İnsanlar gibi rüya mı görüyorlar?

Zıplayan örümcekler (Evarcha arcuata), iri gözleri ve tüylü bacakları ile eklembacaklılar ailesinin en ilgi çekici üyelerinden biri. Muhteşem bir görüş yeteneğine sahip bu örümcekler, hafıza yeteneğine de sahipler.

Ancak Alman, İtalyan ve ABD'li bilim insanlarından oluşan yeni bir araştırma grubu, bu örümceklerle ilgili çok ilginç bir bulguya ulaştılar. Bu örümcekler sadece memeli ve kuşlarda görülen REM (Rapid Eye Movements (Hızlı Göz Hareketleri)) uykusuna dalıyor olabilirler.

REM uykusu, insanlar gibi memelilerin uykusunun evrelerinden biri. REM uykusu sırasında gözler hızlı hızlı hareket ediyor. İnsanların en belirgin rüyalarını REM uykusu sırasında gördükleri varsayılırsa bu örümcekler de rüya görüyor olabilirler. 

Almanya'daki Konstanz Üniversitesi'nde davranışsal ekolojist olan Daniela Roessler, "Hayatımda zıplayan örümceklerin REM uykusu gibi bir şeye sahip olabileceğini düşünmezdim" diyor.

'KÖPEĞİN RÜYA GÖRMESİ GİBİ'

Roessler, örümceklerle ilgili bu kanıya nasıl vardıklarını şöyle anlatıyor: Eylül 2020'de bir gece, Roessler eve geldi ve topladığı ve pencere pervazındaki kutulara yerleştirdiği bazı zıplayan örümceklerin, kendi salgıladıkları ipek iplerinden baş aşağı sarktığını fark etti.

Roessler, "Ne yaptıklarını bilmiyoruz, ama gerçekten açıkta düzgün bir şekilde asılı idiler" diyor ve ne yaptıklarını anlamak için onları gece boyunca filme almaya karar verdiklerini söylüyor.

Roessler, kendisinin ve araştırmacı arkadaşlarının gördükleri karşısında hayrete düştüklerini itiraf ediyor. Kızılötesi bir kamera kullanarak, genç sıçrayan örümceklerin baş aşağı asılı dururken uzuv seğirmesi nöbetleri yaşadıklarını gözlemlediler. Örümceklerin yarı saydam dış yüzeyleri olduğu için, Roessler ayrıca örümceklerin iç "retinal tüplerinin" (Eklembacaklılarda gözün bir parçası) görebildiklerini ve bunların hareketsizlik durumu sırasında hızla oynadığını da kaydediyor.

Araştırmacılar, 34 örümceğin tamamı için, tipik olarak yaklaşık 80 saniye süren ve her 15 ila 20 dakikada bir meydana gelen,  retina ve uzuv seğirmelerini gördüler. Ekip, örümceklerin tüm davranışlarını kaydetti. Ancak saatlerce uyuyan örümcekleri izlemek Dr. Roessler'ı uyutmadı. Bilim insanı, "Her örümceğin hareketi benzersiz görünüyordu. Her zaman bir sonraki REM'i dört gözle bekliyordum" diyor. 

Araştırmacılar, bunun tıpkı insan gözlerinin REM sırasında sağa sola hıza hareket etmesine benzettiğini söylüyor. Roessler, örümceklerin uyanık vaziyette bu şekilde davranmadıklarını ifade ediyor. Roessler, "Bu seğirmeler çok klasik görünüyordu ve bana hemen bir köpeğin rüyasını hatırlattılar" diyor.

Roessler, kendisinin ve ekibinin bu soruları yanıtlamaya hazır olmadığını söylüyor. İlk olarak, örümceklerin gerçekten REM uykusuna girdiğini kanıtlamaları gerekiyor. Araştırmacılar, örümceklerin bilim adamları tarafından tipik olarak tanımlandığı gibi uykuya daldığını henüz göstermediği için, çalışma davranışı dikkatli bir şekilde “REM uykusuna benzer” olarak nitelendiriyor.

ABD Wisconsin Üniversitesi'nde böcekbilimci ve uyku biyoloğu olan Barrett Klein, “Bu uyku değilse gerçekten şaşırırdım” diyor.

REM UYKUSUNUN NEDENİ BİLİNMİYOR

Uzmanlar, memelilerde, kuşlarda veya ahtapotlar gibi benzer davranışlar sergilediği düşünülen diğer canlılarda REM uykusu hakkında çok az şey biliniyor . Klein, REM uykusunu bir "paradoks" olarak adlandırıyor. Klein, REM uykusu sırasında bir hayvanın kasları büyük ölçüde felç olurken, beynin uyanıkmış gibi göründüğünü ifade ediyor. İnsanların ve diğer hayvanların neden bu uyku durumuna geçtikleri hala keşfedilemedi ve yaklaşık yetmiş yıl önce insanlarda REM uykusunun keşfedilmesinden bu yana bu durum tartışılıyor.

Avustralya'daki La Trobe Üniversitesi'nde hayvanlarda uykuyu inceleyen zooloji profesörü John Lesku, insanların en canlı ve tuhaf rüyalarından bazılarının REM uykusu sırasında gerçekleştiğini söylüyor.

Bu nedenle, REM benzeri uykunun gözlemlendiği hayvanların rüya görüyor olabileceği söz konusu olabilir diyor. Ancak bunu kesin olarak söylemenin zor olduğunu, işin içine hayvanlar girince işlerin daha da zorlaştığını ifade ediyor.

Kaynaklar: The Washington Post, NY Times 

Kaynak: Web Özel