Amerika Birleşik Devletleri petrol avında: Venezuela gidişatı değiştirir mi?

CİHAT ASLAN-CAN MUMAY

Amerika Birleşik Devletleri, Rusya’ya çok ağır ekonomik yaptırımlarda bulunuyor. Rusya ile petrol ticaretini kısıtlamak şimdilik paket içinde yer almasa da pek çok Rus bankasının SWIFT sistemi dışında olması enerji ticaretini zorlaştırıyor. Öyle ki ABD’deki bazı rafineriler kendilerine teslim edilen Rus petrolünü almaktan bile imtina ediyor.

Brent petrolün varili 2008 yılından bu yana en yüksek seviyesi olan 130 doları aştı. ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Rusya’dan petrol ithal eden ülkelere yaptırım yapılabileceğini açıklaması bu seviyenin görülmesinde etkili oldu.

ABD halihazırda ucuza Rus petrolü almaya devam ederken, Biden yönetimi bu konuda içeride sıkıştırılıyor. 2021 yılında ABD’nin ithal ettiği petrolün yüzde 7,9’unu Rusya’dan aldı.

Peki dünyanın en büyük üreticisi Suudi Arabistan’ın bu krizde pozisyonu ne? Suudi Arabistan OPEC anlaşması gereği ve jeopolitik olarak Rusya ile de arasını kötüleştirmek istemediğinden üretimi ciddi şekilde artırmadı. Hatta artan maliyetler sebebiyle ülkenin resmi petrol şirketi Aramco Asya’ya sevkiyatlarda varil başına 4.95 dolar zam dahi yaptı. Suudi Arabistan petrolünün yüzde 60’ını Asya, Çin, Japonya ve Güney Kore’ye ihraç ediyor.

Körfez İşbirliği Teşkilatı üye ülkeleri Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda Rusya’nın Ukrayna’yı işgalini kınayan yönde oy verdi. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri bu oylarına rağmen Rusya’ya karşı açıklamalarında dikkatli. Suudi Arabistan’ın veliaht prensi Muhammed bin Salman ile ABD Başkanı Joe Biden’ın da arası halihazırda limoni. Bu sebepten Salman’ın kişisel olarak Rusya’nın saldırıları karşısındaki sessizliği de dikkat çekiyor.

'ABD'Yİ TAM DESTEKLEMEZ'

King’s College London’dan savunma alanındaki çalışmalarıyla tanınan Doçent Andreas Krieg, “Şu anda veliaht prens ABD’den istediği desteği alamıyor. Bu sebepten ABD’nin politikalarını tam olarak desteklemeyebilirler” demekte.

ABD ise petrol krizinin enerji piyasasındaki etkilerini hafifletmek için yeni rezervler peşinde. Körfez ülkeleri de denklemden çıkınca geriye Venezuela kalıyor. Trump dönemi iki ülke arasındaki ilişkiler kopmuştu. Şu an Biden yönetimi Venezuela’ya uygulanan ambargoyu gevşetmeyi düşünüyor.

Rusya’nın sıkı bir müttefiki olan Venezuelalı yetkililer ile Beyaz Saray’ın Latin Amerika Danışmanı Juan Gonzalez görüşüyor. Reuters'ın aktardığına göre; görüşmelerde ülkenin ABD Büyükelçisi James Story de bulunurken bu görüşmelere Venezuela Devlet Başkanı Nicholas Maduro’nun da katıldığı ifade ediliyor.

Halihazırda yaptırımların hedefi olan Maduro bunun da üstüne Rusya’ya uygulanan finansal sınırlamalardan etkilenecek. Bu sebepten ABD ile temasların yeniden başladığı düşünülüyor.

Eski BOTAŞ Doğalgaz Alım Dairesi Başkanı Ali Arif Aktürk İran'a da yaptırımların gevşemesini bekliyor. İran'la nükleer görüşmelerin hızlandırıldığını söyleyen Aktürk, "Ancak unutulmamalıdır ki Rusya'nın günlük üretimi 4.7 milyon varil. Bunu ikame edecek kısa vadede hiçbir kaynak yok. Venezuela, zaten petrolünü üretiyor ve satıyor. Ama yaptırımlardan dolayı iskontolu satıyor.

İran keza öyle. Rusya'ya yaptırım yapılacak ama başka ülkeler ve şirketler bunu deler. Bu delme hareketleri olmasa da Ruslar yine bir şekilde petrol satacak. Fiyatların geldiği seviyeler spekülatif. Venezuela petrol üretimini bir miktar artırsa da, arz açığı ortada olduğu bir dönemde Rusya'ya yaptırımlar ciddi ciddi uygulanırsa petrol fiyatının 180-200 doları bulacağını düşünüyorum" demekte.

'ALTYAPISI HAZIR DEĞİL'

Enerji politikaları uzmanı petrol ve doğalgaz mühendisi Necdet Pamir, Venezuela ile ABD'nin yeniden kurduğu petrol ilişkisini şöyle açıklıyor, " 'Düşmanımın düşmanı dostumdur' gibi adımlar atılabilir. Ve çok sıklıkla İran'a yapılan ambargoları kaldıralım, günlük ilave 1.6 milyon varil en az petrol gelir gibi bir yaklaşım hakim." ifadelerini kullanıyor.

Pamir, Venezuela oyuna girse dahi altyapısının yenilenmesi gerektiğini üç günde petrolü düşürecek bir akış sağlayamayacağını belirtiyor.

Ek kaynaklar: Reuters, Bloomberg, Al Jazeera

Kaynak: Web Özel