Kurtuluş bu larvalarda! Dünyanın önündeki krizi çözecekler...
Dünyanın karşı karşıya olduğu önemli krizlerden biri de plastik atıkların nasıl saklanacağı ve geri dönüştürüleceği... Bu soruna çözüm arayan bilim insanları, çareyi larvalarda buldu. Morio kurdunun sadece strafor ile beslenerek yaşayabildiği keşfedildi. Peki bu nasıl mümkün olacak?
Araştırmacılar, yaygın olarak “süper solucan” olarak bilinen ve un kurdu familyasından olan Morio kurdunun strafor yiyerek hayatta kalabildiğini ortaya koydu. Bu gelişme, çöplerdeki en yaygın bileşenlerden biri olan straforun elden çıkarılma yönteminin baştan aşağı değişmesine neden olabilir ve günün sonunda iklim değişikliğini şiddetlendiren ve gün geçtikçe büyüyen çöp krizini de potansiyel olarak yavaşlatabilir.
Avustralya, Brisbane'deki Queensland Üniversitesi'nde faaliyet gösteren bilim insanları tarafından yazılan ve Microbial Genomics dergisinde geçen hafta yayınlanan bir makalede, “zophobas morio” adı verilen Morio kurdunun yalnızca polistiren (yaygın olarak strafor olarak adlandırılır) ile yaşayabildiğini ortaya koydu.
PEŞ PEŞE ARAŞTIRMALARIN EN ÇARPICISI...
Bulgular, bakterilerin ve diğer organizmaların strafor ve pet şişeleri gibi yaygın plastiklerin nasıl ortadan kaldırılabileceği üzerine gelen peş peşe araştırmalardan en çarpıcısı olarak öne çıkmakta.
Şimdi ise araştırmacılar, söz konusu bulguyu bir ürüne dönüştürmenin yollarını arıyor ve aynı zamanda süper solucanın straforu sindirmesini sağlayan enzimleri inceliyor. Endüstriyel olarak araştırmayı heyecan verici kılan durum ise oldukça dikkat çekici: Dünya çapındaki çöp sahasının yüzde 30'unu oluşturan straforun ortadan kaldırılması ve geri dönüştürülmesi için doğal bir yol bulunmuş oldu.
Çalışmanın ortak yazarlarından biri olan Avustralya Genetik Ekolojisi (Ecogenomics) Merkezi Kıdemli Ögr. Gör. Dr. Christian Rinke çalışma üzerine konuşurken, “Artık plastikten gerçekten kaçamazsınız; plastik atıklar her yerde” ifadelerini kullanıyor diyor ve Morio kurdu ile elde edilen gelişme üzerine “Bu, kesinlikle straforu ortadan kaldırmanın yeni, tartışmasız, daha iyi ve çevre dostu bir yolu” diye konuşuyor.
Dünya açık bir plastik atık kriziyle karşı karşıya. BM Çevre Programı'nın raporuna göre her yıl tek kullanım için tasarlanan tüm plastiklerin (şişeler, strafor bardaklar ve alışveriş poşetleri gibi) yarısı çöp haline geliyor, çöplükleri doldurarak ve oldukça yavaş bir şekilde ayrışarak zararlı sera gazları salıyor.
HER YIL 14 MİLYON TONDAN FAZLA!
Veriler, her yıl 14 milyon tondan fazla plastik atığın suya ulaştığını, hayvanların ölümüne sebep olduğunu ve su altı habitatlarını bozduğunu gösteriyor.
Tüm plastikler arasında ise strafor özellikle en zahmetli olan. Endüstri uzmanları malzemenin yoğun olduğunu ve çok yer kapladığını ve bu durumun straforun atık yönetim tesislerinde depolanmasını pahalı hale getirdiğini söylüyor.
Aynı zamanda strafordan yapılan bardaklar, tabaklar ve diğer malzemeler de genellikle yiyecek ve içeceklerle kontamine oluyor ve bu durumda geri dönüşümü zorlaştırıyor. Araştırmacılar polistirenin genellikle 500 yılda yok olduğunu ifade ediyor.
Haliyle çöp krizi de tırmandıkça, dünyanın dört bir yanındaki bilim insanları, plastik atıkları doğal yollarla bertaraf eden bakteri ve diğer canlı organizmaları bulmaya çalışıyor. 2015'te Stanford Üniversitesi'nden araştırmacılar, yemek kurtlarının besinlerinin bir kısmını straforların oluşturabileceğini ortaya koyarken bir sonraki yıl Japon bilim insanları plastik şişeleri yiyebilen bakteriler buldular. Nisan ayında ise Texas Üniversitesi'nde giysilerde, sıvılarda ve gıda kaplarında bulunan plastik bir reçine olan polietilen tereftalat'ı sindirebilen bir enzim bulundu.
HEYECAN VERİCİ ANCAK ZAMAN ALACAK...
Stanford Üniversitesi'nde yemek kurdu çalışmasına öncülük eden kıdemli araştırmacı Dr. Wei-min Wu her geçen gün artan riskler nedeniyle plastiği geri dönüştürmek için doğal çözümler arandığını ifade ediyor. Bununla birlikte uzmanlar Avustralya'daki heyecan verici çalışmanın endüstriyel bir seviyeye ulaşmasının zaman alacağı tahmin ediliyor.
Bilim insanlarının önündeki en büyük engel ise süper solucanların bağırsak enzimlerini incelemenin zaman alacak olması ve bu canlıların plastikleri ne kadar hızlı ve verimli bir oranda sindirebilecekleri... Dr. Rinke bulgunun endüstriyel bir çözüme dönüşmesinin 5-10 yıl alabileceğini ifade ediyor. Dr. Rinke aynı zamanda bu yola başvurabilmek için straforun ayrı olarak toplanması gerekeceğini de dile getiriyor.
*Bu haberdeki bilgilerin büyük bir kısmı The Washington Post'ta “This Styrofoam-eating ‘superworm’ could help solve the garbage crisis” başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.
Kaynak: Web Özel