Kabil'de insani kriz kapıda! Yurt dışına kaçışlar sürüyor

ABD güçlerinin Mayıs ayında çekilmeye başladığı Afganistan'da hakimiyet alanını hızlı bir şekilde genişleten Taliban, 34 vilayetin 18'inin merkezinde kontrol sağladı. Taliban'ın ele geçirdiği bölgelerdeki Afgan aileler ise evlerini, dükkanlarını, çiftliklerini geride bırakıp yanlarına hiçbir şey alamadan güvenli bir yere kaçmak zorunda kaldı. "Son güvenli yer" olarak görülen başkent Kabil'e sığınan Afgan ailelerin sayısı ise gün geçtikçe artıyor. Kabil'e gelenlerin bir bölümü terk edilmiş depolarda, bir kısmı ise kurdukları derme çatma çadırlarda kalıyor. Günlük yaşamını sürdürmekte zorlanan aileler, gıda, ilaç, barınma gibi temel ihtiyaçlarını karşılayamazken, kendilerine uzanacak yardım elini bekliyor.

Afganistan'ın farklı bölgelerinde yaşanan çatışmalar halkı göç etmeye zorluyor. Taliban militanlarının mayıs başından beri ilçe ve il merkezlerine yönelik düzenlediği saldırılar, binlerce kişinin evlerinden olmasına neden oldu.

Afganistan Afet Yönetiminden Sorumlu Devlet Bakanlığının hazırladığı raporda, son günlerde artan şiddet nedeniyle 20 binden fazla ailenin başkent Kabil'e sığındığı belirtildi.

Kabil'e sığınan ailelerin çoğunun kuzey ve kuzeydoğu bölgelerindeki Baglan, Samangan, Sar-i Pul, Cüzcan, Kunduz, Tahar ve Badahşan vilayetlerindeki çatışmalardan kaçan aileler olduğu ifade edilen raporda, mülteci sayısının giderek artacağı vurgulandı.

Raporda, artan şiddet nedeniyle diğer vilayetlerden de binlerce kişinin evlerinden olduğu ve güvenli bölgelere sığındığı belirtildi.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisinden (OCHA) yapılan açıklamada, 1 Temmuz - 5 Ağustos tarihleri ​​arasında savaştan kaçan 5 bin 800 kişinin Kabil'e sığındığı aktarıldı.

Öte yandan Afganistan Bağımsız İnsan Hakları Komisyonu, 5 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, ülkede yaşanan şiddet olayları nedeniyle son 3 ayda yaklaşık 1 milyon kişinin evlerinden olduğunu belirtmişti.

SIĞINMACILAR ZOR ŞARTLARDA YAŞAM MÜCADELESİ VERİYOR

Ülkenin kuzey ve kuzeydoğu bölgelerinden Taliban çatışmalarından kaçarak başkent Kabil'e gelenler, yol kenarlarında ve parklarda sefalet içerisinde yaşam mücadelesi veriyor.

Kabil'in Hayirhane bölgesindeki bir parkta derme çatma çadırda yaşam mücadelesi veren Muhammed Ömer, AA muhabirine, Kunduz vilayetinde şiddetli çatışmaların yaşandığını, evlere havan toplarının isabet ettiğini ve saldırılarda evlerin hasar gördüğünü söyledi.

Çatışma nedeniyle yaşadığı bölgede kimsenin kalmadığını ifade eden Ömer, "Çatışma şiddetlenince herkes evlerini terk edip kaçmak zorunda kaldı." dedi.

Ömer, sağlık durumunun iyi olmamasına rağmen ailesiyle birlikte Kabil'e göç ettiğini dile getirdi.

Dokuz kişilik ailenin geçimini tek başına sağladığını kaydeden Ömer, Kabil'e geldikten sonra işsiz kaldığını ve burada zor şartlarda yaşadıklarını belirtti.

SAVAŞ GÖÇE ZORLADI

Muhammed Rahim Kabir de Kunduz'da şiddetli çatışmalar yaşanmasının ardından başkent Kabil'e kaçtıklarını vurguladı.

Kabil'e geleli zor şartlarda yaşam mücadelesi verdiklerini dile getiren Kabir, sadece su ve ekmekle geçimlerini sağladıklarının altını çizdi.

Ülkenin kuzeydoğusundaki Tahar vilayetindeki şiddet olaylarından kaçan İhsanullah Nabizade ise "Tahar merkezinde Taliban militanlarıyla güvenlik güçleri arasında şiddetli çatışmalar yaşandı ve büyük tahribatlar oluştu. Herkes evlerini, eşyalarını bırakıp kaçmak zorunda kaldı." diye konuştu.

Sadece üzerlerindeki elbise ile evlerinden çıkabildiklerini aktaran Nabizade, Kabil'de park ortasında çadır kurarak oturduklarını henüz resmi makamlardan bir yardım ulaşmadığını sözlerine ekledi.

Öte yandan Kabil Valiliği, Kabil'e sığınanların uygun mekanlara yerleştirileceğini açıkladı.

ÇOCUKLAR AŞIRI DERECEDE AÇ

BM Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Saha Operasyonları Şefi Mustapha Ben Messaoud ise son 4 hafta içinde çocuk ölümlerinde "çok önemli bir artış" olduğuna dikkat çekti. Messaoud, "5 yaşın altındaki her 2 çocuktan biri şiddetli akut yetersiz beslenme sorunu yaşıyor. Hasta olma noktasına kadar aşırı derecede açlar. Bugün temiz sudan ve hijyenden yoksun kamplar kuruluyor ve bizim için bu, kolera ya da yayılabilecek hastalık riski anlamına geliyor" diyerek Afganistan'da yaşanabilecek insani felakete karşı uyarıda bulundu. BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (OCHA) Sözcüsü Jens Laerke da kasaba ve şehirlere sığınmaya çalışan sivillerin sayısının arttığını ve uyuyacak bir yerlerinin bile olmadığını vurgulayarak, "Normalde barınmak için ailelerine ve arkadaşlarına giderlerdi ama artık durum böyle değil" dedi.

YURT DIŞINA KAÇIŞLAR SÜRÜYOR

Bir yandan çatışmalar devam ederken diğer yandan da yurt dışına kaçışlar devam ediyor.

Afganistan Göçmenler Bakanlığına göre, son zamanlarda artan şiddet nedeniyle günlük ortalama 1000'in üzerinde kişi yasal ve yasa dışı yollarla ülkeyi terk ediyor.

Ülkenin batısındaki İran sınırında bulunan Nimruz vilayetinde, göçmen hareketliliği arttı.

Yerel yetkililerden edinilen bilgiye göre son 1 haftada 8 bin civarında kişi İran sınırına doğru harekete geçti.

Afganistan Pasaport Genel Müdürlüğünden yapılan açıklamada, son zamanlarda ülkede yaşanan iç karışıklık nedeniyle pasaport almak için başvuranların sayısının genel müdürlüğün çalışma kapasitesinin çok üzerinde olduğu ve bu sayının artarak devam ettiği belirtildi.

TALİBAN VİLAYET MERKEZLERİNİ ELE GEÇİRİYOR

ABD’nin Afganistan'dan çekilme kararı alması ve Afgan yönetiminin Taliban’la barış görüşmelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Taliban saldırıları, hız kazandı. Taliban, hazirandan itibaren onlarca ilçeyi ele geçirdikten sonra kuşatmaya aldığı vilayet merkezlerine yöneldi.

Afganistan-İran sınırındaki Nimruz vilayet merkezi Zaranc, Taliban’ın ele geçirdiği ilk vilayet merkezi oldu. Ardından çoğu kuzey ve güneyde olmak üzere 18 vilayet merkezinde Afgan güvenlik güçleri, Taliban'a karşı kontrolü kaybetti. Kabil yönetimi halen 16 vilayet merkezinde hakim durumda.

Çatışmaların son aylarda yoğunlaşması sivil kayıpları ve göçleri artırdı.

Birleşmiş Milletlere (BM) göre, 2021'in ilk yarısında 1659 sivil hayatını kaybederken, son bir ayda 1000'den fazla sivil yaşamını yitirdi.

Afganistan Bağımsız İnsan Hakları Komisyonu, mayıs başından ağustosa kadar yaklaşık 1 milyon sivilin evlerinden olduğunu açıkladı.

BM, 18 milyon Afgan'ın insani yardıma ihtiyaç duyduğunu bildiriyor.

Kaynak: AA