Türkiye'nin İran ile ticareti koronavirüs'ten nasıl etkilenecek?

Bugün itibariyle İran'da vaka sayısı 43 ölü sayısı 8 olarak tespit edildi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca bir basın toplantısı düzenleyerek "İran'da 3 adet kara hudut kapımız bulunuyor. Buna ilaveten Iğdır'dan özel Nahcivan'daki Dilucu Sınır Kapısı da bulunuyor. Komşumuzla sınırlarımızı geçici olarak kapatma kararı aldık. İran'dan Türkiye'ye gelişler durdurulmuş oldu." açıklamasını yaptı.

Sınırların kapatılması Türkiye-İran arasındaki ticareti hakkında da soru işaretleri yarattı. Peki Türkiye ve İran arasındaki ticaret hacmi ne kadar ve en çok hangi ürünler ticarete konu oluyor? 

Türkiye ile İran arasındaki ticaret hacmi genellikle 12 milyar dolar civarında seyrediyor. Fakat bu hacim Amerika'nın İran'a yönelik ambargoları sebebiyle 5 milyar dolar seviyelerine geriledi. 2019 yılında ticaret hacmi 5,282 milyar dolar oldu. Tüik verilerine göre 2018 yılında yüzde 6,90 olan ithalat hacmi ambargo etkisiyle 2019 yılında yüzde 3,29'a geriledi.

Türkiye'nin İran'a ihracatı ağırlıklı olarak sanayi ürünlerinden oluşurken, İran'ın Türkiye'ye ihracatı petrol, doğalgaz ve petrokimya ürünlerinden oluşuyor. İran Gümrük İdaresi tarafından yayınlanan petrol dışı ürünlere ilişkin istatistiklerde ise, sıkıştırılmış gaz, kalaylanmamış çinko, alüminyum, üre, bitümen İran'ın Türkiye'ye yaptığı ihracat ürünleri arasında önde gelmekte. Türkiye'nin İran'a ihracatında ise muz, sigara ve fiber kablolar önde gelmekte.

Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı - İRAN MASASI'nın verilerine göre İran'ın Türkiye'den ithalatında ürün grubu bazında yüzde 20,55 oranında Maki̇nalar, Mekanik ve Elektrikli Cihazlar liderliği taşıyor. İkinci sırada ise yüzde 12,28 oranında Tekstil yer alıyor. Ürün bazında ise yüzde 5,79 oranında Ağaçtan veya diğer odunsu maddelerden lif levhalar ürünü yer alıyor. İkinci sırada ise Muz yüzde 5,18 oranında yer alıyor. Türkiye'nin İran'dan ithalatında ise ürün grubu bazında yüzde 38,24 oranında plastik ve kauçuk ürünler yer alıyor. İkinci sırada ise yüzde 33,91 oranında metaller yer alıyor. Ürün bazında ise yüzde 23,10 oranında Etilen polimerleri (ilk şekillerde) ilk sırada yer alıyor. İkinci sırada yüzde 14,86 oranında işlenmemiş çinko yer alıyor.

İran, Türkiye'nin ihracat yaptığı ülkeler arasında 25. sırada yer alıyor. İran'ın Türkiye'nin ithalatındaki ülkeler arasında 18. Sırada yer alıyor.

NEVRUZ BAYRAMI İÇİN KÖTÜ HABER

İran kültüründe önemli yer kaplayan Nevruz bayramı yaklaştıkça sınırda hareketlilik başlamıştı. Mart ayında gerçekleşen 13 günlük Nevruz bayramını Türkiye'de geçirmek isteyen turistler sınırların kapatılması sonrasında ziyaret edemeyecekler. Van esnafı bu konudan epey etkilenecek. Geçtiğimiz yıl Mart ayı genelinde 250 bin İranlı turist gelmişti. 

2019 genelinde İran'dan Türkiye'ye gelen İranlı turist sayısı  2,1 milyon olmuştu. İranlı turistlerin kişi başı harcaması 1000 doları bulabiliyor.