Azerbaycan gazı Rusya'yı geçti

Türkiye'nin doğalgaz ithalatında 2015'te yüzde 55,31 olan Rusya'nın payı sonraki yıllarda kademeli olarak gerileyerek yüzde 23,56'ya kadar düştü. Azerbaycan gazının payı ise 2017'de yüzde 11,85 iken 2020'nin ilk dört ayında yüzde 33,16'a yükseldi

Salgın enerji piyasasını derinden etkilerken, Türkiye’nin doğalgaz ithalatında da 2020’nin ilk dört ayında geçmiş yıllara kıyasla farklı bir tablo ortaya çıktı.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) verilerine göre, geçen yılın Ocak-Nisan döneminde Türkiye’nin toplam doğalgaz ithalatında Rusya’nın payı yüzde 33,16 iken, bu yılın aynı döneminde bu oran yüzde 23,56’ya kadar geriledi.

2015’te yüzde 55,31 olan Rusya’nın doğalgaz ithalatındaki payı, sonraki yıllarda kademeli olarak azalmış ve 2019’da yüzde 33,61’e gerilemişti. 2020’de de bu oran daha da gerilemiş oldu.

Rusya ile Türkiye arasında var olan yıllık 16 milyar metreküp kapasiteli Mavi Akım doğalgaz boru hattına ek olarak 2020 yılı itibarıyla 15,75 milyar metreküp kapasiteli TürkAkım hattı devreye girmişti.

 

AZERBAYCAN LİDERLİĞE GEÇTİ


Sözcü'de yer alan bilgiye göre, Rusya’nın doğalgaz ithalatındaki payı düşerken, Azerbaycan gazının payı artıyor. 2017’de yüzde 11,85, 2018 yüzde 14,94, 2019’da 2019 yüzde 21,2 olan Azerbaycan  gazının ithalattaki payı, 2020’nin ocak-nisan döneminde yüzde 33,16’ya yükseldi.

 
Azerbaycan doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak olan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı’ndan (TANAP) Türkiye’ye gaz akışı 30 Haziran 2018’de başlamıştı. TANAP’ın açılışı sonrasında Azerbaycan gazının payı ithalattaki payı arttı.

 

ABD LNG’Sİ YÜKSELİŞTE


Rus gazının payı düşerken, Azerbaycan gazının yanı sıra ABD’den sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ithalatı da artıyor. 2019’un ocak-nisan döneminde toplam doğalgaz ithalatında ABD’nin payı yüzde 4,48 iken, bu yılın aynı döneminde bu pay ikiye katlanarak yüzde 10’a yükseldi.

Bu dönemde Katar’ın ithalattaki payı da yüzde 5,63’ten yüzde 11,61’e yükseldi. Türkiye’nin uzun dönemli LNG alım sözleşmelerinin bulunduğu Cezayir’in ocak-nisan döneminde toplam gaz ithalatındaki payı yüzde 12,57, Nijerya’nın yüzde 5,98 oldu.

Bu dönemde İran’ın payı ise yüzde 16,63’ten yüzed 11,38’e düştü. Düşüşte İran’dan gaz taşıyan boru hattında meydana gelen patlama da etkili oldu.

BORUYLA GELEN GAZIN PAYINDA DÜŞÜŞ


Genel olarak da doğalgaz ithalatında aynı dönemde LNG’nin payı, yüzde 33,54’ten yüzde 44,7’ye sıçradı. Boru hattıyla Rusya, Azerbaycan ve İran’dan gelen gazın toplam içindeki payı ise yüzde 66,46’dan yüzde 55,3’e düştü. Bu dönemde Türkiye’nin toplam doğalgaz ithalatı ise yüzde 0,6’lık düşüşle 17,8 milyar metreküp oldu.

 
LNG’nin payının artmasının nedeni, corona virüsü salgınıyla birlikte spot LNG fiyatlarının hızla düşmesine paralel olarak BOTAŞ’ın boru hatlarından gelen Rus gazı ithalatını azaltıp spot LNG alımlarına yönelmesi oldu. Bu hamleyle, BOTAŞ’ın doğalgaz maliyetleri de ciddi şekilde geriledi ve bu sayede sanayi ile doğalgazla elektrik üreten çevrim santrallerine gaz satışında indirim yapıldı.

 

2019’DA 2,6 MİLYAR DOLARLIK FATURA ÇIKMIŞTI

 

Türkiye'nin toplam doğalgaz ithalatı 2019'da bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 10,6 azalarak 44.9 milyar metreküpe geriledi ancak Rusya’ya taahhüt ettiğimiz asgari alım garanti miktarının 8,5 milyar metreküp altında kaldığımız için BOTAŞ ve özel sektör için toplamda yaklaşık 2.6 milyar dolarlık fatura çıkmıştı. Bu rakamın 2 milyar dolarının özel sektöre ait olduğu hesaplanırken, ödemelerin henüz yapılmadığı belirtiliyor.

2020’de de Rusya’dan düşük alım devam ederse yüksek bir al ya da öde faturası ortaya çıkabilir.

Al ya da öde sisteminde, sonraki yıllarda alım yapılarak telafi yapılıyor ancak yüksek fiyattan ödeme yapılmış olabiliyor.

Tanap Azerbaycan gaz