Mağazadan ürün çalmak: Yas, depresyon ve bastırılmış duygular

Modern çağlarla birlikte insanların şehirlere doluşması mağazacılık diye bir kavramın doğmasına neden oldu. Önceden kurulan Pazar yerlerine gelen tüccarlar ürünlerini satmaya çalışırken 16. yüzyıl ile birlikte esnaf ve tüccarlar kendi mağazalarını açmaya başladılar. Bu mağazaların açılmasıyla birlikte hırsızlıklar da görüldü. Bugün barkod sistemi veya güvenlik kamerası gibi teknolojilerle mağaza hırsızları anında yakalanabiliyor fakat o dönem öyle değildi.

ABD ticaret örgütlerinin hesabına göre; dükkan hırsızlıklarının ekonomiye yıllık maliyeti 45 milyar dolar. ABD, San Fransisco’da son günlerde mağaza hırsızlıklarında artış var. Sırf bu sebepten ötürü Walgreens isimli firma bölgedeki beş mağazasını kapattı. Kapanan mağazalardan 2018 yılından beri ayda ortalama iki kez hırsızlık ihbarı yapılıyordu.

San Fransisco bölge savcılığı tarafından yapılan açıklamada geçen yıl 8 milyon dolar tutarında mağaza ürünü çalan insanların adalete teslim edildiğini söyledi. Savcılık bünyesinde Perakende Hırsızlıkları Birimi isminde bir departman da kurulmuş.

Mağaza hırsızlığı genellikle endişe, ergenlik çağı problemleri ve gelir eşitsizliğinin yarattığı sorunlar ile açıklanır. ABD’de 2019 yılında yapılan hırsızlıkların yüzde 22’si mağazalarda gerçekleşti. 2000 yılında bu oran yüzde 13 seviyesindeydi.

Yazar Rachel Shteir 2011 yılında ‘Mağaza hırsızlığının kültürel tarihi’ isimli bir kitap yazdı. Shteir’ın ilk gözlemlerine göre; mağaza hırsızlığı yapan insanların ortak özellikleri şöyle: Cinsel isteklerin bastırılması, yas tutma hali, depresyonda olma, aidiyet duygusu eksikliği. DePaul Üniversitesi’nde Dramaturji bölümünün başındaki isim mağaza hırsızlığın tarihini anlatıyor.

BİRİ OYALIYOR BİRİ ÇALIYOR

16. yüzyılın Londra’sında sokakta yürüyen insanlar birbirlerinin parası olup olmadığı üstlerindeki kıyafetlerden anlıyorlardı. Yani fakir birisi, kendini zengin gösterecek bir kıyafet ile dolaşsa bulunduğu sosyal sınıf konusunda insanları kandırabilirdi. 16. yüzyılın Londra’sında bunu yapan insanların kıyafetleri çaldığı düşünülebilirdi, çünkü bir yerden kıyafet satın almak herkesin yapabileceği bir şey değildi. Yazara göre; o yıllarda mağazaya girildiğinde karşıda bir tezgah ve tezgahın önü, arkasında kıyafetler bulunuyordu. Eğer bir kişi mağaza sahibinin dikkatini dağıtırsa diğer bir kişinin kıyafetleri çalması da son derece kolaydı.

Mağazada hırsızlık yapmanın ekonomik durumla da bir ilgisi yok 19. yüzyılda ev kadınlarının hayatlarına bir nebze olsun heyecan getirmek için mağazalardan kıyafet çaldıkları görülüyormuş.

Rachel Shteir, “İnsanlar ihtiyacı olmayan orta, üst sınıftan bireylerin yine de mağazalarda hırsızlık yapmasını anlayamıyor. Sadece size ait olmayan bir şeyi almak bile erotizme benzer bir duygu uyandırabilir” demekte.

SİYASETÇİLER DEĞİNMİYOR

Mağazalardan çalınan ürünler aslında her ülkede perakendecilerin sorunu ancak hiçbir politikacı bu konuya değinmiyor çünkü bahsetmesi nahoş bir şey ve bazı seçmenleri gücendirebilir. İsrail ve İngiltere gibi ülkelerde mağazaların hemen hemen her bölgesinde kamera var, ABD’liler bu kadar gözetlenmekten hoşlanmadıkları için mağazalarında daha az kamera bulunuyor.

Ömründe bir kez mağazadan veya marketten bir şey çalmış insanlar aslında çok. Araştırmacı Shteir, “Bir partide yazdığım kitaptan bahsedince elbet birisi küçük bir hırsızlık anısını anlatıyor” demekte.

Perakendeciler yaşanan hırsızlık olayları ile ilgili rakam bildirmek istemedikleri için konu hakkında sağlıklı istatistikler tutulamıyor. ABD kanunlarına göre eğer bir mağaza hırsızı 1000 doların altındaki bir ürünü çalarsa, polis hakkında ağır bir suçtan işlem yapamıyor. Eğer ürün 1000 doların üzerindeyse o zaman ciddi şekilde cezai yaptırımlar gündeme gelebiliyor.

Yukarıdaki haberde yer alan bilgilerin önemli bir bölümü Bloomberg'de Sarah Holder imzası ile yayımlanan 'What’s Behind the Fascination With Shoplifting?' isimli makaleden alınmıştır.

Kaynak: Web Özel