Bankada en fazla 10 bin TL'si olan hesapların sayısı patladı! Peki neden?

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre bankada en fazla 10 bin lira tasarrufun bulunduğu hesapların sayısı pandemide (2020 Mart-2021 Mart) 13.5 milyon arttı. 

Ancak söz konusu mevcut mevduatların bankalardaki toplam mevduat içindeki payı 0.4 puan azaldı. Cüzi miktar sayılabilecek tasarruflardaki hal böyleyken en zenginlerin (1 milyon TL üzeri) mevduatlarının toplam mevduat içindeki payı ise 2.3 puan arttı.

Yani pandeminin etkin olduğu son bir yıl boyunca özellikle yüksek gelirlilerin mevcut tasarruflarını artırdığı görülüyor. 

0-10 bin TL arası mevduatın bulunduğu hesapların sayısının 'anormal' artmasında, pandemi öncesinde 10 bin TL üzeri tasarrufu olup, bu tasarrufları azalanların etkisinin olup olmadığı merak ediliyor.

Haberglobal.com.tr'ye konuşan Kadir Has Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erinç Yeldan, bunu gelir dağılımındaki eşitsizliğin bir yansıması olarak değerlendirirken, Bilgi Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Cem Başlevent ise, tasarruf artışını tetikleyen ana nedenleri anlattı.

EN ZENGİNİN PAYI ARTTI

BDDK'nın mevduat miktarı sınıflaması en düşük “10 bin TL”ye kadar olanlar iken, en yüksek miktar “1 milyon TL üzeri”. 

10 bin TL'ye kadar mevduata sahip yurt içi yerleşiklerin sayısı 2020 Mart'ta 104.2 milyon kişiden 117.7 milyon kişiye yükseldi. Aynı dönem aralığında söz konusu mevduatların miktarı da 70.3 milyar TL'den 78.2 milyar TL'ye çıktı. Ancak, 10 bin TL'ye kadar olan mevduatların toplam mevduat içindeki oranı 2020 Mart'ta yüzde 2.6 iken 2021 Mart'ta 2.2'ye geriledi.

İLGİLİ HABER

Pandemide 86 bin kişi nasıl milyoner oldu?

Daha cüzi miktarda sayılabilecek mevduatlardaki durum böyleyken, yurt içi yerleşiklerin bir milyon TL üzerindeki mevduatları 2020 Mart'ta 1.4 trilyon TL iken 2021 Mart'ta 1.9 trilyon TL'ye ulaştı. Bu mevduatın toplam mevduat içindeki payı da 2.3 puan artışla yüzde 57.6'ya çıktı.

Bu süreçte bir milyon TL üzerinde mevduatı olan yurt içi yerleşiklerin sayısı da 220 bin 260 kişiden 300 bin 662 kişiye yükseldi.

GELİR DAĞILIMDAKİ EŞİTSİZLİĞİN BİR YANSIMASI

Kadir Has Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erinç Yeldan, bir milyon TL üzerindeki tasarrufların toplam mevduat içindeki payının artmasını şöyle yorumladı: "Pandemi sürecinde düşük gelirliler tasarruf yapma çabası içindeler ama yüksek servet sahibi insanların tasarrufunu artırabildiğini görüyoruz."

Prof. Dr. Erinç Yeldan.

"Yani yüksek tasarruf , yüksek gelirlilerin ve yüksek servet sahiplerinin ayrıcalığı olmaya devam ediyor" diyen Yeldan, bunun aslında gelir eşitsizliğinin bir yansıması olduğuna dikkat çekti.

Aynı zamanda Kadir Has Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi'nin Dekanı da olan Yeldan, şöyle devam etti: "Kriz dönemlerinde hep böyle olur. Servetin yoğunlaştığı, üst gelir gruplarının gelirlerini artırdığı, kendilerini korumak için yüksek riskli ve yüksek akçeli hesapları tercih ettiği bir dönem... Gelir dağılımındaki eşitsizlik, tasarruf dağılımındaki eşitsizlikte de kendisini gösteriyor."

Prof. Dr. Cem Başlevent.

GELECEK ENDİŞESİ ETKİLİ

Bilgi Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Cem Başlevent ise, tasarruf artışını tetikleyen ana nedenlerden birisinin 'geleceğe dönük endişeler' olduğuna dikkat çekti.

"İş güvencesinin zayıf olması ve emeklilik yıllarının erişilmez görünmesi, gençleri, imkanları zorlayarak da olsa tasarruf etmeye yöneltiyor" diyen Başlevent, "Tasarrufun düşük olmasının nedenlerinden biri ülkemizde istihdam oranının düşük olması. Çalışıp para kazanan ve tasarruf etme imkanı olanlar azınlıkta. Yetişkin kadınların yarısı ev hanımı ve muhtemelen ailenin tüm tasarrufları eşlerinin üzerine kayıtlı. Kadın istihdamının artması tasarruf oranını artırabilir" diye konuştu.

GELİR AZLIĞINDAN TASARRUF EDEMİYORLAR

Öte yandan, ülkedeki tasarruf sahipliğiyle ilgili dikkat çekici sonuçları olan bir araştırma da ING Türkiye'nin Ipsos ile düzenli olarak yaptığı "Türkiye'nin Tasarruf Eğilimleri' araştırması... Buna göre:

• 2021'in ilk çeyreğinde tasarruf sahipleri içinde düzenli tasarruf yapanların oranı 8 puan arttı. Bu artışla birlikte, zaten bir tasarrufu olup, bu tasarrufu düzenli bir şekilde yapabilenlerin oranı, 2016'dan bu yana en yüksek seviyesine çıkarak yüzde 72'ye ulaşmış oldu.

• 2021'in ilk çeyreğinde 18-24 yaş grubu ile 35-44 yaş grubunun tasarruf sahipliğinde azalma görülürken, 25-34 yaş grubu ile 55 yaşın üzerindekilerin tasarruflarını artırdıkları dikkat çekti.

• Tasarrufu olmayanların tasarruf edememe nedenleri arasındaki en önemli gerekçeler, yüzde 80 ile "tasarruf edecek yeterli gelirin olmaması" ve yüzde 11 ile "borçlar" olarak dikkat çekti.

gamze.bal@haberglobal.com.tr

Kaynak: Web Özel