Ruslar Donbas'la başladığı yere geri mi döndü? 'Ukrayna'nın tamamı yerine...'

2022 yılının başından Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline kadar geçen sürede, bütün dünyanın gözü Ukrayna’nın Donbas bölgesindeydi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in önce Donetsk ve Luhansk bölgelerini ayrı birer cumhuriyet olarak tanıması, ardından da Ukrayna’yı işgal etmesi meseleyi bölgesel bir çözümsüzlükten savaş kategorisine taşıdı.

Bu süreç içerisinde 4 milyonu aşkın insan Ukrayna’yı terk etti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski hâlâ görevinde. Rusya ve Ukrayna arasındaki müzakereler 410 kişinin hayatını kaybettiği Buça katliamı öncesinde özellikle İstanbul görüşmelerinin etkisi ile pozitif bir havada yürüyordu.

Rusya önceki hafta Ukrayna ‘operasyonunun’ ilk aşamasının büyük ölçüde tamamlandığını söylüyor, artık Donbas’ı tamamen özgürleştirmek için harekete geçeceğini belirtiyordu. Rusya Savunma Bakanlığı'nın verdiği bilgilere göre; Rus yanlısı ayrılıkçılar Luhansk’ın yüzde 93’ünü, Donetsk’in ise yüzde 54’ünü kontrol ediyor. 

Ukrayna Savunma Bakanlığı sözcüsü Oleksandr Motuzinyanik Rusya’nın Ukrayna'nın doğusunda çok büyük bir operasyon başlatmasını beklediklerini ifade ederek, "En yakın zamanda bu bölgelerde aktif savaşın başlamasını bekliyoruz" dedi.

Peki işgalin üzerinden 48 gün geçtikten sonra neden tekrar Donbas’ı konuşmaya başladık? Rusya ‘özel operasyonda’ başladığı yere mi döndü?

UKRAYNA'NIN TAMAMI YERİNE...

Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi Uluslararası İlişkiler Uzmanı ve Rusya üzerine çalışmaları olan Dr. Sabir Askeroğlu öncelikle Rusya’nın Kiev’in etrafından neden geri çekildiğini anlamak gerektiğini söylüyor. Askeroğlu Rusya’nın Kiev’i kontrol altına almak için 5-6 cepheden birden saldırdığını söylerken, "Ancak tüm bölgelerden ciddi bir karşılık görünce ve kayıp vermeye başlayınca strateji değişti. Ukrayna'nın tamamı yerine, güçlerini sadece Kırım'ı Donbas'a bağlayan geçiş hattı olan Mariupol'a yoğunlaştırdılar" ifadelerini kullandı.

Rusya’nın stratejisini sahadaki mevcut duruma göre şekillendirdiğini anlatan Askeroğlu, “Rusya Savunma Bakanlığı, 'Zaten asıl hedefimiz Donbas'ın koruma altına alınmasıydı' diyor. Bu da asıl hedeflerinin daraldığını gösteriyor" şeklinde konuştu.

Peki Donbas’ta Ukrayna güçleri nasıl bir direnç gösterebilir? 2014 Kırım'ın ilhakından bu yana Rusya Donbas’ta belli bir ağırlığa sahip. Rusya'nın şimdi ise Kiev, Harkov, Herson ve kuzey bölgelere yakın gücünü Donbas’a yoğunlaştırması bekleniyor.

Askeroğlu, “Rusya, askeri olarak Ukrayna’dan daha üstün ancak bu Rusların başarılı olacağı anlamına da gelmiyor. Ukrayna, Rusya'yı tamamen bölgeden çıkarmak istiyor. Daha önce savunma silahları alan Ukrayna'nın, Avrupa'dan şimdi taarruz yapabilecek silah talep ettiğini biliyoruz. Bu da çatışmaların bu bölgede şiddetlenmesi ihtimalini öne çıkarıyor. Sahadaki çatışmalar görüşmeleri de etkileyecektir" değerlendirmesinde bulundu.

ASKERİ HEDEF: UKRAYNA’NIN KARADENİZ’E ÇIKIŞINI ENGELLEMEK

Uluslararası ilişkiler uzmanı Dr. Doğacan Başaran savaşın başında Rusya’nın hedeflerini askeri ve siyasi olarak ikiye ayırdığını anlatıyor. Başaran, siyasi hedefin, Zelenski yönetiminin devrilmesi; askeri hedefin ise Ukrayna'nın Karadeniz'e çıkışını da önleyecek şekilde Rusya ile Batı arasında bir tampon bölge oluşturması olarak gösteriyor.

Moskova yönetimi için savaşta işlerin yolunda gitmediğini aktaran Başaran, "Batı'nın Rusya'yı uluslararası toplumdan izole etmeyi amaçlayan yaptırımlarının da etkisiyle Kremlin, müzakere masasına oturmaya ikna oldu. Putin, halkına 'zafer' olarak sunabileceği 'onurlu bir çekilme planı' arıyor. Bu kapsamda Donbas'a odaklanıldığı görülüyor" diyor.

2014'ten beri Rusya'nın desteğiyle Donbas bölgesinde facto bir durumun oluştuğunu söyleyen Başaran, "Moskova açısından başarı, bu devletlerin bağımsızlıklarının Kiev yönetimine kabul ettirilmesi olacaktır. Fakat bu, Ukrayna'nın da uluslararası toplumun da kabul etmeyeceği bir senaryodur. Bu bağlamda en makul senaryo, Donbas'ın bir donmuş çatışma bölgesine dönüşmesi. Ukrayna'nın NATO üyeliğinden vazgeçmesi noktasındaki mesajları Rusya'nın başarısı, Rusya'nın Ukrayna'nın AB'ye üyelik yönelimini kabullenmiş görünmesi de Ukrayna'nın başarısı olarak yorumlanabilir" diyor.

Kaynak: Web Özel