölgelere saman gönderilemedi. Arz azalıp talep artınca da saman fiyatları arttı" diye sözlerini sonlandırıyor.

Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Orhan Özçatalbaş, Türkiye'de atığıyla saman üretilen buğdayın ekim alanlarının azaldığını söylüyor. Özçatalbaş, "Samanın kullanıldığı başka sektörler de var" sözlerini şöyle sürdürüyor:

Saman miktarının azalması ile fiyatındaki artış, üretim alanlarının azalması ile ilişkilendirilebilir. Bu durumda samanı ham madde olarak kullanan kültür mantarı yetiştiriciliği gibi diğer ürünlerin artışı da etkilidir. Kompost (bir çeşit gübre) üretimi için saman gerekiyor. Yem bitkisi yetiştiriciliği konusunda daha güçlü bir politika geliştirilmelidir.

Saman üretim miktarı söz konusu hammaddeyi ortaya çıkaran performansa bağlı olduğunu söyleyen Özçatalbaş, "Buğday ekim alanı azalıyor ama bu arada o ekim alanları katma değeri yüksek daha farklı ürünlere yöneliyor" ifadelerini kullanıyor.

Özçatalbaş, buğday ekiminden meyveciliğe veya kanola ve benzeri ürün ekimine geçiş olabildiğini söylüyor. Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Özçatalbaş, "Pamuk son yıllarda son derece azdı. Akdeniz bölgesinde prim ve bazı desteklerle yeniden öne çıkmaya başladı. Pamuk geliyorsa buğday gidiyor" diyerek ekilen farklı ürünler nedeniyle saman üretiminde azalma olabileceğini ifade ediyor.  

Enflasyon yönünü aşağı doğru kırdı... | TÜFE ne sürede kaça kadar inebilir?Ekonomi

Kaynak: Web Özel