İklim değişikliği vücudumuzu nasıl etkiliyor? Kısırlık, kalp ve böbrek yetmezliği...

Marmaris'te çıkan, yürekleri dağlayan ve geçen yıl da hem Türkiye'de hem de Avrupa ve ABD'de etkili olan orman yangınlarında iklim değişikliği ve küresel ısınmanın payı olduğu da ifade ediliyor. Öte yandan gezegenimizin gidişatı, insan sağlığı için giderek daha büyük bir tehdit oluşturuyor. Hatta pek çok uzman küresel ısınma ve iklim değişikliğini “tarihte insan sağlığına yönelik en büyük tehdit” şeklinde yorumluyor.

The Lancet'ta yayınlanan bir makaleye göre her yıl dünya genelinde aşırı sıcaklıklar nedeniyle 5 milyon insanın hayatını kaybettiği keşfedilmişken sıcaklığın daha yoğun etkileri olması kaçınılmaz. İşte iklim değişikliğinin insan vücuduna 10 olumsuz etkisi.

1 – KALPTE ISI STRESİ

Sıcaklıklar yükseldiğinde vücudun kalpten beklentisi de artmakta! Kalp, vücudu soğutmak ve kan akışını yenilemek için daha hızlı ve güçlü atmak durumunda kalıyor; kalbi zayıflamış ya da kalp hastalığı olan insanlar sıcak havalarda artan stresle kalp yetmezliği ve sıcak çarpması riskiyle daha yüksek oranda karşı karşıya kalıyorlar.

2 – UYKU BOZUKLUĞU

Kopenhag Üniversitesi Sosyal Veri Bilimi Merkezi'nden Kelton Minor'ın 2022 tarihli araştırmasına göre artan sıcaklıklar uyku süresinin kısalmasına neden oluyor. Yetersiz uyku süresinin çeşitli hastalıklara davet çıkardığı bilinmekte. 68 ülkeden 47 bin insanla yapılan çalışmaya ilişkin olarak Minor, “Sadece işlevselliğimiz ve performansımız için değil mental sıhhatimiz için de uyku çok önemli” diyor.

3 – SOLUNUM SORUNLARI

Arabalardan ve kimyasal tesislerden yayılan hava kirleticilerinin güneş ışığı ile reaksiyona girmesi ozon gazını sağlığımız için tehlikeli bir hale getiriyor. Astım, sinüzit gibi solunum problemlerinin artan sıcaklıklarla daha fazla rastlanır hale gelmesinden endişe ediliyor. Kanada'da geçen yıl sıcak hava dalgasında solunum güçlüğü çeken bir kadın dünyada 'iklim değişikliği' nedeniyle hastalık teşhisi konan ilk insan oldu.

4 – BÖBREK HASARI

Isıya maruz kalmanın neden olduğu dehidrasyon, böbreklere zarar verebilir. Susuzluk nedeniyle idrar daha yüksek konsantrasyonda mineraller ve atık ürünler içerir. Bu, böbrek taşlarına dönüşebilen, böbrek fonksiyonunu olumsuz yönde etkileyen ve mide bulantısı, bel ağrısı ve idrar yapmada zorluk gibi çeşitli ağrılı semptomlara neden olabilen kristallerin oluşumuna yol açabilir.

5 – AĞIRLAŞAN ALERJİLER

Dünya'daki karbondioksit seviyesi 2005'ten bu yana yüzde 9, 1950'den bu yana ise yüzde 31 oranında arttı. Bu da daha yüksek fotosentez oranlarının bir sonucu olarak polen miktarını artırıyor.

6 – DOLAŞIM SİSTEMİNDE HASAR

Londra'da 2018'de yapılan bir araştırma, artan hava kirliliğiyle birlikte partiküllerin kan dolaşımına girerek kanı daha yapışkan hale getirdiğini ve kalbi daha fazla çalışmaya zorladığını buldu.

7 – KISIRLIK

İngiltere'nin Chester Üniversitesi'nde anatomi ve fizyoloji öğretim görevlisi olan Dr. Gareth Nye hava kirliliğinin doğurganlık üzerindeki etkilerini inceliyor. Çin'de 18 bin çift üzerinde bir çalışma yapan Dr. Nye, partiküllerin sebep olduğu hava kirliliği ile yaşayan çiftlerin yüzde 20 oranında daha fazla kısırlık riski taşıdığını keşfetti.

8 – YETERSİZ BESLENME

Sıcaklar arttıkça gıda kıtlığı da artmakta. Geçimini ve beslenmesini özellikle tarım ve balıkçılıktan sağlayan toplumlar bu soruna daha açıkça maruz kalacak. Tedarik ve üretim sorunu nedeniyle fiyatların da artması bekleniyor.

9 – MENTAL SAĞLIK

2021'de yayınlanan küresel bir araştırma, dünyanın her yerinden 10 bin gencin yüzde 60'ının iklim değişikliği konusunda yoğun derecede endişeli olduğunu ortaya koydu. Bunların yüzde 56'sı ise insanlığın sonunun gelmek üzere olduğunu düşünüyor. Eko-anksiyete kavramının giderek yaygınlaşması da bekleniyor. Aynı zamanda iklim değişikliğinin neden olduğu doğal afetler de bunlara tanıklık edenlerde travmatik etkiler yaratabiliyor.

10 – VÜCUDUMUZDAKİ MİKROPLASTİKLER

Sadece iklim değişikliği değil; aşırı plastik kullanımımız da gezegenimizin sağlığını hiçe sayıyor. Bunun yanında mikroplastikler ilk kez Mart 2022'de insan kanında bulundu. Bilim insanları bebeklerde yetişkinlerden daha çok rastlanan mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki etkilerine dair araştırmalarına devam ediyor.

* Euronews (How does climate change impact the human body?), The Lancet (Global, regional, and national burden of mortality associated with non-optimal ambient temperatures from 2000 to 2019: a three-stage modelling study), NASA (Vital Signs), BHF (Air pollution linked to heart remodelling), ACS Publications (Occurrence of Polyethylene Terephthalate and Polycarbonate Microplastics in Infant and Adult Feces)

Kaynak: Web Özel