Minsk Anlaşması nedir, maddeleri nelerdir?

Minsk protokolü doğrultusunda gerçekleştirilen anlaşma ile birlikte bölge bir süre sessizliğe bürünmüş olsa da 7 yıl sonra olaylar yeniden alevlendi Rusya - Ukrayna krizi doğrultusunda ilk çatışmalar başladı. Peki, iki ülke arasında barışı hedefleyen Minsk protokolü nedir?

MİNSK PROTOKOLÜ NEDİR?

Minsk Protokolü, Ukrayna'nın Donbass bölgesi içerisindeki savaşı durdurma maksadıyla Ukrayna, Rusya Federasyonu, Donetsk Halk Cumhuriyeti, Luhansk Halk Cumhuriyeti ve Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) temsilcileri tarafından 5 Eylül 2014 tarihinde imzalanan bir antlaşma olarak ifade edilebilir. AGİT himayesinde Belarus'un Minsk kentinde gerçekleştirilen kapsamlı görüşmelerin neticesinde imzalandı.

Donbass'taki çatışmayı durdurmak için daha önce gerçekleştirilen çok sayıda girişimin sonrasında gelen antlaşma, acil bir ateşkes uyguladı. Protokol, Donbas'taki savaşı durdurmayı başaramadı ve bunu 12 Şubat 2015 tarihinde kabul edilen Minsk II isimli yeni bir tedbir paketi takip etti. Minsk II'de çatışmayı durduramadı, fakat Minsk antlaşmaları, Normandiya Formatı toplantısında kararlaştırılmış olduğu gibi, çatışmaya gelecekteki herhangi bir çözüm için temel olmaya devam etmekte.

MİNSK ANLAŞMASI MADDELERİ NELER?

- Donetsk ve Luhansk bölgelerinde 15 Şubat itibarıyla ateşkes ilan edilmesi ve bunun sıkı bir şekilde uygulanması.

- Ukrayna'nın doğusunda güvenli bölge oluşturulması amacıyla iki taraf arasında 50 kilometre genişliğindeki bölgeden ağır silahların çıkartılması. Buna göre, 100 mm kalibreden büyük silahların 50 kilometre, taşınabilir roket sistemlerinin 70, taktik füze sistemlerinin ise 140 kilometre mesafeden ateşkes yürürlüğe girdikten sonra en fazla 14 gün içinde geri çekilmesi.

- AGİT'in, tarafların anlaştığı ateşkes şartlarını ve ağır silahların geri çekilmesini gözlemlemesi ve rapor etmesi.

- Ağır silahların bölgeden çıkartıldıktan sonra, Ukrayna kanunları göz önüne alınarak Donetsk ve Luhansk bölgelerinde yerel seçim modeli üzerinde görüşmelere başlanması. Ayrıca, en geç 30 gün içinde Ukrayna Meclisi'nin 19 Eylül'de kabul edilen Donetsk ve Lugansk'a "özel statü veren kanun" maddesi gereği karar alması.

- Donetsk ve Luhansk bölgelerinde ayrılıkçı faaliyetlere karışanların affedilmesi amacıyla kanun çıkartılması.

- Tarafların elindeki esir ve tutukluların tamamının serbest bırakılması ya da takas edilmesi.

- İnsani yardımların dağıtımı, nakliyesi ve güvenliğinin sağlanması.

- Kiev ile doğu bölgeleri arasında sosyal ve ekonomik bağların tam olarak yeniden kurulması için model geliştirilmesi.

- Çatışma bölgesindeki devlet sınırının tamamının Ukrayna ordusu tarafından kontrol edilmesi. Bunun yerel seçimlerden en geç bir gün sonra sağlanması.

- Ukrayna'daki tüm yabancı savaşçıların ve silahların AGİT kontrolünde ülkeden çıkartılması.

- Ukrayna'da 2015 sonuna kadar Lugansk ve Donetsk'in özel durumunu gözeterek yerel yönetimlere genişletilmiş haklar sağlayacak anayasal reform yapılması.

- "Lugansk ve Donetsk'e statü veren" kanun kapsamında bu bölgedeki yerel seçimlere ilişkin konuların üçlü temas grubu çalışmaları çerçevesinde görüşülüp, karara bağlanması. AGİT bu süreçte gözlemci olarak yer alması.

- Anlaşma maddelerinin görüşülmesi ve hayata geçmesi için üçlü (Kiev-Donetsk-Lugansk) çalışma ve temas gruplarının oluşturulması