Everest'te 'ölü' temizliği: Ekipler 'ölüm bölgesi'ne gidiyor

AJANS BİZİM
Nepal
Everest'te 'ölü' temizliği: Ekipler 'ölüm bölgesi'ne gidiyor

Everest bölgesinin bir asırlık tırmanış tarihinde 300'den fazla ölüm yaşandı ve çoğu orada kalan kalıntıların alınması zorlu bir uğraş gerektiriyor.

Tshiring Jangbu Şerpa, on yıldan uzun bir süre önce Himalayalar'daki Lhotse Dağı'nın zirvesine sadece birkaç metre kala gördüğü cesedi unutamıyor.

Nepalli, Mayıs 2012'de dünyanın en yüksek dördüncü dağına tırmanmaya çalışan bir Alman dağcı için rehber olarak çalışıyordu. Yollarını kesen cesedin, sadece birkaç gün önce hayatını kaybeden Çek dağcı Milan Sedlacek olduğu düşünülüyordu.

Sherpa, Çek dağcının zirveye bu kadar yakın bir yerde neden öldüğünü merak ediyordu. Donmuş cesedin eldivenlerinden biri kayıptı. Rehbere göre “Çıplak eli ipten kaymış olabilir. Dengesini kaybedip kayaya çarptıktan sonra ölmüş olabilir.”

Ceset olduğu yerde kaldı ve bundan sonra Lhotse Dağı'na tırmanan her dağcı cesedin yanından geçmek zorunda kaldı.

BBC’de yer alan habere göre, 46 yaşındaki Sherpa, 12 yıl sonra Nepal ordusu tarafından yüksek Himalayalar'ı temizlemek için görevlendirilen bir düzine askeri personel ve 18 şerpadan oluşan bir ekibin parçası olarak dağcının cesedini almak için bölgeye geri döndü.

CESETLERİ DE KAPSAYAN TEMİZLİK

Everest bölgesinde dağ tırmanışı kayıtları bir asır önce başladığından bu yana 300'den fazla ölüm yaşandı ve bu cesetlerin çoğu hala duruyor. Nepal turizm birimine göre ölü sayısı artmaya devam ediyor: Bu yıl şimdiye kadar sekiz kişi öldü; 2023 yılında ise 18 kişi öldü.

Hükümet ilk olarak 2019 yılında, ölü dağcıların bazı cesetlerinin kaldırılmasını da içeren bir temizlik kampanyası başlattı. Ancak yetkililer ilk kez bu yıl, 8.000 metre yüksekliğin üzerindeki “ölüm bölgesi” olarak adlandırılan bölgeden beş ceset çıkarmayı hedefledi.

Su, çikolata ve nohut, arpa ve buğday unu karışımı olan sattu ile beslenen ekip sonunda dört cesede ulaştı.

Bir iskelet ve 11 ton çöp, 5 Haziran'da sona eren 54 günlük bir operasyonun ardından daha alçak irtifalardan indirildi.

Bu yılki operasyonun lideri Binbaşı Aditya Karki, “Nepal, Himalayalar'ı büyük ölçüde kirleten çöp ve cesetler nedeniyle kötü bir isim aldı” diyor.

Kampanya aynı zamanda dağcıların güvenliğini arttırmayı da amaçlıyor.

Binbaşı Karki, pek çok kişinin ceset görünce irkildiğini, geçen yıl bir dağcının Everest Dağı'na tırmanırken yolda bir ceset gördükten sonra yarım saat boyunca hareket edemediğini söylüyor.

MALİYET VE ZORLUKLAR

Birçok insan Nepal'deki dağlarda ölen yakınlarının cesetlerini almaya maddi güçleri yetmiyor. Maddi imkânları olsa bile, çoğu özel şirket çok tehlikeli olduğu için cesetlerin ölüm bölgesinden çıkarılmasına yardım etmeyi reddediyor.

Ordu bu yıl her bir cesedin çıkarılması için beş milyon rupi (37.400 dolar) ayırdı. Bir cesedi 8.000 metreden indirmek için on iki kişi gerekiyor ve her birinin dört tüp oksijene ihtiyacı var. Bir tüpün maliyeti 400 dolardan fazla, yani sadece oksijen için 20.000 dolar gerekiyor.

Her yıl, rüzgar döngüleri arasındaki geçiş sırasında rüzgarlar yavaşladığından, dağcıların 8.000 metreye çıkıp inebilecekleri yalnızca 15 günlük bir zaman aralığı var. Ölüm bölgesinde rüzgârın hızı genellikle saatte 100 km'yi aşıyor.

Cesetlerin yerini tespit ettikten sonra ekip, diğer dağcıları rahatsız etmek istemediği için çoğunlukla gece karanlığından sonra çalıştı. Lhotse ve Nuptse'yi de kapsayan Everest bölgesinde, ana kamptan iniş ve çıkışlar için sadece tek bir merdiven ve teleferik bulunuyor.

8,000 metrede, güçlü Şerpalar bile sadece 25 kg taşıyabiliyor, bu da daha düşük irtifalardaki kapasitelerinin yüzde 30'undan daha az.