Birleşik Devletler eskisi kadar 'birleşik' değil mi? Teksas neden ayrılmak istiyor?

ABD son yıllarda hiç olmadığı kadar kutuplaşmış durumda. Belki de ülke en son 157 yıl önce ABD iç savaşı sırasında bu kadar kutuplaşmıştı. Demokratik ve Cumhuriyetçi Parti taraftarları arasında çekişme devam ederken, taraflar arasında bir grup "Artık bir arada yaşayamayız" diyor. Hatta cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Teksas ve demokratların Kaliforniyası gibi bazı eyaletler, Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrılma sinyalleri veriyor.

ABD, PETROL ÜRETİMİNİN YÜZDE 40'INI KAYBEDEBİLİR 

ABD'nin Alaska'dan sonra yüzölçümü olarak en büyük eyaleti olan Teksas'ın Birleşik Devletler'den ayrılması ile ilgili fikirler son zamanlarda sesli olarak ifade edilmeye başladı. Eski ABD Başkanı Donald Trump'ın partisi olan Cumhuriyetçi Parti'nin kalelerinden biri olan Teksas'ta partinin en yüksek organı olan eyalet başkanlığı, yayınladığı bildiride önümüzdeki seçimlerde eyaletin bağımsızlık referandumuna gitmesi gerektiğini vurguladı.

Cumhuriyetçi Parti Teksas Platformu, Başkan Biden'in kazandığı ABD Başkanlık seçimlerin geçersiz olduğunu, bu yüzden Texit olarak da adlandırılan Teksas'ın bağımsızlık referandumu hakkını elinde tuttuklarını da savundu. 

Eyaletteki Cumhuriyetçi Parti başkanlığı yaptığı açıklamada, "2020 seçimlerinin ABD Anayasası'nın 1. ve 2. maddelerini ihlal ettiğine inanıyoruz" derken "Teksas, Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrılma hakkını elinde bulunduruyor ve Teksas Yasama Meclisinin bununla tutarlı bir referandumu geçirmesi istenmeli" dedi.

Eyalet platformunun, Cumhuriyetçi Parti görüşlerini tam olarak ne kadar yansıttığı bir soru işareti. Ancak partinin Teksas'taki en üst düzey yetkilisi olan Matt Rinaldi'nin, "Geleceğimiz için farklı ve uyumsuz bir vizyona sahip demokratlarla uzlaşamayız" demesi de partinin önde gelenlerinin benzer fikirleri savunduğu iddialarını güçlendiriyor. 

Teksaslı Milliyetçi Hareket isimli sivil toplum örgütünün organizatörü Joe Shehan da Texit hakkında şöyle diyor: "Texit'i daha çok kaosa sürüklenmeyi durdurabilecek bir siper, bir kale veya bir sığınak olarak görüyorum."

Teksas, 1846 yılında ABD tarafından ilhak edilmeden önce 10 yıl süren bir bağımsızlık tecrübesi yaşamıştı. Kuzey güçleri ABD İç Savaşı'nı kazandıktan sonra Teksas da birliğe katıldı. 

Nüfusu 29 milyon olan Teksas, 696 bin kilometrekarelik yüzölçümü ile Alaska'dan sonra ABD'nin en büyük ikinci eyaleti. Texit'in gerçekleşmesi durumunda ABD petrol üretiminin yüzde 40'ını ve dünyanın 9. büyük ekonomisini kaybedebilir. Şimdilik Texit düşüncesinin sadece bu platformun çağrısından ibaret olduğu savunuluyor. 

'CALEXİT'İ SAVUNANLAR ARTIYOR' 

Bağımsızlığı düşünen tek eyalet Teksas değil. 40 milyonluk nüfusu ile ABD'nin en kalabalık eyaleti Kaliforniya'da da bağımsızlık fikirleri son yıllarda - özellikle 2017 - 2021 yılları arasında Cumhuriyetçi Parti'den seçilen Donald Trump'ın başkanlığı sırasında - yükselişe geçti.

Reuters'in yaptığı bir ankete göre; Kaliforniya'nın bağımsızlığını destekleyen Kaliforniyalıların oranı 2014 yılında yüzde 20 iken 2017'de yüzde 32'ye yükseldi. Hatta Calexit'i (Kaliforniya'nın bağımsızlık sürecine verilen isim) savunan Yes California diye bir platform bile mevcut. Yes California kampanyasının liderlerinden Marcus Ruiz Evans, “İlericiyiz ve bu yüzden Trump’ı sevmiyoruz” diyerek Trump destekçileri ile bir arada yaşamayı istemedikleri için bu hareketi başlattıklarını açıklamıştı. 

Nüfusunun büyük kısmı göçmenlerden oluşan Kaliforniya, Demokratik Parti'nin kalelerinden biri. 3.4 trilyon dolarlık Gayri Safi Yurt İçi Hasılası (GSYİH) ile ABD'nin en büyük, dünyanın ise 5. ekonomisi. Tek başına Birleşik Krallık'tan büyük GSYİH'sı olan Kaliforniya, ABD'de Silikon Vadisi ile teknolojinin, Hollywood ile de gösteri dünyasının merkezi konumunda. 

Kaliforniya Anayasası'nda "Kaliforniya ABD'nin ayrılmaz bir parçası" maddesi bulunuyor. Eğer kayıtlı 585 bin 407 seçmenden imza alınırsa Anayasa değişikliği için referanduma gidilebilir. Bağımsızlık referandumu için halkın en az yüzde 50'sinin oylamaya katılması ve yüzde 55'in üzerinde ayrılık oyu çıkması gerekiyor. 

Eyaletler referandum sonucu bağımsızlığı seçse bile ABD'den hemen ayrılamıyor. Birleşik Devletler'e bağlı her eyaletin ve kongrenin de bu bağımsızlığı oylaması gerekiyor. 

Kaynak: The Washington Post, NPR, BBC, CNBC, Bloomberg, Usatoday

Kaynak: Web Özel