Hem çocukları hem de anne-babalarına bakan nesil neler yaşıyor?
Çevremizde hem aile büyüklerine, hem de çocuklarına bakmak durumunda kalan kişiler mevcut. Kimimiz ise bu durumu şahsen tecrübe ediyor. Ödevler ile anne-babalarının doktor randevuları arasında koştururken bir yandan da ev geçindirmeye çalışanların sayısı hiç de az değil. 'Sandviç nesli' anlatıyor...
Japonya, Çin ve ABD gibi pek çok ülke yaşlanan nüfus sorunu ile karşı karşıya. Nüfus yaşlandıkça pek çok ebeveynin bakımlarını çocukları üstleniyor. E tabi yıllar içerisinde bu çocuklar da kendi ailelerini kuruyor. Hem anne babalarına hem de kendi çocuklarına bakan bu evlatlar bir yandan da çalışma hayatındalar. ABD'de 'sandviç nesli' olarak isimlendirilen bu kişiler, hem aile büyüklerinin hem de çocukların bakımının getirdiği sorumluluklar arasında ezildikleri için böyle tanımlanmış. Araştırmalar, iki neslin sorumluluğunu üstlenmek zorunda kalan yetişkinlerin sayısının hiç de az olmadığını gösteriyor.
TÜİK'in verilerine göre ise, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2016'da yüzde 8,3 iken, 2021'de yüzde 9,7'ye yükseldi. Yaşlı nüfus oranının 2025'te yüzde 11, 2030'da yüzde 12,9, 2040'ta yüzde 16,3 ve 2060'ta yüzde 22,6 olacağı öngörülmekte.
Aynı zamanda TÜİK'in verileri, Türkiye'de çalışma çağındaki yüz kişiye düşen yaşlı sayısını ifade eden yaşlı bağımlılık oranının ise 2016'da yüzde 12,3 iken geçen yıl yüzde 14,3'e yükseldiğini gösteriyor. Yaşlı bağımlılık oranının 2025'te yüzde 16,4, 2030'da yüzde 19,6, 2040'ta yüzde 25,3 ve 2060'ta yüzde 37,5 olması bekleniyor.
ABD'DE HER 10 YETİŞKİNDEN 3'Ü
Pew Araştırma Merkezi'nin ABD'de yürüttüğü bir çalışma, ülkede her 10 yetişkinden yaklaşık üçünün hem aile büyüklerinin hem de çocuklarının sorumluluğunu üstlenmek zorunda kaldığını ortaya koydu.
ABD'de şu an 65 yaşındakilerin yaklaşık yarısının ilerleyen yaşlarında uzun süreli bakıma ihtiyaç duyacağı öngörülüyor. 2030'da ABD'de dört kişiden biri 65 yaşın üzerinde olacak.
'ÇOCUKLAR ŞİMDİ YARDIMCI OLUYOR'
İki çocuk annesi 48 yaşındaki S.P. kayınvalidesinin 25 senedir kendileriyle yaşadığını ve 12 yıldır da kayınvalidesine baktıklarını beliriyor. Eşinin iş için sık sık yurt dışına gelip gittiğini aktaran S.P., gelirleri iyi olduğundan ötürü genel anlamda çok maddi zorluk yaşamadıklarını dile getiriyor. Önceki yıllarda çocuklarının okul ve dershane masraflarından dolayı zorlandıkları dönemler olduğunu vurgulayan S.P., o zamanlarda da kayınvalidesinin maaşının eve destek olduğunun altını çiziyor.
Evde büyük olduğunda çocuklara hükmetmenin zorlaştığını vurgulayan S.P., “Büyüklerin korumacı tavrı, kendi çocuğun hakkında söz sahibi olmanın önüne geçiyor” demekte. S.P, “Babaannesi çocukların yatma saatine veya kıyafetine müdahale ettiğinde tartışma çıkıyor. Sürekli büyüklerle çocuklar arasında bir köprü olmak zorundasın” demekte.
Kayınvalidesinin alzheimer hastası olduğunu kaydeden S.P., hastalık sürecinde çocuklarından destek gördüğünü de söylüyor. “Geç yattıkları için gece babaanneleri uyandığında geri yatırıyorlar mesela” diyen S.P. ancak hastalığının ağır dönemlerinde kayınvalidesiyle ilgilenirken zorlandıklarını vurguluyor. Kayınvalidesini evde yalnız bırakamadıklarını dile getiren S.P., “Çocuklar bunaldığımı fark ettiklerinde 'Anne haydi sen bir hava al' deyip, beni gönderiyorlar” diyor.
HER YAŞ GRUBUNDA SORUMLULUKLAR DEĞİŞİYOR
İki tarafın da sorumluluğunu alan kişilerin durumları yaşlara göre değişiyor. Araştırmalar, 30'lu ve 40'lı yaşlarda olan çiftlerin pek çoğunun yaşlı ebeveynleri ve 18 yaşından küçük en az bir çocuğu olduğunu ortaya koyuyor. ABD'de, hem büyüklerin hem de küçüklerin bakımını üstlenen 30'lu yaşlardaki yetişkinlerin neredeyse tamamının (yüzde 95) bu aile tipine uyduğu kaydediliyor. Aynı oran 40'lı yaşlarda olanların arasında ise yüzde 65.
Yaşlar 50'ye yükseldikçe ailelerde reşit olmayan çocukların sayısı azalıyor. Yine ABD'de 50'lerinde olan ve iki tarafının sorumluluğunu üstlenen ebeveynlerin yüzde 59'u ve 60'larında olanların yüzde 83'ü bahse konu tanıma uyduğunu kaydediyor. Bu ailelerde ebeveynler, çocuklarını maddi olarak desteklemekle de yükümlü.
'ZOR DA OLSA O KONUŞMAYI YAPIN'
Finans danışmanı Lauren Locker, bu durumdaki yetişkinlere ebeveynleriyle geleceğe dair finansal planları hakkında konuşma tavsiyesini sunuyor. “Çünkü sizden maddi yardım almayı kabul etmeleri yıllar sürebilir” diyen Locker, her ne kadar rahatsız edici de olsa bu konuşmayı yapmak gerektiğini belirtiyor.
Ek kaynaklar: The New York Times, Pew Research Center, humangood.org
Kaynak: Web Özel