Pişmanlık duygusu ile nasıl başa çıkarsınız?

Son yıllarda özellikle pandeminin getirdiği ruh durumuyla birlikte pişmanlık duygusu psikologlar arasında çok daha fazla konuşulmaya başlandı. Karantinaların olduğu dönemde hayatında hiç olmadığı kadar evde kalmaya imkan bulan bazı insanlar, bu süreyi kötü geçirdikleri, abur cubur alışkanlığı edindikleri, kendilerini geliştirmek için zaman ayırmadıklarından dolayı çok pişmanlar.

Barbara Roberts isimli psikolog ‘insanların vakti varken bir şey yapmadıkları’ gibi bir duygu içine girdiklerini söylüyor.

27 yaşındaki ABD vatandaşı Christine Le, “En büyük pişmanlığım kendimi geliştirme şansım varken bunu yapmamış olmak. Bloguma yazmak için daha fazla zaman ayırmalıydım. Başkaları ile ilişkimi daha geliştirmeliydim” demekte.

'PİŞMANLIĞI ÇÖZEMEYEN KARIŞIK DUYGULAR İÇİNDE KALIR'

Türkiye’de hazırlanan ancak henüz akademik erişime açılmayan başka bir çalışmaya göre pişmanlık duygusu ağırlıklı olarak pandemi ile gün yüzüne çıktı. Uzmanlara göre insanlar pişmanlık hissi ile başa çıkmayı öğrenmezlerse, karışık duyguların içinden çıkamayabilirler.

Tabii ki pandemiden önce de pişmanlık yaygın bir duyguydu. Farklı bir akademik çalışmaya göre gündelik hayatta sevgiden sonra en çok hissedilen ikinci duygu pişmanlık. Aşırı şekilde pişman olmak, depresyon, endişe ve kötü uykuya sebep olabilir. Genellikle bizi olmak istediğimiz insana yaklaştıracak fırsatları kaçırdığımızda pişman oluruz.

'PİŞMAN OLUNAN KONU İYİ ANLAŞILMALI'

Peki pişmanlık hayatınızın bir parçası ise bu duygu ile nasıl mücadele edeceksiniz? Pişmanlık duygusal olarak insanı kemiren bir duygudur, ondan uzaklaşmak gerekiyor. Ama uzun süre aslında pişman olduğunuz konuyu inkar ederseniz bir noktada o konu sizi bulur. İlk etapta pişman olunan konuyu iyi anlamak ve buradaki rolünüzü saptamalısınız.

Klinik Psikolog ve yazar Chris Germer, “Suçluluk, pişmanlık, öfke ve üzüntüyü temizleyip temizleyemeyeceğinizi görmelisiniz” demekte. Bazı uzmanlara göre pişmanlık duygusunu iyi yorumlamak için kişi kendisine çok objektif bakmalı, aksi halde bireyler kendilerini aşırı suçlayabiliyor.

'KENDİNİ SUÇLAMAK ÖĞRENME MERKEZİNİ KAPATIR'

Pişmanlığın kısa bir süre sonra utanca dönme gibi bir riski de var. Meditasyon öğretmeni Tara Brach, “Kişi kendini suçlamaya devam ederse beynindeki öğrenme merkezini kapatır” diyor. Sürekli kendini suçlamak kendinizi toplumdan izole etmeye yol açar, Brach, “Hem öncesinde olanı tamir etmezsiniz, hem de geleceğinizi ilerletme şansı bulursunuz” demekte.

Pişmanlıkları başka insanlarla da paylaşmanın onların da benzer pişmanlıkları olduğunu görmenin de bu süreçleri atlatmanıza faydası olacaktır. ABD ordusunda ahlak alanında dersler veren Binbaşı Thomas Schueman, “Ne olduğunu kendinize açıkladıktan sonra o konuyu sahiplenin ve af arayın” diyor. Schueman’ın derslerine savaş alanında silah arkadaşlarını kaybeden askerler de katılıyor.

PİŞMAN İNSANLARIN YAŞADIĞI ORTAK DUYGULAR

Niche Brislane 32 yaşında, kendi tabiriyle eğer zamanında büyüklerini dinleseydi şimdi çok daha iyi bir pozisyonda olurdu. Genç kadın, “Kötü finansal tercihler yaptım, eğitimim kötü, benden daha deneyimli insanları dinlemedim” diyor. Brislane son yıllarda hayatını bir şekilde yoluna koymuş. Pişmanlık duygusunu yoğun olarak yaşayan insanların içinde oldukları düşünce türlerinden bazıları şöyle:

Ya hep ya hiç: “Eğer çocuklarımın kötü hissetmesine neden oluyorsam, ben kötü bir anneyim demektir.”

Felakete çevirme: “Bu hata beni hayatım boyunca lanetleyecek.”

Olumlu şeyleri küçük görme: “Evet yıllar içinde ona olan sevgimi çok kez gösterdim ama arkadaşımın son doğum gününü unuttum”

Geleceği tahmin etme: “Daha iyi bilmeliydim” gelecek olayı tahmin etmek imkansız olsa bile…

Klinik psikolog Barbara Roberts her zaman bu deneyimden ne öğrenmeniz gerektiğini kendimize sormamız gerektiğini anlatıyor. Meditasyon öğretmeni Tara Brach, “Kötü kararlar vererek, iyi kararlar vermeyi öğrenebilirsiniz” demekte.

*Yukarıdaki derlemede yer alan bilgilerin tamamı Washington Post’ta Jelena Kecmanovic imzası ile yer alan ‘How to deal with regret and forgive yourself for making imperfect decisions’ isimli makaleden alınmıştır.

Kaynak: Web Özel