Kocaman ve sevimli o gözleri hepimiz gördük | Köpeğinizin size gözlerini dikmesinin nedeni...
Köpek sahipleri pek çok kere sevimli dostlarını odanın bir ucunda kendilerini izlerken yakalamıştır. Köpekler gözlerini neredeyse hiç kırpmadan ve insan dostlarına hiç sezdirmeden onları dakikalarca izlerler. Bunun ardında çok şaşırtıcı bir neden yatıyor. Davranışın kökleriyse çok eskilere gidiyor.
Köpek sahiplerinin hepsinin alışkın olduğu bir sahne vardır; siz ütü yaparken, kitap okurken ya da başka bir işle uğraşırken köpeğiniz odanın diğer ucundan gözlerini size dikmiş, öylece bakar. Sürekli rastlasanız da anlamlandırması zor bu davranış, aslında bilim insanlarını köpek psikolojisini araştırmaya iten hareketlerin başında geliyor. Acaba, köpeğiniz size baktığı sırada ne düşünüyor?
New York'taki Columbia Üniversitesi'nden Alexandra Horowitz bu konudaki değerlendirmesine, köpeklerin gözlerini insan dostlarına dikmesinin hayvanlar arasında olağandışı bir davranış olduğunu belirterek başlıyor. Horowitz, “Diğer hayvanlar böyle bir davranış sergilemiyor değil. Başka hayvanlar da gözlerini diğerlerine dikiyorlar fakat bunu bir tehdit olarak kullanıyorlar. Mesela kurtlar, tanımadıkları kurtlarla çatışmaya girmeyi önlemek için onlara gözlerini dikerler” diyor. Peki köpeklerimiz niye bunu yapıyor?
Araştırmalar bu davranışın nedenini çok basit olarak şu şekilde açıklıyor: Köpekler insan dostlarına bakıyor çünkü nasıl davranmaları gerektiğini ve insan dostlarının neler yaptığını anlamaya çalışıyorlar. Bu davranışın köklerini ileride açıklayacağız ancak önce ardında yatan nedenlere değinelim. Horowitz, insan dostlarının köpeklerin ne zaman yemek yiyeceğini, dışarı çıkacağını, sosyalleşeceğini ve tuvalet yapacağını, yani istedikleri şeyleri ne zaman yapacaklarını belirlediğini dile getiriyor ve şunları söylüyor:
“Onların dünyasını kontrol eden sizlersiniz. O nedenle istedikleri şeylerin ne zaman olacağını bilmek istiyorlar.”
O zaman asıl soruyu soralım: Köpekler bunları ve duygu durumumuzu bize bakarak anlayabiliyor mu? Evet, köpeklerin sürekli insan dostlarına gözlerini dikmesi daha derin bir konuyla ilişkili. Yapılan araştırmalar, köpeklerin insanların duygularını ve isteklerini yorumlama yeteneklerin çok gelişmiş olduğunu gösteriyor. Öyle ki kızgın veya mutlu yüzleri, herhangi bir duygu ifade etmeyen yüzlerden ayırt edebiliyorlar ve bunu bahse konu yüzler fotoğraflardan gösterildiğinde bile yapabiliyorlar; tıpkı insanlar gibi!
'YAKIN İLİŞKİ KURDUKLARIMIZA BAKARIZ'
Sevimli dostlarımızın bu yeteneklerinin ardında insanlarla köpeklerin binlerce yıldır kurduğu yakın ilişki yatıyor. Horowitz, bu konuda yaptığı açıklamada ise, “İnsanlar yakınlık göstermek için birbirine bakar. Bakmak, yakın ilişki kurduğunuz kişilerle yaptığınız bir şeydir. Ayrıca, iletişim kurmak için kullanılır. Birine bakarak onun dikkatini çekersiniz, ayrıca biriyle konuşurken karşınızdaki de size bakar” değerlendirmesine yer veriyor.
İnsanların bunu sempatik bulduğuna işaret eden Horowitz, “En başta da bize bakan köpekleri seçtik. Köpekler de kendilerine bakan diğer köpekleri seçtiler” diyor. Bunu bize ilgi gösterdikleri ve bizi anladıkları şeklinde yorumladığımızı aktaran Horowitz, köpeklerin bize bakarak bilgi edinmeye çalıştıklarını ve yüzümüzün de bu konuda en iyi kaynaklardan biri olduğunu söylüyor.
PEKİ AĞLAMA?
Köpeklerin iletişim kurma ve duygularını ifade etme konularında diğer hayvanlardan farklı olduğu malum... Araştırmacılar bunda da insanlarla binlerce yıldır kurulan yakın ilişkilere işaret ediyor. İnsanlarla yakın ilişkiler neticesinde köpekler insan davranışlarını taklit ediyor. Hatta bazı bilim insanları artık köpeklerin insanlar gibi ağladığı, yani ağlarken gözyaşı akıttığı kanaatinde. Ancak bu konuda ciddi fikir ayrılıkları mevcut.
Bilim dünyası köpeklerin gözyaşı döküp dökmediğini anlamak için uzun yıllardır araştırmalar yürütmekte. Hatta bu konuda yürütülen en meşhur araştırmalardan, “kuru göz sendromu” isimli teori de zaman içinde yanlışlanmış bile. 2015 yılında yapılan bir araştırma ise, köpeklerin oksitosin seviyesine dayanıyor. Araştırmaya göre, uzun süre görüşmeyen köpekte ve insan dostunda karşılaşma anında, gözyaşı salımından sorumlu oksitosin hormonu yükseliş gösteriyor. Araştırmada, oksitosin seviyesiyle birlikte köpeklerin gözyaşı seviyesinde de artış yaşandığını ortaya koyuldu.
Kaynaklar: BBC Science Focus, The New York Times
Kaynak: Web Özel