'Gerçek' biyolojik yaşınız ve zamanı geri çevirmenin 4 yolu!
İnsan kaçınılmaz bir şekilde yaş alıyor ancak iyi yaşlanmak da mümkün. Biyolojik yaşımız bazen kimlikteki yaşımızın üzerinde çıksa da bunu geri çevirmenin yolları iyi yaşlanmayı da sonuç olarak beraberinde getiriyor. İşte zamanı vücudunuz için geri döndürmenin yolları...
Yaşlanmak belki kaçınılmaz olabilir ama ne kadar iyi yaşlandığınızı biliyor musunuz? Elbette hepimiz aynaya bakıyoruz ancak ne yazık ki çoğumuz, bir şeyler ters gidene ve istenmeyen bir teşhisle karşı karşıya kalana kadar vücudumuzun iyi dayanıp dayanmadığının farkında değiliz. Fakat bilim dünyasındaki son gelişmeler, yaşlanma sürecini takip etmek ve zamanı geri almak için yeni yollar sunuyor!
Yale Üniversitesi'nde “canlı sistemlerde yaşlanma” alanındaki çalışmalara liderlik eden ve True Age adlı kitabın yazarı olan uzman patolog Doç. Dr. Morgan Levine, “İnsanların bilmesi gereken şu; bozulma yalnızca kronolojik zamanın bir sonucu değil. Yani yaşlanmayı tetikleyen tek şey yaşınız değil. Vücudumuzun geçirdiği biyolojik değişiklikler de önemli” diyor ve ekliyor:
“Öyleyse, bunları önleyebilir veya yavaşlatabilirseniz -ya da bazılarının inandığı gibi bunları tersine çevirebilirseniz- o zaman sağlıklı bir şekilde daha uzun yaşayabilirsiniz. Elbette 150 yıla kadar yaşayacaklarını söylemiyorum. Amaç, insanları hayatta oldukları sürenin çoğunda daha sağlıklı tutmak.”
Araştırmalar, yaşam süremizin sadece yüzde 10 ila 30'unun genetik tarafından belirlendiğini, gerisinin günlük seçimlerimize bağlı olduğunu gösteriyor. Fakat kabul edelim ki çoğumuz, alışkanlıklarımızı değiştirmeye pek yanaşmıyoruz ve bunun için acelemiz olmadığını düşünüyoruz. Peki tercihlerimizin yaşlanma sürecini nasıl etkilediğini ve yaptığımız değişikliklerin gerçekten işe yarayıp yaramadığını görebilseydik?
Bunun yakın zamanda çok basit bir şekilde mümkün olması bekleniyor. Yale Üniversitesi'nde olduğu gibi farklı laboratuvarlarda geliştirilen yeni bir test sayesinde biyolojik yaşınızın okunması için “epigenetik kodunuz” analiz edilecek ve bu da tükürüğünüzün olduğu bir kabı söz konusu laboratuvara göndermek kadar kolay olacak.
Bu ve benzeri testler şu an 300-500 dolar arasında yapılırken Doç. Dr. Levine yakın gelecekte bunların oldukça ulaşılabilir olacağını umuyor ve tahmin ediyor. Testler şimdilik bir kenarda dursun; saati geri çevirmek ve biyolojik yaşı geri sarmak mümkün. Bunun için dört temel maddeye dikkat etmek gerekiyor...
1 – BESLENMENİZİN YÜZDE 75'İNİ BİTKİ BAZLI BESİNLER OLUŞTURSUN
Protein cüsse açısından büyümede rol oynadığı kadar bunu sağlayan IGF-1'in vücut üzerindeki etkisi nedeniyle yaşlandırma etkisine de sahip. Doç. Dr. Levine ve Dr. Valter Longo, Sydney Üniversitesi çatısı altında konuya ilişkin bir araştırmaya imza atarken 3 bin ABD'linin katıldığı çalışmada kalorisinin yüzde 20 ve üzerini proteinden alan bireylerin yüzde 10 ve altında protein alanlara nazaran yüzde 74 oranında daha erken ölüm riski taşıdığını öne sürdü.
Bununla birlikte proteinin esas olarak bitki bazlı kaynaklardan geldiğinde bu farkın ortadan kalktığı tespit edildi. Doç. Dr. Levine ve Dr. Longo özellikle 65 yaş üstü bireylerde bu durumun çok daha önemli olduğunu vurguluyor.
2 – YILDA ÜÇ DÖNEM KALORİ AZALTIN
Yılda üç kez beş gün boyunca sadece toplam 4 bin 500 kalori tüketin. İkilinin araştırması bunun biyolojik yaşı azalttığını ve deneklerin 2.5 yaş daha genç göründüğünü söylüyor. Bilim insanları bunun uzun vadeli etkileri olabileceğini de söylüyor ve kalp hastalıkları riskinin yüzde 50, kanser riskinin yüzde 30, diyabet riskinin ise yüzde 75 oranında azalacağını öngörüyor.
3 – HIIT (YÜKSEK YOĞUNLUKLU İNTERVAL ANTRENMAN) YAPIN!
Kısa süreli ve yüksek yoğunluklu antrenmanlar, yapılan araştırmalara göre zindelik sağladığı gibi insülin duyarlılığını da önemli ölçüde iyileştiriyor. Doç. Dr. Levine beş ya da yedi dakikalık antrenmanların dahi yeterli olacağı görüşünde. Aynı zamanda HIIT ile sağlanan şok etkisinin biyolojik yaşı düşürmeye yaradığı da dile getiriliyor.
4 – KALİTELİ UYKU
Boston ve Harvard Üniversitesi'ndeki bilim insanları beyin sıvısının geceleri beyin dokusundaki ölü hücreleri adeta yıkadığını gösteriyor ve beş saatten az, 8 saatten fazla uyumamak gerektiğini dile getiriyor. Ayrıca huzursuz bir uyku düzeni stres ve yaşlanmaya neden olmakta. Ölü hücrelerin efektik bir şekilde temizlenemesi ise Alzheimer riskini artırıyor.
*Bu haberdeki bilgilerin büyük bir kısmı The Telegraph'ta “Your ‘true’ biological age – and how to reverse it” başlığıyla yayınlanan makaleden derlenmiştir.
Kaynak: Web Özel