Aşılarımızı sorumsuz insanlardan nasıl koruyacağız?

İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Tufan Tükek'in BionTech için aşı randevusu alan vatandaşların aşı randevusuna gelmediğini açıklaması gündem oldu. Söz konusu açıklamanın bir benzerini geçen hafta Halk Sağlığı Uzmanları Derneği'nden Dr. Ahmet Soysal haberglobal.com.tr'den Gamze Bal'a yapmış, ilk doz aşıyı olduktan sonra ikinci dozu olmaya gitmeyenlerin olduğunu, sistemde bu tip 'kaçakların' olduğunu söylemişti.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklamalarına göre Mayıs sonuna kadar 100 milyon doz aşının Türkiye'ye gelmesi bekleniyor ama sevkiyatlarda aksamalar da var. Öte yandan dün Bakan'ın yeni açıklamasına göre Haziran ayında 30 milyon BionTech aşısı Türkiye'ye gelecek.

Şu an için Türkiye’ye önceki planlara göre daha fazla BionTech gelmesi planlanırken bu aşılar eksi 70 dereceye kadar dayanıklı dolaplarda saklanabiliyor ve bu dolaplardan çıkarıldıktan sonra birkaç gün içinde enjekte edilmesi gerekiyor yoksa aşılar çöp oluyor. Yani BionTech aşısına randevu alıp aşı olmaya gitmemek demek söz konusu aşının başka biri tarafından kullanılamaması ve aşının çöp olması anlamına geliyor. 

NASIL BİR SİSTEM GETİRİLMELİ?

Peki ya randevu alıp da aşı olmaya gitmeyenlerden aşılarımızı nasıl koruyabiliriz? Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Geriatri Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mustafa Cankurtaran, Samsun Tabip Odası Başkanı, Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Funda Neslihan Furtun ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık’a sorduk. 

Profesör Mustafa Can Kurtaran hali hazırda aşı randevusu alıp randevuya gelmeyen kişilerin yeniden randevu alabildiğini ifade ederek, “Randevu alıp gelmeyen kişiler geçerli bir mazeret sunamıyorlarsa bu kişilerin aşı olmaları engellenebilir ya da bu kişiler sistemin sonuna atılabilir. Şu an randevu alıp gelmeyenlerin bazılarının yeniden randevu alabildiğini görüyoruz. Bunun takibi daha katı bir şekilde yapılabilir" diyor.

Cankurtaran aşı olmaya gelmeyenler yerine yedek kontenjan listeleri de hazırlanabileceğini ifade ederek, “Ancak bu yapılacaksa 'Yedek kontenjandaki insanlar ne zaman çağrılacak', 'Yedek kontenjanlara ihtiyaç kalmadığı durumlarda ne olacak' gibi sorular da bir koordinasyon çalışmasına ihtiyaç olduğunu gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu. 

FURTUN: CİDDİ TUTANAK TUTULUR

Samsun Tabip Odası Başkanı  Dr. Funda Neslihan Furtun Bionteh aşısının çözüldükten sonra tekrar dondurulamadığını söylüyor. Aşılarda zayi olma prosedürünün çok titiz işlediğini anlatan Doktor Furtun, “Bir flakonla altı kişi aşılanıyor ve 2-3 kişi gelmiyorsa bu büyük bir sıkıntı... Yedek kontenjan olması lazım. Bu düşünülüyordur sanırım. Çünkü herhangi bir insana da uygulayamıyorsunuz bu aşıları. Hepsi kayıtlı ve tutanaklı. 'Zayi' kaydı için de ciddi tutanak tutuluyor. Örneğin kırılma söz konusu olmuyor ama enjektöre bağlı hata yaşasan bile bunu bir dolu tutanakla kayıtlara geçiyoruz” diyor.

Aşı randevusu olup gitmemeyi büyük bir sorumsuzluk olarak nitelendiren Furtun, yedek kontenjanın bir çözüm olabileceğini söylerken, “Ancak bu vatandaşta sıkıntı yaratabilir. İhtiyaç duyulmadığı durumda 'Bana randevu verdiniz ama aşı olamadım' diyebilir vatandaşlar. Yedek kontenjanı anlatmak gerekir. Ama her koşulda randevu miktarında olmasa bile belki bunun yarısı kadar, yüzde 30'u kadar daha fazla insan çağrılabilir.

İnsanları da anlamak mümkün değil. Randevu alıp gitmemek çok çok büyük sorumsuzluk." İfadelerini kullandı.

'10 GÜN SONRA BELLİ ORANDA KORUMA BAŞLIYOR'

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık ise dün haberglobal.com.tr'ye yaptığı açıklamada çözümün yedek kotada olduğunu söylemişti. Balık, “Bir de şu anda da randevusuna gelmeyenler aşı programının sonuna atılıyor. Bu, Biontech aşıları için de geçerli olmalı. Bu konu çok önemli. Bir dozunun bile çöpe gitmesi çok vahim” ifadelerini kullanmıştı.

BionTech aşısının salgının seyri için önemli olduğunu aktaran Balık, “Zira Biontech'in ilk dozunun ardından bile 10 gün sonra belli oranda koruma başlıyor. Virüse karşı elde böyle bir silah varken bu silahın bırakın yüzde 20'sini yüzde 1'inin bile çöpe gitmemesi lazım. Ciddi bir arayışa girmemiz gerekiyor" değerlendirmesinde bulunmuştu.

Kaynak: Web Özel