Uzmanlardan maske uyarıları

İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Sait Buğdacı, "Bizzat karşılaştığım ve literatürde değerlendirdiğim Çin ve İtalyan Kovid-19'lu hastaların akciğer tomografilerinde akciğerin periferi yani uç noktaları tutulmaktadır. Bu tutulum 5 mikrondan küçük parçacıkların ulaştığı yerlere uyar. Bu Kovid-19'un el ve eşyalarla temasından çok damlacıklarla akciğere ulaştığını göstermektedir. Bu nedenle maske kullanımı konusundaki bilim kurulu ve devlet kararı olumludur." dedi.

Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu'nun yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) görülme oranının giderek yükseldiği bölgelerde maske takmanın doğru olabileceği, özellikle kalabalık ortamlarda, market, pazar yeri, toplu taşıma araçları, çalışma ortamı gibi yoğun ortamlarda maske takılması gerektiği önerisini AA muhabirine değerlendiren İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Sait Buğdacı, Kovid-19'un Çin'in Vuhan kentinde 2019 yılının aralık ayında ortaya çıktıktan sonra uygulanan bütün önlemlere rağmen ocak ortalarında ilk Tayland'da, daha sonra Güney Kore ile Japonya'ya ve birkaç ay gibi kısa bir sürede tüm dünyaya yayıldığını söyledi.

Hepatit C virüsünde etkin ilaçlarla yüzde 100 başarı oranına ulaşıldığını belirten Buğdacı, ancak Kovid-19'u engelleyebilecek yüzde 100 iyeleştirebilecek etkili bir ilacın henüz geliştirilemediğini kaydetti.

"MASKE, NEFES VE ÖKSÜRÜK YOLUYLA YAYILMA ZİNCİRİNİ KIRMAYI HEDEFLEMEKTEDİR"

Bu nedenle sosyal mesafe, karantina ve maskelerle bu hızlı yayılımın önünün kesilmesi gerektiğine vurgu yapan Buğdacı, "Maske en fazla akciğer tutulumu yapan Kovid-19'un nefes ve öksürük yoluyla yayılma zincirini kırmayı hedeflemektedir. Maske kullanım kurallarına uyduğunuzda herhangi bir bilinen zararı yoktur. Dünya Sağlık Örgütü başlangıçta hasta olmayanlar kullanmasın kararı almış olsa da sonraları Kovid-19'un hastalık bulguları silik seyreden kişilerin de hastalığı yaydığını farketti. Kovid pandemisini önleyecek küçük önlemler bile artık değer arz ediyor." diye konuştu.

"BASİT VE CERRAHİ MASKELER YÜZDE 30-70 ORANINDA KORUYUCUDUR"

Prof. Dr. Mehmet Sait Buğdacı, halkın maskeye mümkünse ücretsiz veya düşük maliyetlerle kolayca ulaşabilmesi gerektiğini dile getirerek şunları söyledi:

"Türkiye'nin tıbbi maske üretim kapasitesini artırması ve yurtdışı satışlarını durdurması önemli kararlardır. Toplu taşıma duraklarında, hastane girişlerinde daha önemli olmak üzere yaygın satış birimleri olmalı ve kolayca ulaşılabilir olmalıdır.

Metrobüs, metro, tramvay ve yoğun otobüs duraklarında ücretsiz maske kutuları olmalı. Basit ve cerrahi maskeler yüzde 30-70 oranında koruyucudur. N95 maskeler ise direkt hasta temasında olanların kullanması önerilir. N95 mikro partiküllerinin yüzde 95'ini filtre etmektedir. Öncelikle hastalık süresinin ayları bulacağı düşünüldüğünde re-use (tekrar kullanımlı) maske üretimi desteklenmelidir. Maskelerin çoğunun tek kullanımlık olduğunu bilmek gerekir. En fazla kullanılanı uygun şartlarda 4- 9 saat kullanılır. Bu süre içinde çıkarılıp takılabilir tabi"

"MASKE BURUN VE AĞZI İYİCE KAVRAMALIDIR"

Buğdacı, maskenin doğru kullanımının önemli olduğuna vurgu yaparak şu önerilerde bulundu:

"Maske kullanmadan önce eller alkol bazlı solüsyon veya sabunlu suyla temizlenmelidir. Maske burun ve ağzı iyice kavramalıdır. Maskenin dış yüzüne dokunmayınız, dokunduğunuz takdirde ellerinizi sabunlu suyla 20 saniye yıkayınız. Maskenin içine elle dokunulmamalı. Maskenin ipinden tutarak, kulakların arkasına geçirilmeli. Çıkarırken de aynı şekilde ipten tutarak çıkarılmalı. Hapşırma ile damlacıklar saniyede 35 metre hızla atılır ve büyük damlacıklar 2 metreye, küçük damlacıklar da 8 metreye kadar ulaşabilmektedir. Bu da maskenin öneminin altını çizmektedir."

Maske kullanma kararının alınmasının önemli olduğunu belirten Prof. Dr. Buğdacı, "Bizzat karşılaştığım ve literatürde değerlendirdiğim Çin ve İtalyan Kovid-19'lu hastaların akciğer tomografilerinde akciğerin periferi yani uç noktaları tutulmaktadır. Bu tutulum 5 mikrondan küçük parçacıkların ulaştığı yerlere uyar. Bu Kovid-19'un el ve eşyalarla temasından çok damlacıklarla akciğere ulaştığını göstermektedir. Bu nedenle maske kullanımı konusundaki bilim kurulu ve devlet kararı olumludur." şeklinde konuştu.

Kovid-19'un bu kadar hızlı yayılmasının başka yolları da düşündürdüğünü ifade eden Buğdacı, "Hastaların bir kısmında ishal olması dışkı ile de yayılabileceğini düşündürmektedir. Umumi lavabo temizliklerinin önemli olabileceğini belirtebilirim." dedi.

DOÇ. DR. HURİ: MASKE, EMNİYET KEMERİ GİBİDİR

Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gazi Huri ise, maskeyi emniyet kemerine benzeterek, "Maskeyi neden taktığınızı, işe yaradığı zaman anlarsınız. Herhangi bir klinik bulgusu olmayan virüs taşıyıcılarından korunmak için sosyal mesafenin korunamadığı toplu taşıma, asansör, pazar gibi halka açık yerlerde maske kullanılması gerekir." dedi.

Koronavirüs pandemisine ilişkin sosyal medya üzerinden halkı bilinçlendirecek çalışmalar yapan, 2018 yılı Türkiye Bilimler Akademisi Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı Ödülü'ne sahip Doç. Dr. Huri, değerlendirmelerde bulundu.

Bugüne kadar önemli sayıda sağlık çalışanının pandemiden etkilendiğini ortaya koyduğunu ifade eden Huri, "Bu da önümüzdeki günlerde bizlerin kişisel korunmamız için gerekecek sağlık ekipman ihtiyacının artabileceğini göstermektedir." diye konuştu.

Huri, son zamanlarda yapılan uluslararası bilimsel yayınların ve Dünya Sağlık Örgütünün bilgilendirmelerinde, maske kullanımının öne çıktığına işaret etti.

Türkiye'de de toplu bulunan mekanlarda maske kullanımının zorunlu hale getirildiğini hatırlatan Huri, şunları kaydetti:

"Maske, emniyet kemeri gibidir. Neden taktığınızı, işe yaradığı zaman anlarsınız. Herhangi bir klinik bulgusu olmayan virüs taşıyıcılarından korunmak için sosyal mesafeyi koruyamadığımız toplu taşıma, asansör, kapalı kurumlar, pazarlar gibi halka açık yerlerde maske kullanılması gerekir. Japonya, Hong Kong bölgesi ile Singapur bunu yaptı ve şimdi İsrail'de maske zorunluluğu getirildi."

"SOSYAL MESAFE YIĞILMALARI ENGELLER"

Koronavirüsle mücadelede sosyal izolasyon ve evde kalmanın önemini vurgulayan Huri, "Sosyal mesafe, aynı anda çok fazla kişinin hastalanmasını önleyerek hastanelerdeki yığılmayı engelliyor. Bu zaman diliminde de sağlık çalışanları yeterli ekipmanla aynı anda daha az sayıda hastaya tedavi uygulayarak hastanelerdeki taşmayı engelliyor ve zaman kazanılıyor." bilgisini verdi.

AA