30 milyon hektarlık proje! Zeytin korunursa iklim kurtulur

Anatolivar Anadolu’da Zeytin Üreticisi Toplulukların Güçlendirilmesi Projesi’nin ilk yılı geride kaldı. Avrupa Birliği (AB) tarafından desteklenen proje kapsamında, zeytincilik ve iklim değişikliği konusunda bir dosya hazırlandı. Küresel iklim değişikliği ve biyoçeşitlilik kaybı ile zeytin ağacı arasında doğrudan bir ilişki olduğuna dikkat çekilen dosyada, Akdeniz Bölgesi'nin diğer bölgelerden farklı olarak iklim değişikliğinin etkilerini daha şiddetli hissettiği vurgulandı. Yerküre Yerel Çalışmalar Kooperatifi'nden Orkun Doğan, hazırladığı analizde zeytin yetiştiriciliği ve iklimle ilgili güncel duruma dikkat çekerken, Doğa Koruma Uzmanı Levent Erkol ise Akdeniz'de 30 milyar hektarlık bir alana yayılan zeytinliklerin iklim değişikliğine karşı önemine vurgu yapıyor.

İKLİME DAYANIKLI AĞAÇ

Orkun Doğan analizinde iklim değişikliği senaryolarına göre Akdeniz Bölgesi’nde tarımsal üretim büyük oranda olumsuz etkileneceğine dikkat çekerek şu bilgileri veriyor: "Anatolivar Projesi’nin ilk önemli faaliyeti Türkiye’de zeytincilik ekosistemindeki aktörlerin iklim değişikliği ve Avrupa Yeşil Mutabakatı özelinde farkındalıklarını ortaya koyacak bir mevcut durum analizi gerçekleştirmek olmuştur. Bu çalışma, Anadolu’da üreticilerin, sivil toplum örgütlerinin ve ilgili diğer aktörlerin Yeşil Mutabakat ve iklim değişikliği konularındaki mevcut bilgi düzeylerini, iklim değişikliğinin zeytin üretimine olan etkilerinin sektör bileşenleri tarafından nasıl değerlendirildiğini analiz etmek üzere tasarlanmıştır. Araştırma sonuçlarına bağlı olarak iklim değişikliğine dirençli ve sürdürülebilir zeytinciliğin üreticiler tarafından benimsenmesi ve yaygınlaşması konusunda izlenecek stratejiler belirlenecek ve bu stratejilere dönük olarak farklı bölgelerde eğitim ve farkındalık çalışmaları gerçekleştirilecektir."

GEMLİK, AYVALIK, EDREMİT

Proje kapsamında Türkiye’deki 6 ana zeytin üretim bölgesinde Mayıs-Eylül ayları arasında toplam 115 görüşme gerçekleştirildiği belirtilen çalışmada edilen sonuçlarla ilgili şunlar kaydedildi: "Zeytincilik ekosisteminde iklim değişikliği en çok kuraklık ve su kıtlığı ile ilişkilendirilmektedir. Son yıllarda yapılan yatırımlar, uygulanan teşvikler ve tarımda yaşanan dönüşüm neticesinde Türkiye’de her bölgede zeytin ağacı sayısı ciddi oranda artmıştır. Her bölgede Gemlik ve Edremit (Ayvalık) çeşidinin teşvik edilmesi neticesinde son 20 yılda tesis edilen zeytinliklerin çoğunda bu çeşitler dikilmiştir. Yerel zeytin çeşitlerine ve bunların iklim değişikliği karşısındaki performanslarına dair farkındalık ve bilgi seviyesi çok düşüktür. İklim değişikliğinin etkileri bilinse de, iklim değişikliğine uyum ve mücadeleye yönelik tarımsal üretim pratiklerine dair bir ortak yaklaşımın olmadığı gözlemlenmiştir. İklim değişikliğinin etkilerini hafifletmek için daha çok pestisit, daha fazla su, daha fazla gübre kullanmayı ve daha fazla toprak işlemeyi tercih eden hatırı sayılır ölçüde üretici bulunmaktadır."

DAYANIKLILIK ARTAR

Zeytinlik alanların korunmasını "Akdeniz Biyolojik Çeşitlilik Sıcak Noktası" açısından analiz eden Doğa Koruma Uzmanı Levent Erkol ise Türkiye'nin de içerisinde yer aldığı bölgelerle ilgili şu bilgileri verdi: "Zeytin ağaçları, iklim değişikliğinin etkilerini hafifletirken karbon yutakları olarak görev yapar ve derin kök sistemleriyle sağlıklı bir toprak yapısını ve verimliliği desteklerler. Ayrıca, zeytin ağaçlarının yabani bitkiler ve diğer tarımsal ürünlerle bir arada bulunduğu karma ekim sistemleri agro-ekolojik dayanıklılığı artırır. Bu çeşitlilik, zararlılara ve hastalıklara karşı direnci artırarak kimyasal girdilere duyulan ihtiyacı azaltır ve daha sürdürülebilir bir tarım modelini destekler. Akdeniz Havzası’nın biyoçeşitliliğini korumak için geleneksel zeytinliklerin korunmasını öncelik haline getirmek elzemdir."

ertan.altan@haberglobal.com.tr

Kaynak: Web Özel