Afrika'da çarpıcı koronavirüs araştırması: Yoğun bakıma yatan her iki kişiden biri...

Koronavirüsle mücadele sürerken dünya aşı programlarıyla pandemi tünelinin çıkışına doğru ilerlemeye devam ediyor. Tünelden çıkış sırasının sonunda ise Afrika ülkeleri yer almakta. Özellikle Sahra Altı Afrika ülkeleri aşıya erişim noktasında büyük sorunlar yaşıyor.

Aynı zamanda bu ülkeler sağlık imkanlarının da elverişsizliği nedeniyle virüsle mücadelede daha handikaplı taraftalar. Prestijli tıp dergisi The Lancet'da yayınlanan bir makaleye göre Covid-19, Afrika'da dünyanın diğer bölgelerine nazaran daha öldürücü.

NEREDEYSE HER İKİ HASTADAN BİRİ

Araştırmanın sonucuna göre Afrika'da yoğun bakıma alınan Covid-19 hastalarının yüzde 50'si, yani neredeyse her iki hastadan biri, yaşamını yitiriyor. Dünyanın geri kalanında ise bu oran üçte bir civarında.

Afrika'nın 10 ülkesinde 64 hastanede 3 bini aşkın hasta ile yapılan çalışmada yoğun bakım kaynaklarının noksanlığı en dikkat çeken problem olarak vurgulanmakta. Yetkin eleman sıkıntısının yanında kandaki oksijeni gösteren monitörler gibi kritik ekipmanların da azlığı tedavi sürecini çok güç kılıyor.

Hastaneye düşen Covid-19 hastalarının yaşamını yitirme oranı Afrika'da, dünyanın geri kalanına nazaran çok daha yüksek olsa da, kıta genelinde koronavirüse dair sayılar görece düşük seviyede seyretti. Covid-19 kaynaklı ölümlerin sadece yüzde 4'ü Afrika'da görüldü. Kadim kıta, dünya nüfusunun yüzde 17'sine ev sahipliği yapmakta.

Araştırmanın öncülerinden biri olan ve Güney Afrika'daki Cape Town Üniversitesi'nde Profesör Bruce Biccard, BBC'nin Newsday programına verdiği demeçte şunları söyledi:

“Ölüm oranı Afrika'da diğer tüm bölgelerden çok daha yüksek. Aslında yoğun bakıma sevk edilen iki hastadan yalnızca biri gerçek bir yoğun bakıma girebiliyor. Ve hasta yoğun bakıma girdiğinde, ona sağlayabileceğimiz tedaviler, sağlamamız gerekenden çok daha az.”

MEVCUT KAYNAKLAR İSE YETERSİZ KULLANILIYOR

Bununla birlikte araştırmalar, mevcut kaynakların da yetersiz kullanıldığını göstermekte. Uganda'da yer alan Makerere Üniversitesi'nden Dr. Bruce Kirenga ve Dr. Pauline Byakika-Kibwika “Hastanelerin yüzde 68'inin diyalize erişimi bulunuyor ancak yalnızca yüzde 10'unda kullanılıyor olduğunu keşfetmek ve hastaları yüz üstü çevirmenin tam olarak optimize edilmediğini görmek şoke ediciydi” ifadelerini kullanıyor.

Güney Afrika'da, Groote Schuur Hastanesi'nde çalışan Profesör Biccard, elde ettikleri bulgulara göre aşı dağıtımında görülen küresel çaptaki eşitsizliğin altının çizilmesi gerektiğini vurguluyor.

Profesör Biccard BBC'ye verdiği demeçte “Şu anda hastalıkla başa çıkamayan, sınırlı yoğun bakım kaynağınız varsa, asıl odaklanmamız gereken şey aşılardır. Çünkü aşılamayla ilgili en önemli nokta, şiddetli enfeksiyonları durdurması” diyor.

ZORLU AŞI PROBLEMİ...

Lakin Afrika'daki aşı probleminin kolay çözülemeyeceği de aşikar. Geçen hafta içi ortaya çıkan haberlere göre bazı Afrika ülkelerinin ellerindeki aşıları uygulayamadığı ve bu sebeple tarihi geçen on binlerce aşının zayi olduğu ortaya çıktı.

Birleşmiş Milletler'in (BM) aşı programı COVAX, Afrika Birliği'nin anlaşmaları ve Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) çağrılarıyla aşıya ulaşabilen Afrika'da pek çok ülkenin altyapısı aşı programını etkili bir şekilde hayata geçirmek için uygun değil.

Kimi uygun saklama koşullarını oluşturamadı ve haliyle uygulanamayan, tarihi geçmiş aşıları yok etmek zorunda kaldı, kimi ülke içinde nakliyat sorunu çektiği için elde kalan aşıları imha etti. Aynı zamanda Afrika'da, dünyanın her yerinde olduğu gibi aşı tedirginliği ve aşı karşıtlığı da yaşanıyor.

AŞIYA DAHA MESAFELİ

Bu zamana kadar kıta genelinde yaşanan ve çoğu hala ölümcül bir şekilde devam eden salgın hastalıklar ve eski deneyimler, insanların ilaçlara, aşılara daha mesafeli yaklaşmalarına neden oluyor. Afrika Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi'nin raporuna göre insanların yüzde 20'si aşıya güvenmiyor. Bu oran, Etiyopya, Nijer ve Tunus'ta yaklaşık yüzde 10'ken Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde ise yüzde 41 seviyesinde.

Nüfusunun yalnızca yüzde 0.5'ini tamamen, yüzde 1.05'ini ise tek doz aşılayabilen Afrika'nın da dünyanın her bölgesi gibi aşıya ne kadar hızlı ulaştığı, virüse karşı elde edilecek topyekün bir zaferin kritik noktalarından... 

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

Kaynaklar: BBC (Critically ill Covid-19 patients 'more likely' to die in Africa ve Covid-19 vaccines: Why some African states can't use their vaccines), COVAX, BM, The Lancet

Kaynak: Web Özel