Polis, çocukları sorgularken 'yalan' söyleyemeyecek!

ABD'de polisin sistematik olarak ırkçı yaklaşımlarda bulunduğu, aşırı güç kullandığı, silahına gereksiz ve ölümcül sonuçlar doğuracak bir şekilde başvurduğu gibi eleştiriler yoğun olarak tartışılıyor.

Bu tartışmalara polisin sorgu esnasında kullandığı yöntemler de dahil edilirken ilk ciddi değişiklik Illinois eyaletinde yaşandı. Hem Illinois hem de ABD genelinde son yıllarda 18 yaş altı bireylerin yaptığı yalan itiraflar gözler önüne serilince fırtına koptu. Eyalet Meclisi'nden geçen yeni tasarıya göre polis, 18 yaş altı bireyleri sorgularken "yalana" başvuramayacak.

YASAL BİR DURUMDU

Tasarı, Vali J.B. Pritzker'in masasına giderken polisin daha önce sorgu esnasında yalan söylemesi yasal bir yöntem olarak zaman zaman rastlanan bir durumdu. Tasarıda bu yöntemin pek çok örnekte bireyin işlemediği bir suçu kabul etmesine yani yalan itirafta bulunmasına sebebiyet verdiğinin altı çizildi.

Meclisten geçen yasayla polislerin bilinç olarak yalan söylediği ve örneğin “Olay yerindeki silahta parmak izin çıkmış” ya da “Görgü tanıkları soygunu senin yaptığını söylüyor” gibi ifadeler kullandığı durumların önüne geçilecek. Aynı zamanda polislerin, sorguda müsamaha gösterme konusunda yetkisi dışında vaatlerde bulunması da yasaklanacak.

MAHKEME GEÇERSİZ SAYACAK

Bununla birlikte polisin 18 yaşından küçük bir bireyden, “kasten aldatmaya çalışarak” elde ettiği her türlü itiraf mahkemelerce geçersiz sayılacak. Onaylanan yasa tasarısının sponsorları Illinois eyaletinin ve ABD'nin en büyük şehirlerinden olan Chicago'yu “Ulusun haksız mahkumiyet başkenti” şeklinde tanımlamaktaydı.

Innocent Project (Masumiyet Projesi) adlı proje bir rapor hazırlarken DNA testleri ile bozulan tüm haksız mahkumiyetlerin yüzde 30'unda, suçlu bulunan kişinin yalan itirafta bulunduğu saptandı. Aynı zamanda çalışmaya göre 18 yaş altı bireylerin, sorguda yalan söyleme olasılığı yetişkinlere nazaran iki ila üç kat daha fazla.

EYALET MECLİSİ'NDEN OYBİRLİĞİ İLE GEÇTİ

Illinois eyaletinin yanı sıra New York ve Oregon'da da benzer yasa tasarılarının gündeme getirileceği konuşulurken Eyalet Meclisi'nden 114'e karşı 0, Senato'dan ise 47'ye karşı 1 oyla geçen yasanın bu kadar güçlü bir destek bulması, ülke çapında yürürlüğe girecek bir kanuna dönüşeceği ihtimalini de güçlendiriyor.

Innocent Project sadece yasama organının üyelerinin değil, Illinois Polis Şefleri ve Illinois Eyaleti Avukatları Birliği'nin de yasaya tam destek verdiğinin altını çizdi.

Tasarıyı savunanların öne sürdüğü vakalar arasında en çarpıcı olan vaka 1995 tarihine dayanıyor. Chicago'da işlenen iki cinayetten sorumlu tutulan ve 20 yılı aşkın bir süreyi parmaklıklar arkasında geçiren Charles Johnson, Larod Styles, LaShawn Ezell ve Troshawn McCoy, ergenlik çağında mahkum edildi.

Savcıların yeni deliller bulmasıyla 2017'de davanın yeniden görülmesine ve dört ismin tutuksuz yargılanmalarına karar verilirken genç adamların avukatları, Chicago Polisi'nin önceden hazırlanmış bir itirafnameyi yalan beyan ve tehditle imzalattırdığını öne sürdü. Polislerin, sorgu sırasında gençleri ailelerini bir daha göremeyeceklerini, ömür boyu hapis yatacaklarını hatta ölüm cezası bile alabileceklerini söyleyerek itirafa zorladığı iddia ediliyor.

Aynı zamanda Netflix'te yayınlanan "Bir Katil Yaratmak" adlı belgeselde de polisin 16 yaşında cinayet ve cinsel saldırı suçlarından hüküm giyen Brendan Dassey'i sorgularken kullandığı yöntemler dikkat çekmiş ve eleştirilmişti.

Avukat Kimberly M. Foxx, “Illinois'deki sahte itiraflar geçmişten asla silinemez ancak bu yasa tarihin tekerrür etmemesi için kritik bir adım. Umarım bu, çok uzun bir süredir birçok insana zarar vermiş sisteme olan güveni yeniden inşa etmek için bir başlangıç olur” ifadelerini kullanıyor.

metin.aktasoglu@haberglobal.com.tr

Kaynak: Haberde yer alan bilgilerin büyük bir kısmı New York Times'da Michael Levenson imzasıyla yayınlanan "Illinois Lawmakers Bar Police From Using Deception When Interrogating Minors" (Illinois'de kanun koyucular, polislerin reşit olmayan bireyleri sorgularken aldatmalarının önüne geçiyor) başlıklı makaleden derlenmiştir.

Kaynak: Web Özel