Savaşın başlarında arabuluculuk yapıyordu; Abramoviç şimdi ne yapıyor?

Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş ilk yılını geride bırakmak üzere. Berlin Duvarı’nın yıkılmasından bu yana uluslararası dengeler ilk kez köklü olarak bu kadar değişti. Savaş, Rus oligarkları bir hayli etkiledi. Batı, oligarkların mal varlıklarını dondururken, okyanuslarda Rus iş insanlarına yönelik yatların peşine düşüldü.

Savaşın ilanından günler sonra oligarklar Moskova’ya çağırıldı, Putin öncülüğünde bir strateji belirlendi ve oligarkların bir kısmı Rusya’yı terk etti. Rus iş insanlarına uygulanan yaptırımların sembol isimlerinden biri ise Chelsea futbol kulübünün eski sahibi Roman Abramoviç. İngiltere’deki kurulu düzenini bırakan Rus iş insanı, şu sıralar bazen Tel Aviv’de bazen de Bebek’te yürüyüş yaparken görülüyor.

Abramoviç, Rusya ve Ukrayna arasında İstanbul’da düzenlenen görüşmelerde ortaya çıkmış ve bütün dünyanın ilgisini kazanmıştı ancak kendisinin savaş hakkında ne yaptığı konusunda aylardır somut bir bilgi yok. 15 milyar dolarlık servetinin 7 milyar doları, Jersey Adaları’nda dondurulmuş durumda. Bazı Batılı bürokratlar, Abramoviç’in savaştaki arabuluculuk rolüne savaşın başında olduğu kadar bel bağlamadıklarını söylüyor.

Geçen nisan ayında olası bir barış ihtimali masadan kalkınca, Rus oligark da iki ülke arasında esir takası ve tahıl anlaşması gibi konularla gündeme geldi. Öte yandan Kanada, Avrupa ve Birleşik Krallık’ta kendisine uygulanan yaptırımların Ukrayna’nın isteği ile olduğunu düşünenler de var.

Savaş esirleri Ukrayna’ya dönene kadar, Ukrayna hükümeti Abramoviç’i yaptırımların dışında tutmuştu, bu da geçtiğimiz günlerde değişti. Geçen bahar aylarında Rus ordusunun Buça’da yaptığı katliamdan sonra Ukraynalı bürokratlar Abramoviç ile görüşmeyi kesti. Zelenski’nin danışmanı Mikhail Podolyak gerekirse Rus oligark ile görüşülebileceğinin sinyallerini veriyor ancak ekliyor: Artık rolü savaşın başındaki gibi arabuluculuk olmayacaktır. Bush döneminde Ulusal Güvenlik Konseyi’nin bir üyesi olan Thomas Graham’a göre Abramoviç, Rus tarafı ile görüşüyorsa da Rusya bunu kamuoyuna açıklamaz.

Eylül 2022’de aralarında Amerikan ve İngiliz esirlerin de olduğu savaş tutsaklarının takasında Abramoviç ortaya çıkmıştı. Esirler ile aynı uçakta yer alan Abramoviç’i tanıyan birisi, “Sen nerelisin dostum?” diye sorduğu zaman Roman Abramoviç'in, “Londralıyım” cevabını verdiği söyleniyor. Ancak Abramoviç şu an yaptırımlardan dolayı istese de Londra’ya inemiyor. Kanada, ülkede Abramoviç’e ait olduğu düşünülen 26 milyon doları arıyor ve bu parayı Ukrayna’ya vermek istiyor.

Sahibi olduğu eski takımı Chelsea, 3 milyar dolar karşılığında ABD’li bir gruba satılırken, bu paranın Ukrayna’da savaşta zarar gören kişilere gönderilmesi şart koşulmuştu. Para hala İngiltere’de, dondurulmuş bir banka hesabında Ukrayna’ya gönderilmek üzere hükümetin onayını bekliyor.

ABD'DE İKİ UÇAĞINA EL KONDU

ABD hükümeti geçen yıl Abramoviç’in iki uçağına el koydu. Abramoviç, hukuken harekete geçti ve uçakların Ukrayna’da insani koridor sağlama çalışmalarına katılacağını söyledi. Abramoviç dışında hiçbir Rus oligark kendini bu kadar öne çıkarmadı. Londra’daki Covington & Burling LLP hukuk bürosundan David Lorello, “Esir takasına yardımcı olmak Avrupalı yetkililer tarafından yeterli görülmeyebilir” açıklamasında bulunuyor.

Kremlin kendisini hiçbir zaman resmi bir elçi olarak ilan etmedi. Ancak savaşın başından bu yana Putin ile birkaç kez görüştüğü iddia ediliyor. Putin’in ofisinin en üst düzey yetkilisi konumundaki Anton Vaino’ya doğrudan telefonla erişimi var. Şu sıralar iki haftada bir esir takaslarına aracılık ediyor. Geçen aylarda İsrail’de, soykırım anmalarını yaşatmak için yarım milyon dolarlık bir bağış yaptı. Eskiden valilik yaptığı Chukotka bölgesine de yatırım yapmaya devam ediyor. Bu durum İsrail ve Rus hükümetleri ile ilişkilerini sıcak tutuyor.

Yakın çevresine göre şu an bütün işi savaş. Dünyanın farklı yerlerinde el konan varlıkları için, yasal ekibi çalışıyor. Soçi, İstanbul veya Tel Aviv’de. Yatları Türkiye’nin güney sahillerinde demirli.

Mart ayının başlarında Kiev’deyken bir zehirlenme vakası atlattığı biliniyor. Bundan iki hafta sonra İstanbul’daki barış görüşmelerine katıldı. Hatta, Ukrayna’nın baş müzakerecisi olan ve şimdilerde istifa eden David Arakhamia Abramoviç ile ilgili, “Rusya için resmen önemli olan fikirleri ondan dinledik. Oldukça yardımcı oldu” ifadelerini kullanmıştı.

Birleşmiş Milletler’in Ukrayna İnsani Yardım Komiseri Martin Griffiths, Abramoviç için “Bize her zaman faydalı” demekte. Aynı zamanda Portekiz vatandaşı da olan milyarder, AB’ye bir AB vatandaşına karşı yaptırım uyguladığı için dava da açtı.

Kaynaklar: Wall Street Journal, Reuters, Haberglobal.com.tr

Kaynak: Web Özel