Evi kentsel dönüşüme giren vatandaşın aklındaki soru: 'Zamanında biter mi?'

Türkiye bir deprem ülkesi. Kahramanmaraş merkezli depremlerin yol açtığı yıkım, binaların deprem yönetmeliklerine uygun şekilde inşa edilmesinin önemini gözler önüne serdi. Ülkenin birçok bölgesi de deprem tehlikesi altında. Evlerinin depreme dayanıklı olmadığını düşünen ya da eski binalarda oturan vatandaşlar ise yaşadıkları binaları yeniletmek istiyor.

Kimi hali hazırdaki kentsel dönüşüm planlarından yararlanırken kimi apartman sakinleri de bir müteahhit ile anlaşıp oturdukları binayı yeniden inşa ettirmek istiyor. Ancak apartmanlarını kentsel dönüşüme sokmak isteyen vatandaşların birçok çekincesi de bulunuyor. Bu çekincelerin başında müteahhidin işi, belirlenen zamanda bitirememesi geliyor. 

NEDEN PROJELER ZAMANINDA BİTMİYOR?

İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Füsun Sümer, zamanında bitmeyen projelerin başlıca nedenini Türkiye'de bina ölçeğinde çalışan müteahhitlik sektörünün finansal kırılganlığı olarak niteliyor. Sümer "Güçlü sermaye yapısı olmayan, modern biçimde yönetilmeyen şirketler piyasa fiyatlarındaki dalgalanmalardan, kredi daralmalarından, faiz oranlarından olumsuz etkileniyorlar" demekte.

"Müteahhidin planladığı nakit akışındaki herhangi bir aksaklık iş programında telafi edilemez duraksama ve gecikmelere neden olabiliyor" diye belirten Sümer, son iki yıldır yaşanan yüksek enflasyonun satılan ürünün geliriyle tekrar malzeme alıp üretim yapmayı da zorlaştırdığını söylüyor.

Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı Başkan Vekili Dr. Haldun Ersen, piyasa şartları ve yüklenicinin imkanlarının yetersiz kalmasının yanı sıra, idarelerin ve maliklerin beklenmeyen gecikmelere sebebiyet verecek işlerde bulunması gibi nedenlerden dolayı inşaatların söz verilen tarihlerde bitmemekte olduğunu belirtiyor.

Diyelim ki ağır hasarlı değil... | Bir bina nasıl güçlendirilebilir?Gündem

YAPILACAK SÖZLEŞMEDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Uzmanlar, proje için yazılan sözleşmeye yazılan her detayın çok önemli olduğunu vurguluyor. Kentsel Dönüşüm Uzmanı Mimar Nihat Şen, taraflar arasındaki sözleşmenin açık ve net bir şekilde, anlaşılır bir dille yazılması gerektiğini söylüyor. Sözleşmenin net yazılmamasından doğan karışıklıkların sürecin uzamasına da sebep olabildiğini söyleyen Şen, "Belirtilen sürede binanın tamamlanmaması durumunda fesih ve ya cezai müeyyideler gibi tarihler belirlenmeli, sözleşme yapılırken uzman bir mühendis ya da hukuk müşavirinden görüş alınmalı" diyor.

"Sözleşmelerde mutlaka iş bitim tarihi yer almalı" diyen İnşaat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu 2. Başkanı Nusret Suna, sözleşmelerin her zaman gerçekçi bir şekilde yapılması ve fiyatların artabileceğinin de göz önünde bulundurulması gerektiğini belirtiyor.

Füsun Sümer, sözleşmenin ihlali olasılığına karşı banka teminat mektubu ve müteahhide verilecek daire, ticari alanlara ipotek gibi teminatların müteahhitten istenebileceğini belirtiyor. Sümer, inşaat işinde aksamalara yol açabilecek nedenlerin çoğunun başlangıçta öngörülebilir olduğunu söylüyor. Sümer, "Bu öngörülerin gerçekleşme ihtimalleri karşısında ne yapılacağı baştan sözleşmeye cezai yaptırım ve fesih gerekçeleri olarak eklenebilir" diyor. 

PROJE ZAMANINDA BİTMEZSE NE YAPILMALI?

Projenin zamanında bitirilmemesi ya da sözleşmeye uyulmaması durumunda ise Sümer, müteahhide ihtar çekilmesi ve sözleşmeden ve yasalardan doğan hakların kullanılması ve gerekli hukuki girişimlere başlanması gerektiğini söylüyor. Hukukta sürelerin çok önemli olduğunu söyleyen Sümer, "Sorumluluğumuzda bulunan işlerle ilgili tespitleri yapmakta ve gerekli girişimlerde gecikirsek hukuki olarak da yapabileceklerimizi sınırlamış, bazı haklarımızı kullanma şansımızı ortadan kaldırmış olabiliriz" diye uyarıyor.

Dr. Ersen ise zamanında bitirilmeyen projeler için 6306 numaralı kanun gereğince sözleşmesi tarafı olan malikin talebine binaen Çevre Şehircilik İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından inceleme başlatılacağını dile getiriyor.

Ersen, iddiaların gerçekliğinin ortaya konulması halinde, yükleniciye 1 aylık süre verilerek işi istenen seviyeye getirmesi isteneceğini, aksi takdirde sözleşmeyi Çevre Şehircilik İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'nün feshedeceğini ifade ediyor. Ersen, sözleşmeye eklendiği takdirde, işin zamanında bitmemesi durumunda müteahhidin kat maliklerine kira yardımına devam etmesi gerektiğini de sözlerine ekliyor. 

5 soru 5 cevap: Karot testi nedir? 'Binaya zarar vermemesi için...'Gündem

Kaynak: Haber Global TV