Dizel otomobil tarihe mi karışıyor?

Hibrit otomobillerin (hem benzin hem de elektrik motoru olan) yeni piyasaya sürüldüğü zamanlarda hibrit ve elektrik motorlu otomobillerin kısa zamanda fosil yakıtlı otomobillerin yerini alacağı, dizel motorların ise artık üretilmeyeceği tahmin ediliyordu. Benzinli otomobiller sektörde hala lider iken, dizel otomobillerin satışı oldukça azaldı. Dizel otomobiller, yakın gelecekte bazı ülkelerin fosil yakıtlı araçları yasaklamasıyla tarihe karışabilir. 

Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı (EPA) Eylül 2015''te, Volkswagen Group'a ait dizel otomobillerin normalden 40 kat fazla karbondioksit salınımı yaptığına ve bu oranın bir bilgisayar yazılımı ile az gösterildiğine ilişkin bir rapor yayımladı. Bunun üzerine ABD'de Volkswagen'e milyarlarca dolar ceza kesildi ve bu durum dizel otomobillere duyulan ilgiyi iyice azalttı.

Ukrayna Savaşı'nın da başlaması ile brent petrolün varil fiyatı 128 dolara kadar yükseldi. Bu dönemde dizel yakıt fiyatları da arttı. Bir varil petrolden neredeyse yüzde 19.4 benzin, yüzde 7.8 dizel ve yüzde 4.1 jet yakıtı üretiliyor. Geri kalanından ise sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) ile diğer ürünler üretiliyor. Bir varil petrolden bu kadar az dizel yakıt üretilmesi fiyatları da etkiledi.

DİZEL SATIŞLARI DEVAM EDİYOR

Yine de dizel motorlu araçlar alıcı buluyor. 2020 yılında Avrupa'da 17.6 milyon, ABD'de ise 14.3 milyon ve Çin'de 27 milyondan fazla dizel motorlu araç satıldı. Birleşik Krallık'ta geçen yıl 135 bin 773 saf dizel ve 98 bin 753 dizel hibrit otomobil satılırken, dizel araçların satış oranı yüzde 10'u buldu. Türkiye'de ise 2022'nin ilk 6 ayında dizel otomobiller 47 bin 147 adetle satışların yüzde 16'sını oluşturdu.

Dizel otomobiller genellikle araç filosu kuran firmalar ve uzun yol yapan kişiler tarafından tercih ediliyor. Dizel motorlu araçlar, geniş araç ya da arazi aracı almak isteyenlerin de gözdesi oluyor. Otomobil verilerinin yanında ticari araç satışlarında dizel motorlu araçlar hala lider durumda. 

Genel satışlarda -her ne kadar fosil yakıtlara karşı eğilim azalsa da- benzinli otomobiller hala tahtını kimseye kaptırmıyor. Avrupa'da trafiğe yeni katılan araçların yüzde 40'ı benzinli ve yüzde 19.5'i dizel. Birleşik Krallık'ta ise satılan araçların yüzde 43'ü benzinli. Türkiye'de ise 2022 yılının ilk 6 ayında benzinli otomobiller, 195 bin 996 adetle satışların yüzde 70'ini oluşturuyor. 

DİZEL DAHA MI KİRLİ?

Dizel motorların benzinli motorlara göre çevreyi daha fazla kirlettiğine yönelik bir inanış araç satışlarını etkiliyor. Dizel yakıt, benzine göre litre başına daha fazla enerjiye sahip ve sıkıştırma ateşlemeli dizel motor, kıvılcım ateşlemeli benzinli motordan termal olarak daha verimli. 

Aracın yaşı, nerede ve nasıl kullanıldığı, kilometre ve yakıt türü gibi başka faktörler de rol oynadığından, benzinli veya dizel motorun daha kirli olup olmadığını belirlemek zor. İngiliz egzoz testi uzmanlığı hizmeti veren Emissions Analytics 2018'de, AB yönetmeliklerine uygun dizellerin benzin eşdeğerlerine göre ortalama yüzde yedi daha az partikül ve yüzde 18 daha az karbondioksit yaydığını ortaya çıkardı.

Emissions Analytics'ten Nick Molden, “Artık dizeller, partiküller açısından benzinli motorlardan daha iyi hale geliyorlar” diyor ve “Bazı dizeller, partikül salınımını ölçmenin gerçekten zor olduğu bir noktaya ulaşıyor. Dizellerin bu kadar temiz hale geldiği bir zamanda bu kadar popüler olmaması garip görünüyor." diye ekliyor.

Ancak dünya ülkelerinin bir kısmı fosil yakıtlı otomobilleri yasaklamayı planlıyor. 2025'de Norveç, 2030 yılından itibaren de İsrail, İrlanda, Hollanda, Danimarka, Slovenya, Singapur ve İzlanda fosil yakıt kullanan araç satışını yasaklayacak. Bu ülkelere 2035 yılında tüm Avrupa Birliği'nin yanı sıra, Birleşik Krallık, Kanada, Japonya ve Çin katılacak. 

Markalar da dizel motor üretimini yavaş yavaş terk etmeye başladı. Alman spor otomobili üreticisi Porsche, artık dizel motorlu araç üretmeyeceklerini açıkladı. İsveç merkezli Volvo ise 2019'dan bu yana dizel motorlu araç üretmediğini, sadece elektrikli ve hibrit motorlu araç imal ettiğini açıkladı.

Kaynaklar: The Telegraph, Drive.com, World Economic Forum, Carmagazine, Otomotiv Distribütörleri Derneği, Statista

Kaynak: Web Özel